چگونه وزیر شدم؟

دیپلماسی ایرانی: "خاطرات سیاسی" مجموعه برنامه هایی است که شبکه العربیه از نیمه های اکتبر سال 2011 روزهای جمعه پخش آن را آغاز کرده است. در این برنامه، طاهر برکه، روزنامه نگار و خبرنگار لبنانی العربیه با چهره های سیاسی مطرح دنیا مصاحبه هایی را انجام می دهد که عموما بازگوکننده خاطرات آنها در دوران قبول مسئولیتشان است. خاطراتی که با همراهی و تعاملشان با رهبران سیاسی مختلف جهان همراه است.

طاهر برکه، یکی از مصاحبه هایش را با برنار کوشنر، وزیر امور خارجه اسبق فرانسه انجام داده است. چهره ای که علاوه بر سیاستمداری از جمله روشنفکران مشهور فرانسه و اروپا نیز محسوب می شود. برنار کوشنر متولد 1939 در آوینیون فرانسه است. پدرش یهودی و مادرش پروتستان است. همسرش کریستین اوکرانت، یکی از روزنامه نگاران مشهور فرانسوی است. کوشنر تا سال 1966 عضو حزب کمونیست فرانسه بود اما در این تاریخ از این حزب اخراج شد و از همین جا بود که فعالیت های ضدکمونیستی اش را نیز آغاز کرد. در سال ۱۹۷۱ سازمان پزشکان بدون مرز را بنیان نهاد اما براثر اختلاف با رئیس آن، سازمان دیگری به نام پزشکان دنیا را راه اندازی کرد. در سال ۲۰۰۳ از حامیان براندازی صدام حسین بود. او مدتی را در حزب سوسیالیست نیز عضو و از طرفداران خانم سگولن رویال بود اما بعدا از آن حزب نیز اخراج شد. تحصیلاتش علوم پزشکی است و متخصص بیماری های داخلی است. از آوریل ۱۹۹۲ تا مارس ۱۹۹۳ وزیر بهداشت و از می ۲۰۰۷ تا نوامبر ۲۰۱۰ وزیر امور خارجه فرانسه بوده است. دیپلماسی ایرانی در نظر دارد هر هفته به طور مرتب این سلسله مصاحبه ها را منتشر کند. اکنون نخستین بخش از این مصاحبه ها پیش رویتان قرار می گیرد:

در یک دوره ای، روابط تو با روزنامه نگاران و رسانه ها متشنج بود. این حداقل، اتهامی است که به تو می زنند. البته من از تو می خواهم که روابط ما با شما در این برنامه خوب باشد (با خنده).

مسائل بسیاری درباره روزنامه نگاران و خبرنگاران وجود دارد. وضعیت روزنامه نگاران در هر کشوری با کشور دیگر فرق می کند. همه جا روزنامه نگاران خوب و بد وجود دارد. عده ای به دنبال جنجال و آشوب هستند و عده ای واقعا آدم های سنگین و وزینی هستند. اما امور تا حالا خوب بوده است.

البته جناب آقای وزیر من مسئولیتم را انجام می دهم. قبل از هر چیز می خواهم نظرت را درباره این اتهام بدانم. برخی از خبرنگاران و روزنامه نگاران می گویند که تو سخت گیری می کنی و در تعامل با آنها کوتاهی می کنی؟

نه، روزنامه نگاران در غرب از جمله فرانسوی ها به مسائل کوچکی توجه می کنند که شامل افتضاح ها و شایعات کوچک و پیش پا افتاده است که به رفتارهای افراد بر می گردد. من می توانم به تو بگویم که آن چه به تو گفته اند، صحیح نیست و این مصاحبه هم دلیلی برای آن است.

بسیار متشکرم. تصمیم گرفته شد که در 18 می 2007 در دولت فرانسوا فیون، نخست وزیر راست گرا در دوران ریاست جمهوری نیکولا سارکوزی، رئیس جمهوری سابق وزیر امور خارجه فرانسه شوی. این انتخاب یک اتفاق ناگهانی سیاسی برای بسیاری بود. تو یک چهره چپ گرا هستی که در احزاب کمونیست و سوسیالیست عضو بودی و دوره ای نیز عضو حزب چپ رادیکال بودی و حتی از حامیان سگولن رویال، نامزد حزب سوسیالیست در جریان رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری فرانسه در رقابت با نیکولا سارکوزی بودی. چگونه چنین اتفاق افتاد و چه شد که این سمت را پذیرفتی؟

