آشنایی با فضای بین المللی مزیت روحانی است

دیپلماسی ایرانی: برگزاری یک انتخابات پرشور در منطقه ای که معیارهای دموکراتیک چندان رعایت نمی شود، مسئله ای است که می تواند به ارتقای ایران در افکار عمومی جهان کمک کند. با این حال، چالش های پیش روی ایران در سیاست خارجی بیشمار است و عبور از این چالش ها کار ساده ای به نظر نمی رسد. با محسن پاک آیین، سفیر فوق العاده و تام الاختیار جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان در مورد چالشهای پیش روی رئیس جمهور جدید و توان دکتر روحانی برای حل این مشکلات گفتگو کرده ایم که در زیر می خوانید:

انتخابات ریاست جمهوری یازدهم با حضور گسترده مردم و با شور وشوق و در کمال آرامش برگزار شد. این انتخابات چه تاثیری بر نگاه جهانی به ایران داشت؟

انتخابات جمهوری اسلامی ایران برای تعیین یازدهمین رئیس جمهور نماد مردمسالاری بود و نه تنها مورد توجه ناظران بین المللی بلکه برای همه مردم جهان بود. شاخص ترین پیام این انتخابات، سطح مشارکت مردم و پاسخ مثبت اقشار جامعه به نظام اسلامی و ابراز علاقه برای مشارکت در سرنوشت سیاسی کشور بود. مسئولین کشورهای جهان بخصوص همسایگان ایران، تحولات انتخابات و برنامه های نامزدهای ریاست جمهوری را به دقت دنبال می کردند و در واقع موضوع برگزاری انتخابات و مشارکت مردم  بر اعتلای جایگاه بین المللی کشور تاثیر مثبت داشت و اگرچه در کوتاه مدت ممکن است به کاهش فشارهای خارجی کمک نکند، اما در میان مدت می تواند فضای مناسب تری را برای ایران در تعاملات جهانی ایجاد کند.

به نظر شما سیاست خارجی در این انتخابات از چه جایگاهی برخوردار بود. تا چه اندازه مردم در انتخاب خود مسئله سیاست خارجی را مد نظر قرار دادند؟

اگرچه حل مشکلات اقتصادی از جمله گرانی، تورم و اشتغال در صدر موضوعات مطروحه در گفتار و برنامه های نامزدهای ریاست جمهوری قرار داشت اما به دلیل پیوستگی مباحث داخلی با تعاملات خارجی، موضوع جایگاه آینده ایران در جامعه جهانی و نحوه تعامل سازنده این کشور با دنیا نیز مورد توجه مردم قرار داشت و بالتبع معیار مهمی برای تعیین نامزد اصلح بود.

وضعیت سیاست خارجی ایران را در حال حاضر چگونه ارزیابی می کنید؟ چه چالش هایی پیش روی سیاست خارجی ایران وجود دارد؟

امروز ایران در عرصه بین المللی با فرصت ها و چالش هائی مواجه است. ما در سال های اخیر برای مقابله با تحریم، شرکای جدیدی در جهان پیدا کرده ایم. توجه ما به کشورهای همسایه بیشتر شده، گرایش به شرق و بخصوص آسیای شرقی افزایش یافته و توانسته ایم وابستگی به کشورهای غربی را کاهش دهیم. در عین حال رئیس جنبش عدم تعهد و عضو تاثیرگذار سازمان همکاری های اسلامی هستیم. با روسیه و چین به عنوان دو عضو شورای امنیت همسوتر از قبل عمل می کنیم که نمونه آن را در موضوع سوریه می بینیم. ما توان تاثیرگذاری در روند مناقشه های منطقه ای مثل موضوع سوریه افغانستان،عراق و خاورمیانه را داریم. در کنار این ظرفیت ها با چالش هائی همچون موضوع تحریم ظالمانه غرب و پیشبرد اهداف صلح آمیز هسته ای و تعامل با کشورهای اروپائی نیز مواجه ایم. به اعتقاد من دولت آینده با استفاده مدبرانه از ظرفیت ها و با شناخت دقیق چالش ها، می تواند نگاهی نو به سیاست خارجی داشته و مشکلات پیش رو را برطرف نماید.

 تا چه اندازه می توان انتظار داشت که دکتر روحانی بتواند مشکلات پیش روی سیاست خارجی را حل کند و یا از حجم مشکلات بکاهد؟

معتقدم به دلایل زیر آقای دکتر روحانی در موقعیتی قرار دارد که می تواند مشکلات خارجی را کاهش داده یا حل نماید. نخست اینکه ایشان با رای قوی و در مرحله اول انتخابات به پیروزی رسید و رئیس جمهوری که با چنین موقعیتی انتخاب شود، می تواند با اعتماد نفس در تعاملات بین المللی وارد و از موضع قدرت برای دفاع از منافع ملی کشور اهتمام ورزد. دوم اینکه ایشان به لحاظ شخصیتی فردی آشنا با فضای بین المللی و امنیتی جهان و مجرب در امور دیپلماتیک و چانه زنی های سیاسی است و این امر مسیر وی را در پیشبرد اهداف سیاست خارجی هموار می سازد. سوم اینکه رئیس جمهور منتخب تقویت بنیه اقتصادی کشور را منوط به تقویت ارتباطات مثبت با جهان خارج می داند و برای حل مشکلات داخلی به تعاملات برون مرزی نیز توجه دارد. نکته آخر اینکه آقای دکتر روحانی نیروهای مجرب و متخصص در روابط بین الملل و سیاست خارجی را به خوبی می شناسد و می تواند در عرصه اجرا و یا در اتاق های فکر از آنان به نحو مناسب استفاده کند. لذا به این دلایل می توان به موفقیت آقای دکتر روحانی در عرصه بین المللی امیدوار بود.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 16