من از قذافی متنفر بودم اما سارکوزی نه

دیپلماسی ایرانی: "خاطرات سیاسی" مجموعه برنامه هایی است که شبکه العربیه از نیمه های اکتبر سال 2011 روزهای جمعه پخش آن را آغاز کرده است. در این برنامه، طاهر برکه، روزنامه نگار و خبرنگار لبنانی العربیه با چهره های سیاسی مطرح دنیا مصاحبه هایی را انجام می دهد که عموما بازگوکننده خاطرات آنها در دوران قبول مسئولیتشان است. خاطراتی که با همراهی و تعاملشان با رهبران سیاسی مختلف جهان همراه است.

طاهر برکه، یکی از مصاحبه هایش را با برنار کوشنر، وزیر امور خارجه اسبق فرانسه انجام داده است. چهره ای که علاوه بر سیاستمداری از جمله روشنفکران مشهور فرانسه و اروپا نیز محسوب می شود. برنار کوشنر متولد 1939 در آوینیون فرانسه است. پدرش یهودی و مادرش پروتستان است. همسرش کریستین اوکرانت، یکی از روزنامه نگاران مشهور فرانسوی است. کوشنر تا سال 1966 عضو حزب کمونیست فرانسه بود اما در این تاریخ از این حزب اخراج شد و از همین جا بود که فعالیت های ضدکمونیستی اش را نیز آغاز کرد. در سال ۱۹۷۱ سازمان پزشکان بدون مرز را بنیان نهاد اما براثر اختلاف با رئیس آن، سازمان دیگری به نام پزشکان دنیا را راه اندازی کرد. در سال ۲۰۰۳ از حامیان براندازی صدام حسین بود. او مدتی را در حزب سوسیالیست نیز عضو و از طرفداران خانم سگولن رویال بود اما بعدا از آن حزب نیز اخراج شد. تحصیلاتش علوم پزشکی است و متخصص بیماری های داخلی است. از آوریل ۱۹۹۲ تا مارس ۱۹۹۳ وزیر بهداشت و از می ۲۰۰۷ تا نوامبر ۲۰۱۰ وزیر امور خارجه فرانسه بوده است. دیپلماسی ایرانی در نظر دارد هر هفته به طور مرتب این سلسله مصاحبه ها را منتشر کند. اکنون دوازدهمین بخش از این مصاحبه ها پیش رویتان قرار می گیرد:

به غیر از سوریه رئیس جمهور سارکوزی و فرانسه در آن دوران تلاش کردند تا لیبی زمان قذافی را به آغوش جامعه جهانی و آغوش فرانسه بازگردانند. این سیاست ها بر چه اساس دنبال می شدند. الآن بعد از انقلاب های عربی جامعه عربی می گوید که شما در غرب از این حکومت های دیکتاتوری در جهان عرب حمایت می کردید و روابطتان را با آنها گسترش می دادید. آیا اتخاذ چنین سیاستی بیشتر بر اساس مصالح بود تا منطبق بر اصول سیاسی؟ آخر این دولت ها از قبل از انقلاب های عربی متهم به ترورها، سرکوب ها و زیر پا گذاشتن حقوق بشر بودند، اما به رغم آن به این روابط تمسک جستید و به گسترش روابط پایبند بودید. برخی می گویند این روابط فقط به دلیل مسائل اقتصادی بود.

لازم است که لیبی را با سوریه قاطی نکنیم. تلاش هایی وجود داشت برای این که لیبی به جبهه جامعه غربی باز گردد. برای این که لیبی از تلاش برای دستیابی به سلاح هسته ای دست کشید و حمایت از تروریسم را نیز متوقف کرد. و پذیرفت که سلاح های کشتار جمعی ای که در اختیار داشت را نیز نابود کند و سیاستی مسالمت آمیز در پیش بگیرد. ثانیا رئیس جمهور سارکوزی در جریان تبلیغات انتخاباتی اش پافشاری بسیاری کرد به این که به هیچ وجه راست گرا نیستم و به هیچ عنوان آن را انتخاب نمی کنم. به فضل پافشاری و تلاش هایش و تلفن های طولانی ای که در آن زمان با یکدیگر داشتیم و همچنین کاری که زن سابقش سیسلیا به همراه دیگران برای سفر به لیبی انجام دادند با این هدف که پرستارهای بلغاری را بازگردانند که در آخر هم محقق شد، نتیجه همه این تلاش ها باعث شد تا دینی از جانب معمر قذافی به گردن ما باقی بماند. بعد از آن مسائل اقتصادی هم مطرح بود که می خواستیم تولیداتمان را در خارج بفروشیم و این هم مساله ای بود که تلاش می کردیم محقق کنیم. به هر حال من هم زیاد به این توهم قانع نبودم. برای همین هم وقتی که رئیس جمهور سارکوزی از پرزیدنت قذافی دعوت کرد که به فرانسه بیاید به او گفتم که من با قذافی دیدار نمی کنم. قذافی چهل سال در قدرت مانده بود  و مردم لیبی نمی خواستند که به او این لطف را بکنند که بیشتر در قدرت بماند. و البته این بهترین کاری بود که آنها هم کردند، (خنده) و امیدوارم که اوضاع در لیبی رو به بهبود رود و اوضاع فعلی هم بد نیست برای این که اعتدال گرایان توانسته اند اکثریت را در انتخابات به دست آورند. و علی رغم این که من از قدرت کنار کشیدم اما با قدرت هر چه تمام تر از تلاش های سارکوزی و نخست وزیر بریتانیا، دیوید کامرون به کمک ایالات متحده و برخی کشورهای اروپایی دیگر که می خواستند مانع پیشروی نیروهای قذافی برای تحمیل قدرت خود بر شهر بنغازی شوند، حمایت کردم.