در ابتدا بگویم که من به هیچ وجه به عضویت حزب کمونیست در نیامدم. اما از جمله کسانی بودم که از کمونیست ها حمایت می کردم اما جزء اعضای آن نبودم. در دورانی که بحث استقلال الجزایر مطرح بود و کمونیست ها خواستار به رسمیت شناختن آن بودند، من در این زمان از آنها حمایت می کردم. ثانیا، این کار یک اتفاق ناگهانی بود، صحیح است. من کتابی درباره این انتخابات تحت عنوان دو یا سه خصومت نوشتم. من بر اساس درکی این کتاب را نوشتم. در این کتاب من همه را به وحدت ملی دعوت می کنم برای این که من یقین داشتم که ما به بحران می رسیم و اروپا آمادگی ندارد که در این وضعیت با ما تعامل کند. وقتی که پرزیدنت سارکوزی تصمیم به گسترش دولتش بر اساس گشایش رویکرد سیاسی گرفت، آن را موقعیتی برای رسیدن به وحدتی که از آن در کتابم صحبت کردم، دیدم. چیزی که می گفتم فرانسوی ها باید برای آن به خوبی آماده باشند تا بتوانند با بحرانی که در اروپا و آن اتفاق جهانی وجود دارد، مقابله کنند. پرزیدنت سارکوزی به پنج نفر از چپی ها برای شرکت در دولتش پیشنهاد داد که من هم یکی از آنها بودم. با این هدف که به دولتش بپیوندم تا به این ترتیب از سیاست گشایش سیاسی حمایت شود، رویکردی که من یکی از طرفداران پر و پا قرص آن بودم. به این ترتیب من مسئولیت وزارت امور خارجه فرانسه و امور اروپایی را بر عهده گرفتم. منصبی که ارتباطی با امور داخلی ندارد. مساله ای که این امکان را برای ما فراهم کرد که بتوانیم توافقی میان راست گراها و چپ گراها به وجود بیاوریم تا یک سیاست عقلانی را پیش ببریم. این اتفاقی بود که افتاد و اگر امور به آن چه می خواستم برسد، کاملا نمی رسید، کار دیگری می کردم. من در ابتدا دیدم که به نظر امور واقعا به خوبی پیش می رود و من هم باید به خوبی برای حفظ وضع موجود محافظت کنم.

اما سارکوزی می خواست به چه برسد وقتی که به یک شخصیت چپ گرا منصب وزارت امور خارجه را داد؟ به هر حال این یک سمت عالی رتبه برای راست گرایان محسوب می شود؟

این سوالی است که باید از سارکوزی بپرسید. او اعتقاد قاطع و راسخی داشت که سیاست گشایش باعث شد تا او رئیس جمهوری نه فقط برای راست گرایان فرانسه بلکه برای همه فرانسوی ها شود. سارکوزی از طریق این گشایش رغبت پیدا کرد که بتواند افکار شخصی اش را بیان کند و بر افکار دیگران تاثیر بگذارد. این کار را توانست با جذب پنج نفر از شخصیت های مهم چپ گرا انجام دهد. در تجربه ای که بسیار قابل اهمیت است و در ابتدا بسیار مورد توجه قرار گرفت. سارکوزی شاید آن را در تجربه بین المللی متواضع و بیشتر منعطف دید. تجربه ای که امروز بیش از پیش به انعطاف رسیده و برای فرانسه مفید بوده است. قبل از این که این سمت را به عهده بگیرم، سه بار جلسه گذاشتیم و مناقشه های طولانی و داغی را با یکدیگر انجام دادیم. از تماس مستقیم و برادرانه که هر کدام از ما ارائه کرد، واقعا خوشم آمد.

آیا این رضایت ادامه یافت؟

بله، از ابتدا به وجود آمد. همه چیز در دو سال اول در بهترین حالتی که انتظار می رفت، بود. بعد از آن اوضاع به هم خورد و باعث شد که من به سمت کناره گیری از سمتم پیش بروم. اما تجربه ای بود که در آن باعث شد بتوانیم نقطه نظرات خود را منتقل کنیم و به یکدیگر اجازه فعالیت بدهیم. همان طور که موقعیت برای سارکوزی نیز به همین گونه بود. در ابتدا بر روی این مساله خیلی حساب می کردم. در آن موقع به صراحت با هم بحث می کردیم و از پنهان کاری فاصله می گرفتیم. در خیلی مواقع نیکولا سارکوزی به تنهایی تصمیمی را در پرونده هایی که درایت بالایی در آنها داشت، می گرفت و من نمی توانستم به موجب آن تصمیم ها از دستاوردهایی که در سمتی که من به عنوان وزیر امور خارجه فرانسه داشتم صرف نظر کنم. این سمتی بسیار سنگین و مهم است برای این که دوستان ما در خارج بر روی نظر فرانسه و حتی تحرکات فرانسه بسیار حساب می کنند.

ادامه دارد...