تا ایران هست، به کنفرانس ژنو نمی‌رویم!

در میانه کش و قوس های فراوان درباره برگزاری کنفرانس حل بحران سوریه در ژنو، گروه های مخالف سوری طی روزهای اخیر موضع گیری های متناقضی را درباره شرکت یا عدم شرکت در این کنفرانس مطرح می کنند. از سوی دیگر، اختلاف نظر شدید میان گروه های مخالف مسلح و غیرمسلح، چشم انداز بحران سوریه را حتی پیچیده تر از پیش کرده است. در آخرین موضع گیری، ائتلاف مخالفین سوریه اعلام کرده در نشست ژنو شرکت نخواهد کرد.

به گزارش «تابناک»، یک روز پس از برگزاری نشست گروه موسوم به «ائتلاف مخالفین سوری» در استانبول که با حضور احمد داووداوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز همراه بود، رئیس این گروه اعلام کرده در کنفرانس پیشنهادی امریکا و روسیه برای حل بحران سوریه شرکت نخواهد کرد.

به نوشته روزنامه «حریت»، جرج صبرا، رئیس ائتلاف مخالفین سوریه اعلام کرده تا زمانی که «نیروهای نظامی ایران و حزب الله به حضور خود در سوریه ادامه می دهند»، در هیچ گونه کنفرانس بین المللی و یا هرگونه تلاش دیگری از این است، شرکت نخواهد کرد.

حریت اشاره می کند که حضور احمد داووداوغلو در نشست این ائتلاف، به نمایندگی از کشورهای عضو گروه موسوم به «دوستان سوریه» بوده و در پی آن انجام گرفته که مذاکرات اخیر این گروه درباره مسائلی کلیدی، از جمله شرکت در کنفرانس ژنو، به نتیجه خاصی نرسیده است.

به جز داووداوغلو، «اریک شوالیه»، سفیر سابق فرانسه در دمشق، «رابرت فورد»، سفیر آمریکا در دمشق و «سلمان بن سلطان»، معاون وزیر خارجه عربستان سعودی نیز در نشست استانبول شرکت داشتند.

چند ساعت پس از دیدار داووداوغلو از محل برگزاری این نشست، ائتلاف مخالفین با صدور بیانیه ای، تعدادی از شرایط و در واقع پیش شرط های این گروه برای جامعه بین المللی را اعلام نمود. یکی از مهمترین این شروط اعلام شده این است که مذاکرات صلح باید حتماً به کنار رفتن بشار اسد از قدرت منجر شود.

در این بیانیه همچنین خواسته شده که به جز بشار اسد، روسای دستگاه های امنیتی و نظامی سوریه نیز از مقام خود برکنار شوند.

اما این بیانیه و موضع گیری جدید در حالی از سوی ائتلاف مخالفین سوری طرح می شود که طی روزهای اخیر، این گروه مواضع متفاوت و متناقضی را نسبت به مشارکت در کنفرانس ژنو ابراز کرده است. در این زمینه، این گروه پیشتر دلیل عدم اعلام آمادگی خود را، عدم اعلام رسمی حضور دولت سوریه در این کنفرانس عنوان کرده بود؛ اما اکنون که چنین اعلام آمادگی رسمی ابراز شده، بهانه ای جدید برای عدم حضور مطرح می شود.

در این زمینه بیش از هر چیز، باید به زمینه ای که چنین موضع گیری در آن مطرح می شود، توجه کرد. صدور این بیانیه در کشور ترکیه و تحت نظارت مستقیم داووداوغلو، بار دیگر اثبات می کند که دولت آنکارا به همراه شماری از دیگر بازیگران خارجی، به طور واقعی خواستار حل بحران سوریه از طرق سیاسی نیستند.

این امر به ویژه از آن جهت اهمیت می یابد که در هفته های اخیر، تحولات عرصه میدانی سوریه کاملاً به ضرر گروه های مخالف مسلح و به نفع نیروهای دولتی بوده و به همین جهت، شرکت مخالفان در کنفرانس ژنو عملاً از موضع ضعف صورت می گرفت.

بر این اساس، حامیان خارجی مخالفین، تلاش های خود را از یک سو برای تقویت مخالفین و بر هم زدن مجدد توازن قوا و از سوی دیگر، برای جلوگیری از ورود گروه های مخالف به مذاکرات صلح در شرایط کنونی افزایش دادند. به این ترتیب، در یک طرف ماجرا، انگلیس و فرانسه توانستند با برداشتن تحریم تسلیحاتی مخالفین، زمینه تشدید درگیری ها علیه نیروهای دولتی را فراهم سازند و در طرف دیگر، ترکیه با اعمال نفوذ بر ائتلاف مخالفین، از حضور آن ها در ژنو ممانعت به عمل می آورد.

اما نکته جالب تر آن است که در میانه این کش و قوس ها، درگیری میان خود مخالفین نیز به سطح بی سابقه ای رسیده است. در این راستا، گروه های مسلح شورشی حاضر در سوریه، به «شورای ملی سوریه» اولتیماتوم داده اند که هر چه سریعتر نسبت به شناسایی این گروه ها و گنجاندن آن ها در فهرست خود اقدام نماید.

گروه موسوم به «ارتش آزاد سوریه» با تعیین ضرب الاجلی 24 ساعته، از شورای ملی سوریه خواسته اعلام کند که آیا نمایندگان شورشیان را در نشست های خود خواهد پذیرفت یا خیر. ارتش آزاد، اعضای شورای ملی را متهم کرده که نسبت به سوریه و سرنوشت مردم آن بی توجهند و تنها در پی دسترسی به کرسی های قدرت هستند.

در مجموع، به نظر می رسد در صورت تداوم این شرایط، نه تنها موضع مخالفین سوری روز به روز ضعیف تر شود، بلکه همچنین به سبب عدم همراهی آن ها از خواسته های برخی قدرت های بزرگ حامی (به ویژه آمریکا) در زمینه شرکت در گفت و گوهای صلح، پایه حمایتی بین المللی آن ها نیز تضعیف شود. این امر البته همچنان اوضاع را در سوریه پیچیده تر خواهد کرد.