آنها که خواب آزادی را می بینند

دیپلماسی ایرانی: در روزهایی که امریکایی ها روز استقلال خود را جشن می گیرند و جهان نگاه مضطربی به حوادث سیاسی نامعلوم مصر دارد خوب است نگاهی داشته باشیم به کشورهایی که چیز زیادی برای جشن گرفتن ندارند. سال 2012 هفتمین سال متوالی بود که گزارش "آزادی در جهان"، خانه آزادی (Freedom House) نشان می داد که آزادی های مدنی و سیاسی در سرتاسر جهان نزول داشته است. از میان 47 جایی که سال گذشته برچسب "بدون آزادی" را خوردند، کشورها و مناطق زیر مخصوصا سرکوبگرتر بود و عنوان بدترین بدترین های گزارش را کسب کردند.

برای مشاهده قسمت اول این گزارش اینجا کلیک کنید.

سومالی

تا همین اواخر دولت سومالی با تمام اهداف و نیاتش از بین رفته بود. دولت فدرال انتقالی که توسط جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده بود در داخل از محبوبیت برخوردار نبود و کنترل اندکی بر نواحی منطقه ای داشت و عمده قسمت های کشور توسط گروه اسلام گرای افراطی الشباب اداره می شود. ظرف یک سال و نیم گذشته مقامات سومالی از طریق ایجاد قانون اساسی، پارلمان، رئیس جمهور و نخست وزیر جدید راه را برای تشکیل یک دولت پایدارتر هموار کردند. در همین زمان، تلاش های اتحادیه آفریقا برای به حداقل رساندن نفوذ الشباب نسبتا موفق بوده است. با این حال وضعیت حقوق بشر در سومالی اسفبار باقی مانده است. این کشور کماکان یکی از خطرناک ترین کشورها برای روزنامه نگاران است، در سومالی به آزادی برگزاری تجمعات احترام گذاشته نمی شود و سازمان های بین المللی هم دولت فدرال و هم گروه الشباب را به انجام جنایات جنگی متهم کرده است. علاوه بر این سومالی در دوران بازیابی از چندین خشکسالی سال 2011 است که از ماه مارس سال جای موجب شده است که بیش از 1 میلیون نفر از مردم این کشور به بحران نا امنی غذایی مواجه شوند. در ماه مارس نمایندگان 50 کشور برای صحبت درباره بازسازی دولت سومالی در لندن دور هم گرد آمدند.

سوریه

از زمان آغاز اعتراضات در سوریه، دولت این کشور به برخورد شدید با معترضان روی آورد که منجر به ایجاد جنگ داخلی شدیدی شد که در آن بیش از هزاران نفر دستگیر، بیش از 100 هزار نفر کشته و بیش از یک میلیون نفر به کشورهای همسایه پناهنده شدند. تلاش های بین المللی برای ایجاد آتش بس بین دولت و مخالفان راه به جایی نبرد و جنگ شکل فرقه ای به خود گرفت. اکثر روزنامه نگاران خارجی از ورود به سوریه منع شدند و چندین نفر هم در خلال این درگیری ها کشته شدند. چندین کشور از جمله ایالات متحده، ترکیه، فرانسه، قطر و بریتانیا تائید کردند که اسد از سلاح شیمیایی علیه مردم استفاده کرده است؛ "خط قرمز"ی که ایالات متحده به دولت دمشق هشدار داده بود که از آن عبور نکند. ایالات متحده رسما مخالفان سوری را به رسمیت شناخت و اخیرا قصد دارد که "حمایت نظامی مستقیم" به شورشیان را در دستور کار خود قرار دهد. در گزارش اخیر گروه های حقوق بشری ادعا شده است که دولت اسد از به طور گسترده از شکنجه علیه مخالفان خود استفاده می کند.

سودان

کشوری که از زمان استقلال از بریتانیا و مصر در سال 1956 تاکنون درگیر جنگ داخلی است و در دو سال اخیر، پس از استقلال سودان جنوبی این خشونت ها افزایش یافته است. تنش ها در سال 2012 زمانی که سودان جنوبی تولید نفت را متوقف و نیروهایی را برای تسلط بر میادین اصلی نفت سودان روانه کرد، به اوج خود رسید. در همان سال عمر البشیر که توسط دادگاه جنایی بین المللی به اتهام جنایت علیه بشریت و نسل کشی در دارفور تحت تعقیب است پس از تظاهرات ماه ژوئن و جولای دانشجویان به سرکوب جامعه مدنی روی آورد. این تظاهرات که در دارفور برگزار شد به بازداشت های گسترده و اعمال محدودیت های بیشتر بر رسانه ها و آزادی تجمعات منجر گردید. به گزارش سازمان ملل از آغاز سال 2013 تاکنون، 200 هزار نفر در دارفور به دلیل "بن بست نظامی میان نظامیان و نیروهای بین المللی" آوراه شدند.

