چهره امنیتی عربستان، سفیر در ایران

دیپلماسی ایرانی: عربستان کسی را به عنوان سفیر جدید خود در ایران معرفی کرده که به جای آن که سابقه دیپلماتیک داشته باشد، بیشتر سابقه امنیتی دارد.به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، عبدالرحمن الشهری، که متخصص امور مبارزه با تروریسم و امنیت اطلاعات است پیش از این سرتیپ ارتش عربستان بوده و البته دکترای حقوق نیز دارد. بنا به گزارش ها در پرونده وی هیچ گونه سابقه خدمت در وزارت امور خارجه یا مناصب دیپلماتیک دیده نمی شود.

این در حالی است که روابط ایران با عربستان بر سر اوضاع سوریه، لبنان، یمن و عراق به شدت تیره شده و انتخاب یک فرد امنیتی به عنوان سفیر در ایران می تواند نشان از تعریف رویکردی جدید در روابط عربستان با ایران و اتخاذ رویه ای امنیتی دارد. به ویژه که تحولات سال های اخیر جهان عرب به خصوص وزیدن بهار عربی که ایران از آن به بیداری اسلامی یاد می کند و به سرعت دامنه آن به بحرین و حتی عربستان (در مناطق شرقی این کشور که عموما شیعه نشین هستند) رسید، تنش در روابط دو کشور را تشدید کرد. اوج تشدید تنش ها در پرونده سوریه رقم خورد که عربستان آن جا را به جایی برای رویارویی غیر مستقیم با ایران تبدیل کرد.

انتخاب عبدالرحمن الشهری شش ماه بعد از پایان ماموریت عباس الکلابی، سفیر سابق عربستان در ایران صورت می گیرد.

روابط ایران و عربستان در سال های گذشته در عرصه میدانی نیز شاهد فراز و نشیب هایی بوده است. پس از دخالت نظامی عربستان در امور بحرین و پیاده کردن افراد نظامی در این کشور برای سرکوب اعتراض های مردمی آن، کشوری که اکثریت آن را شیعیان تشکیل می دهند، معترضان ایرانی در برابر سفارت خانه و کنسولگری این کشور در تهران و مشهد تجمع کردند و حتی به کنسولگری این کشور در مشهد مواد آتش زا پرتاب کردند.

اتهام امریکا به ایران در سال 2011 که ادعای دست داشتن ایران در ترور عادل الجبیر، سفیر عربستان در واشنگتن را مطرح کرد، اتهامی که تهران بلافاصله رد و آن را شیطنت آمیز توصیف کرد، بر تشدید تنش در روابط تهران و ریاض افزود. پرونده ای که فعلا مسکوت باقی مانده است.

در این میان بحث نزدیکی ایران و امریکا که در پی توافق هسته ای ایران با 1+5 در ژنو و تماس تلفنی حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا نیز در میان است که به اعتقاد بسیاری به ترس عربستان از افزایش قدرت و نفوذ منطقه ای ایران منجر شده و عربستانی ها را به دوری از ایران بیش از پیش ترغیب کرده است.

در طول این مدت عربستان نیز چند بار مدعی شده است که گروه های جاسوسی یا مسلحی را در خاک خود دستگیر کرده که به سود منافع ایران و حزب الله در لبنان فعالیت می کرده اند. ادعاهای مشابهی را نیز در همین راستا بحرین مطرح کرده است. ادعاهایی که اگر چه از سوی ایران رد شده اما کمکی به بهبود روابط تهران و ریاض نکرده است.

به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران به دلیل نفوذی که عربستان در شورای همکاری خلیج فارس و در میان اعضای این شورا به ویژه بحرین و کویت دارد، روابط تهران و ریاض نقشی به سزا در روابط ایران با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس می گذارد.

در عین حال رابطه با یمن نیز در همین مقوله می گنجد. عربستان مدعی است که ایران با حمایت از جریان های مسلح الحوثی تهدید خود را به مرزهای عربستان رسانده و تلاش دارد با افزایش نفوذ خود در جمع کشورهای همسایه عربستان طوقی از تهدید را به گردن عربستان بیندازد.

به هر ترتیب تعیین الشهری که سابقه مدیریت امور امنیتی در وزارت امور خارجه عربستان را دارد به اعتقاد بسیاری حکایت از طرحی نزد عربستان در تعاملات آتی اش با تحولات منطقه به ویژه در سایه بحران حاکم بر سوریه که رفته رفته می رود تا سومین سال خود را پشت سر بگذارد، دارد.

پیش از این عربستان عواض عسیری، کارشناس امور نظامی و امنیت دیپلماسی را به عنوان سفیر خود در پاکستان تعیین کرده بود. انتخابی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان می توانست به نزدیکی بیش از پیش روابط عربستان و پاکستان و کاهش نقش جریان های مسلح افراطی در روابط دو کشور بینجامد. اما پس از حوادث تروریستی لبنان و ترور شماری از رهبران لبنانی در این کشور و تشدید بحران امنیتی و سیاسی در آن، ماموریت وی تغییر کرد و به عنوان سفیر عربستان در لبنان انتخاب شد.

عبدالرحمن الشهری سابقه عضویت در مرکز مطالعات دیپلماتیک در زمینه بار تروریسم و امنیت ملی را نیز دارد و فعالیت بسیاری در پرونده های متعدد امنیتی و جمع آوری اطلاعات داشته است. وی همچنین بارها به عنوان نماینده امنیتی عربستان در کشورهای خارجی انتخاب شده است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11