ترکیه حادثه کشتی مرمره را فراموش می‌کند؟

دیپلماسی ایرانی: برای همه روشن شده است که رهبران سیاسی ترکیه به این نتیجه رسیده اند که بهتر است روابط خود را با دولت عبری در تلاویو بهبود بخشند و فصل تازه ای از روابط را با تلاویو آغاز کنند. روابطی که بر سر محاصره غزه و در پی آن حادثه کشتی مرمره که به کشته شدن 9 تبعه ترک و زخمی شدن 10 تن دیگر انجامیده بود، به شدت متشنج شده بود.

به گزارش روزنامه القدس العربی، چاپ لندن، روزنامه عبری هاآرتص روز دوشنبه از قول مسئولان اسرائیلی گزارش داد که پیشرفتی در مذاکرات صلح میان اسرائیل و ترکیه حاصل شده و ترکیه پذیرفته است رقم درخواستی خود به عنوان غرامت حادثه کشتی مرمره را کاهش دهد.

در همین رابطه هفته گذشته یسرائیل کاتس، وزیر ارتباطات و امنیت راه های اسرائیل رسما اعلام کرد که پس از سه سال توقف به زودی پروازهای اسرائیل به ترکیه از سر گرفته خواهد شد. هواپیمایی اسرائیل از سه سال پیش پروازهای خود به ترکیه را به طور یک طرفه به کامل به حالت تعلیق در آورده بود.

پایگاه اینترنتی روزنامه معاریو نیز نوشت، در حال حاضر اختلاف ها برای از سرگیری پروازها میان اسرائیل و ترکیه به امنیت فرودگاه هایی باز می گردد که قرار است هواپیماهای اسرائیلی در آن فرودگاه ها فرود بیایند. کاتس، یکی از اعضای حزب لیکود که در حال حاضر دولت را در اختیار دارد و بنیامین نتانیاهو، رهبر آن نخست وزیری این رژیم را بر عهده دارد، در این باره گفت: «تا کنون هواپیمایی های اسرائیل به دلیل مسائل امنیتی از فرود در فرودگاه های ترکیه خودداری کرده اند.»

وی درباره توانایی رقابت هواپیمایی های اسرائیلی با هواپیمایی های ترکیه گفت که در صورتی که شرایط مساوی باشد، شرکت های هوایی ما توانایی رقابت با شرکت های ترکیه ای را دارند.

این در حالی است که منابع آگاه در سازمان هواپیمایی اسرائیل می گویند که مذاکرات با ترک ها بسیار خوب بوده و توانسته است در فضای ایجابی پیش رود.

به رغم توقف پروازهای شرکت های هوایی اسرائیلی به ترکیه، هواپیمایی های ترکیه پروازهای خود را به اسرائیل متوقف نکرده اند به گونه ای که در حال حاضر هواپیمایی های ترکیه بیش از 60 پرواز در هفته به اسرائیل انجام می دهند. تا پایان سال جاری میلادی نیز این هواپیمایی ها بیش از یک میلیون مسافر را جابه جا خواهند کرد. برای همین گفته می شود که توقف پروازهای هواپیمایی های اسرائیلی به ترکیه بیش از همه به شرکت ها و دولت اسرائیل ضرر زده است.   

از سرگیری روابط اقتصادی و هوایی میان اسرائیل و ترکیه زمانی دوباره در رسانه ها متبلور شد که عمیر پیرتز، وزیر امور زیربنایی اسرائیل هفته گذشته در کنفرانس سازمان ملل بر سر حمایت از دریای مدیترانه که در استانبول برگزار شده بود، حضور یافت. وی نخستین مقام عالی رتبه دولت اسرائیلی از سال 2010 تا کنون است که به طور رسمی به ترکیه سفر می کند.

در همین رابطه روزنامه هاآرتص درباره شرایط بهبود روابط ترکیه با اسرائیل گزارش داد که دولت ترکیه از مواضع سابق خود کوتاه آمده و مبالغ کمتری را برای دریافت غرامت در برابر حادثه کشتی مرمره پیشنهاد داده است. محافل نزدیک به دولت اسرائیل می گویند پیشنهاد جدید ترکیه نتانیاهو را در برابر تصمیمی بزرگ برای عادی سازی روابط با آنکارا قرار داده است. نزدیک به دو ماه پیش مذاکرات دو طرف به بن بست خورده بود، اما از دو هفته پیش آنکارا پیشنهاد از سرگیری مذاکرات را داد و با پیشنهاد جدید وارد مذاکره شد که این مساله نتانیاهو را بر پافشاری بر مواضع سابقش مردد کرده است. چند روز پس از پیشنهاد آنکارا، هیئتی از سوی اسرائیل به ریاست یوسی کوهن، مشاور امنیت ملی اسرائیل به همراه یوسی چخنوفر، رئیس امور آشتی با ترکیه دولت اسرائیل و نیسیم بن شطریت، مدیر کل وزارت امور خارجه این رژیم به استانبول رفتند تا دور تازه ای از مذاکرات میان تلاویو – آنکارا را از سر بگیرند. حضور نماینده ای از وزارت خارجه اسرائیل در این مذاکرات نشان گر آن است که آویگدور لیبرمن، وزیر امور خارجه اسرائیل که از مخالفان عادی سازی روابط با ترکیه بود نیز از بهبود روابط با آنکارا و مذاکرات جاری حمایت می کند و از مواضع خصمانه سابق خود کوتاه آمده است.

دولت ترکیه در ماه می برای خانواده های قربانی کشتی مرمره 5 میلیون دلار غرامت مطالبه کرده بود که دولت اسرائیل تنها با 100 هزار دلار آن موافقت کرد. اما اکنون گفته می شود دولت ترکیه رقم خود را کاهش داده که این مساله باعث شده است تا دوباره دو طرف پشت میز مذاکره بنشینند. هیچ کدام از دو طرف اعلام نکرده اند که رقم جدید پیشنهادی دولت ترکیه چقدر است.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11