ترکمنستان

قربانعلی بردی محمداوف که در سال 2006 و متعاقب مرگ صفرمراد نیازوف، نخستین رئیس جمهور ترکمنستان روی کار آمد، سیاست های سرکوبگرایانه سلف خود را ادامه داد. دولت تمام رسانه های دیداری و نوشتاری را در اختیار دارد، از قدرت عزل و نصب قضات بدون بررسی قضایی برخوردار است و ادیانی که در این کشور بتوان به آنها اعتقاد داشت را محدود کرده است.

ترکمنستان در سال 2012 انتخاباتی ریاست جمهوری را برگزار کرد که تمام رقبای بردی محمداوف چهره های ناشناس از حزب حاکم بودند. شگفت آور نیست که بردی محمداوف با 97 درصد آرا برنده شد. در جولای 2013، جنیفر لوپز خواننده امریکایی که در مهمانی خصوصی بردی محمداوف برای وی آهنگ "تولد مبارک" خوانده بود، با انتقاد شدید بین المللی روبرو و به همین دلیل مجبور به عذرخواهی شد.

ازبکستان

اسلام کریموف از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 اختیار همه نهادها از جمله قوه مقننه و قوه قضائیه را در دست دارد. با وجود اینکه پنج حزب در این کشور وجود دارد ولی همه آنها از دولت فعلی حمایت می کنند. کریموف همه قضات را منصوب می کند و هر زمانی می تواند حکم عزل آنها را صادر کند. رئیس جمهور با استفاده از قدرت اجرائی خود مخالفان را تحت فشار قرار داده و باعث شده که بسیاری از منتقدان از کشورشان فرار کنند. روزنامه نگاران و فعالانی که منتقد نظام هستند در معرض حملات خشونت آمیز، جریمه و بازداشت خودسرانه قرار می گیرند. وبسایت هایی که اطلاعات مورد دلخواه حکومت را منتشر می کنند فیلتر می شوند.

اوستیای جنوبی (گرجستان)

روسیه از زمان جنگ سال 2008 با گرجستان کنترل خود بر مناطق جدایی طلب را افزایش داده است. مردم اوستیای جنوبی با نخبگانی بسیار فاسد تحت حمایت مالی روسیه روبرو هستند. پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 2011 مقامات وفادار به ادوارد کوکویتی چهره های شاخص مخالفین را زندانی کردند، برخی را مورد تهدید قرار دادند و قانون را برای جلوگیری از ثبت نام کاندیداهای مشخص تغییر دادند. دادگاه عالی این کشور در یک حرکت شگفت اور با توجه به تخلفات صورت گرفته انتخابات را باطل اعلام کرد و خواستار برگزاری مجدد آن در مارس 2012 شد که این حکم باعث شروع اعتراضات شد.

تبت (چین)

سرکوب امنیتی که پس از اعتراضات سال 2008 آغاز شد همچنان ادامه دارد. 84 تبتی در سال 2012 در اعتراض به حاکمیت حزب کمونیست چین بر منطقه تبت خودسوزی کردند. پاسخ مقامات چینی که از سال 1950 بر این منطقه حکم می رانند به این حوادث این بود: قطع راه های ارتباطی، کمپین های آموزش "میهن پرستانه"، و محدودیت مسافرت؛ تا جایی که با درخواست دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل برای اجازه بازید مستقل از این مناطق مخالفت شد. مقامات چینی سرکوب فعالیت های مذهبی را ادامه داند و حتی تظاهرات مسالمت آمیز هم معمولا به سختی جریمه می شود. سفیر امریکا در چین اخیرا و در پی افزایش موج خودسوزی در تبت بازدیدی از این منطقه داشت.

صحرای غربی (مراکش)

از زمان اعلام آتش بس میان دولت مراکش و شورشیان مورد حمایت الجزایر در سال 1994، تلاش های برای پایان دادن بر یک دهه اختلاف بر سر این منطقه به جایی نرسیده است. دولت مراکش به عنوان نیروی اشغالگر صحرای غربی کنترل انتخابات در این منطقه را بر عهده دارد و تضمین کرده است که اجازه حضور نیروهای استقلال طلب به انتخابات را نمی دهد. برخلاف اینکه طبق قانون اساسی مراکش مطبوعات باید ازاد باشند، این آزادی به طور کامل صحرای غربی را شامل نمی شود، جایی که روزنامه نگاران محلی اجازه انتقاد یا مورد پرسش قرار دادن حاکمیت را ندارند. مقامات مراکشی آزادی تجمعات را محدود کرده اند و صحرائیان اجازه ندارند که نهادهای غیر دولتی مستقل تشکیل دهند. در نوامبر 2012 یکی از فعالان حقوق بشر این کشور که با کریستوفر راس، فرستاده ویژه سازمان ملل دیدار کرده بود مورد ضرب و شتم قرار گرفت.