بارها به لبنان سفر کردی و کارهای بسیاری بر روی پرونده های مختلفی که در این کشور چالش برانگیز بودند از جمله حوادث 7 ژانویه انجام دادی. چه قبل از آن چه در اثنای آن و چه بعد از آن. آیا در طول این مدت به این هم فکر کردید که کنفرانس طایف 2 مثل کنفرانس طایف یک که باعث پایان یافتن جنگ داخلی لبنان شد، برگزار کنید؟ یعنی فقط به کنفرانس دوحه اکتفا نکنید، بلکه بخواهید سطح آن را بالا ببرید و به کنفرانسی شبیه کنفرانس طایف 2 برسید؟

بله و در پاریس جلسه ای سه روز برگزار کردم که در آن همه طیف های رنگارنگ سیاسی لبنان از جمله طرف های سیاسی تندرو حاضر بودند، کنفرانسی که در لاسیل سن کلو برگزار شد که نشست بسیار مفیدی بود که بر سر بسیاری از مسائل در آن جا توافق شد. واقعیت این است که در این جلسه نیروهای 14 مارس که در آخر به قدرت هم رسیدند حضور داشتند که در نهایت دولتی به ریاست سعد حریری تشکیل شد. و این هدف طی تلاشی که من ترتیب آن را داده بودم در لاسیل سن کلو در فرانسه به دست آمد. آن چه در این نشست به دست آمد چیزی شبیه توافقی سری و حقیقی بود که میان همه لبنانی های حاضر در آن نشست حاصل شد. این نشست پشت سر خود نشست طایف را داشت که در آن بسیاری از کشورهای دیگر نیز حاضر شده بودند. به اعتقاد من موفقیت نهایی این نشست ممکن بود، بعد از آن حزب الله با استفاده از قدرت توانست بر نیمی از بیروت مسلط شود که آن مساله باعث شد تا به توافق نامه دوحه ختم شود.

حزب الله می گوید که این اتفاق در واکنش به تصمیم هایی بود که در دولت آن موقع در مورد ارتباطات مخفی اش اتخاذ شده بود. آیا این را قبول داشتید یا این که مسئولیت را مستقیما تنها متوجه حزب الله می کردید؟

حزب الله به شکل اساسی مسئول بود. من نمی دانم حزب الله به تنهایی این کار را کرد یا سوریه و همچنین ایران نیز از آن حمایت کردند. اما مابقی کشورهای عربی با آن موافق نبودند..

جناب وزیر اجازه دهید، نشست لاسیل سن کلو در حد و اندازه نشست طایف نبود. یعنی نشست طایف هم از لحاظ حجم خیلی بزرگ تر بود و هم کشورهای بزرگ تری در آن شرکت کرده بودند..

بله اما برای تشکیل نشست طایف مقدمات طولانی ای انجام شد. و توافقی که در آخر در آن نشست به دست آمد این بود که ارتش سوریه به جنگش در لبنان پایان دهد. و از سوریه تعهد گرفتند که سیاستی مسالمت آمیز را در لبنان دنبال کند. من نمی دانم آن فکر واقعا وجود داشت یا نه اما عملا به روی زمین تحقق یافت. ما هم از طرف خودمان تلاش کردیم تا دولت تشکیل شود و آن هم عملا تحقق یافت. اما متاسفانه عمر دولت زیاد طول نکشید. دولتی که به ریاست شخصی از جانب 14 مارس، شخص سعد حریری، تشکیل شد.

ادامه دارد..