اوباما به دنبال حل مشکلاتش با ایران است

دیپلماسی ایرانی: امسال سومین سالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم، نویسنده و روزنامه نگار مشهور لبنانی را که ماحصل سفر هر ساله وی به امریکا است، با هماهنگی او ترجمه و منتشر می کند. یادداشت هایی که در پی دیدارهای او با مقام های امریکایی در واشنگتن و نمایندگی های جامعه جهانی در نیویورک نوشته شده اند و به دلیل به روز بودن آنها اهمیت خاصی دارند. همانند همیشه نعوم نامی از مصاحبه کننده نمی آورد اگر چه سمت او را ذکر می کند، و به رویه همیشگی اش مصاحبه اش بیش از آن که مصاحبه باشد، گفت وگو و بحثی خواندنی است.

نعوم در مقدمه امسال یادداشت های خود آورده است: در طول 15 سال شاید هم بیشتری که هر سال در ماه مارس به واشنگتن سفر می کنم و نزدیک به پنج هفته ای را که هر سال در آن جا می گذرانم، به اداره های مختلف امریکایی و مراکز پژوهشی متنوع و صاحب نامی که ارتباطات بسیاری با سیاست خارجی و داخلی امریکا دارند، سر زده ام. امسال نیز به عادت هر ساله نزد همه آنها رفتم و به نیویورک که بعضی ها به آن لقب جهان داده اند، نیز سر زدم. با مقام های عالی رتبه نهادهای بین المللی چه اعضای سازمان ملل، چه دیپلمات های کشورهای مختلف و چه پژوهشگران مشهور مراکز پژوهشی فعال در ایالات متحده نیز دیدار کردم و همانند همیشه با برخی از چهره های ذی نفوذ در نهادهای امریکایی و حتی صهیونیستی هم دیدار کردم و به گفت وگو نشستم. در سلسله جدید از یادداشت هایم درباره شرق و غرب جهان عرب و همچنین تحولات خاورمیانه و کشورهای حوزه خلیج فارس، همچنین ایران اسلامی و ترکیه به طور مفصل خواهید خواند. البته افغانستان و پاکستان و کشوری که به تازگی تهدیدی برای امنیت ملی امریکا شده، یعنی کره شمالی نیز از قلم نینداخته ام. درگیری های فلسطینی – اسرائیلی را نیز فراموش نکرده ام.

در این جا دهمین بخش از سلسله نوشته های جدید سرکیس نعوم را می خوانید:

از شهروند عرب امریکایی که از خلال کارهای غیر سیاسی اش با شخصیت های بزرگ امریکایی کار می کند و فعالیت های بسیاری در زمینه درگیری های فلسطینی – اسرائیلی انجام داده است، پرسیدم مواضع فعلی اوباما در قبال درگیری فلسطینی – اسرائیلی چیست؟ گفت: «اوباما می خواهد راه حلی برای قضیه فلسطینی ارائه دهد. او با حقوق فلسطینی ها موافق است. اما به هر حال امریکایی است که به حفظ امنیت و سلامت اسرائیل نیز پایبند است. به هر حال معتقدم که او با حل قضیه فلسطینی و با حل و فصل قضیه استراتژیک امریکایی – ایرانی موافق است اما نه به حساب اعراب، به ویژه که آنها، در راسشان عربستان سعودی هم پیمان ایالات متحده هستند. دو موضوعی که منطقه را آرام می کند. اوباما همچنان بر حل مسالمت آمیز مبتنی بر مذاکره با ایران اصرار دارد. شاید هم مذاکرات سری امریکایی – ایرانی جریان داشته باشد.»

پرسیدم نظرت درباره سوریه و آن چه در این دو سال افتاده است، چیست؟ گفت: «لازم بود اسد گورباچف سوریه و نظامش می شد. گورباچف مرد بزرگی بود. حکومت اتحاد جماهیر شوروی صلابت و قساوت بیشتری نسبت به نظام اسد داشت. به رغم آن "دروازه هایش" را رو به دنیا باز کرد. تو می گویی می بایست پدر راحلش حافظ اسد، رئیس جمهوری سوریه نظامی مدنی و شاید سکولار در سوریه به وجود می آورد، به نظر تو او می توانست این کار را بکند، یا حداقل تلاش می کرد مثل آتاتورک در ترکیه که دهه ها پیش موفق شده بود حکومتی این چنینی در ترکیه ایجاد کند او هم چنین کاری در سوریه بکند. اما او این کار را نکرد، برای این که می دانست که آن گاه او را به سکولاریسم متهم می کنند در حالی که او سکولار نبود. بلکه او بر عکس نظام سوری خانوادگی با پوشش قومی عربی ایجاد کرده بود.»

پرسیدم نظرت درباره ترکیه چیست؟ جواب داد: «دستانش را بیش از اندازه دراز کرده است. اعراب روی آن حساب کرده اند. و گفته می شود امریکایی ها از آن خسته شده اند برای این که هیچ کدام از چیزهایی که وعده داده بود به سوری ها می دهد، نداد. به هر حال امریکا آمادگی ندارد که روزی در سوریه دخالت نظامی کند تا آن چه برای عراق در گذشته اتفاق افتاد و اکنون در افغانستان می افتد برایش اتفاق نیفتد.» نظر دادم: «اما عدم اقدام امریکا برای انجام کاری در سوریه به همراه ترکیه از سوریه عراقی دوم می سازد.» جواب داد: «صحیح است اما امریکایی ها آمادگی انجام عملیات نظامی مستقیم که شامل اعزام نیرو به جبهه های درگیری شود، ندارند. جنگ عراق به هیبت ارتش امریکا بسیار ضربه زد. الآن نیاز به بازسازی ساختار خود دارند. (Restructuration) اکنون در حال انجام است. ترک ها و امریکایی ها نمی خواهند افغانستان دومی به وجود آید. مراقب هستند و پیگیری می کنند که چه در سوریه می گذرد، از طریق ماهواره و نمایندگان و به واسطه جنگنده هایشان آن جا را زیر نظر دارند، فعلا به این نتیجه رسیده اند که چیزی شبیه افغانستان در آن جا در حال اتفاق افتادن است. و هیچ کس آن را نمی خواهد.»

گفتم: «گفته شده است که جان کری، زمانی که رئیس کمیسیون امور خارجی کنگره امریکا بود یک بار 7 یا 8 بار با رئیس جمهوری سوریه دیدار کرد، اما در نهایت ناامید و ضربه خورده از جلسه خارج شد. چرا؟ به نظرت دلیل آن چه بود؟ جواب داد: «برژینسکی (مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری سابق امریکا) با اسد در سال 2009 دیدار کرد و با او مذاکرات خیلی خوبی درباره اصلاحاتی که تصمیم به انجام آنها دارد یا باید انجام دهد، داشت، هم زمان برای او تشریح کرد که اگر جدیتی در اصلاحات به خرج ندهد با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد. شاید مشابه همین هم برای کری پیش آمده است.»

انتشار اولیه: پنجشنبه 13 تیر 1392/ بازانتشار: دوشنبه 17 تیر 1392