بیم و امیدهای تل آویو از قدرت گرفتن القاعده

دیپلماسی ایرانی: پاسخ توپخانه ای نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی به آتش نیروهای سوری در بلندی های جولان نگرانی ها در خصوص وقوع جنگ در این منطقه را افزایش داد. ارتش رژیم صهیونیستی با انتشار بیانیه ای  اعلام کرد که نیروهای اسرائیلی در برابر گلوله باران نیروهای سوری در بلندی های اشغالی جولان به سمت آنها شلیک کردند.در این بیانیه آمده است که توپخانه های نیروهای ارتش سوریه به سمت سربازهای اسرائیلی در مرز مشترک سوریه و اراضی اشغالی شلیک کردند، در جریان این درگیری ها هیچ سرباز اسرائیلی مجروح نشد اما در مقابل ارتش اسرائیل پاسخ توپخانه ای به این اقدام نیروهای سوری داد.با این حادثه بیم گسترده تر شدن دامنه جنگ سوریه به سرزمین های اطراف بیش از پیش شده است. برخی تحلیل گران مسائل منطقه بر این باورند که ظهور نیروهای القاعده در سوریه و اعلام اتحاد جبهه النصره با القاعده عراق می تواند اوضاع را برای بسیاری از همسایگان سوریه بخصوص رژیم صهیونیستی وخیم تر سازد. مرز رژیم صهیونیستی با بلندی های جولان در طول این سالها همواره آرام ترین مرز با کشورهای عربی بوده که ظاهرا از این پس دیگر این روند ادامه نخواهد داشت. ریشه درگیری های رخ داده در بلندی های جولان، میزان دخالت های رژیم صهیونیستی در مسائل سوریه ، نقش کشورهای عربی در تشدید تنش میان تل آویو و دمشق و احتمال توسل ارتش سوریه به تسلیحات شیمیایی را با دکتر اسدالله اطهری، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اسرائیل، در میان گذاشتیم:

در بلندی های جولان به سوی اسرائیلی ها شلیک شده و آنها هم پاسخ دادند،دلیل اصلی این اتفاقات چه بوده است؟

به نظر می رسد که این مرز یکی از آرام ترین مرزهایی است که اسرائیل با کشورهای عربی دارد. پس از جنگ اعراب و اسرائیل که سوریه نیز در آن مشارکت داشت و بحران به نزدیکی های دمشق هم کشیده شد، مرز سوریه و رژیم صهیونیستی به امن ترین مرز در دل کشورهای عربی تبدیل شد. اگر آن را با مرزهای لبنان، اردن و مصر مقایسه کنیم، شاهد خواهیم بود که این مرز آرام ترین بوده است. اما نکته ای اتفاق افتاده حضور نیروهای سلفی است که بخشی از مخالفان دولت بشاراسد را تشکیل می دهند. این آتش افروزی هایی که از سوی مرزهای سوریه صورت گرفته است از سوی هیچ سازمانی تایید نشده که آنها چه کسانی بودند اما خبرها آمده نیروهای سلفی که در آن محل حضور دارند به بیمارستان های اسرائیل رفته و معالجه می شوند و سپس برای مبارزه بازمی گردند. همین امر سبب اعتراض سوریه شده است.

تلاویو این روزها در معرض خطرهای مختلفی قرار گرفته، یکی همان درگیری هایی بود که در صحرای سینا اتفاق افتاد و چند مصری هم کشته شدند که سبب شد تا صحرای سینا تبدیل به ناامن ترین محل شود، از سوی دیگر فعالیت های حزب الله لبنان است و امروز هم مرز با سوریه که تمامی آنها برای تبدیل به خطر برای اسرائیل شده است.

آنچه تلاویونشین ها در خصوص درگیری های جولان اعلام کرده اند همان بیانیه  ارتش اسرائیل بوده است که توپخانه نیروهای ارتش سوریه به سمت نیروهای اسرائیلی در مرز مشترک اسرائیل و سوریه شلیک کرده اند و آنها اعلام کرده ند هیچ سرباز اسرائیلی مجروح نشده و رژیم صهیونیستی پاسخ توپخانه ای داده است. وزیر جنگ اسرائیل نیز گفته است که این رژیم به هرگونه حمله از سوی سوریه پاسخ خواهد داد. این اولین بار نیست که چنین اتفاقی رخ داده بلکه چندمین بار است که شاهد درگیری میان آنها هستیم. مهم ترین مساله این است که اگر نیروهای مخالف بشاراسد به آن سمت بروند می توانند مشکلاتی را در روابط میان سوریه و اسرائیل به وجود بیاورند.

تا چه اندازه با این نظریه موافق هستید که دخالت های رژیم صهیونیستی در مسائل سوریه به این دلیل است که این رژیم قصد جداسازی مناطق مرزی نزدیک با مرز فلسطین اشغالی و سوریه (مناطق اشغالی جولان) را دارد؟

اگر سیستمی در سوریه به وجود آید که تکفیری یا سلفی و مخالف اسرائیل باشد (همانند سلفی های صحرای سینا که به دنبال نابودی رژیم صهیونیستی هستند) برای اسرائیل هیچ نفعی نخواهد داشت. از سوی دیگر می توان گفت در طول سال هایی که القاعده تشکیل شده، نیروهای جهادی و تکفیری یک گلوله به سمت اسرائیل شلیک نکرده اند، به جز آنکه در صحرای سینا که مساله ناامنی پیش آمد. این موضوع بسیار مهم است چرا القاعده با آن دیدگاه ها در مقابل کشوری قرار گرفته اند که به حزب الله و حماس و فلسطینی ها کمک کرده است. بنابراین باید گفت از یک سو رژیم صهیونیستی از قدرت گرفتن القاعده در سوریه نگران است و از سوی دیگر سعی می کند تا با حمایت آنها تیزی کمانشان را از سمت خود دور کند.

نقش غرب و کشورهایی همانند قطر و عربستان ترکیه در مساله میان اسرائیل و سوریه چیست؟

عربستان، قطر و ترکیه که در کنار کشورهای غربی قرار گرفته اند به مخالفان سوری کمک کرده و اسلحه در اختیار مخالفین قرار می دهند . مساله اینجاست که این حرکت کشورهای منطقه در حمایت از مخالفان بشار اسد در حقیقت تیر به خودی است چرا که روزی  همین روند برای مخالفان آنها در کشورشان تکرار خواهد شد.

غربی ها به دنبال تحریم و ایالات متحده نیز به دنبال مسائل حقوق بشری و کمک های انسانی در مساله سوریه بوده اند تا مشکل حل شود و یا دموکراسی پیاده شود، اما امروزه شاهد هستند که نیروهای سلفی و بنیادگرا مردم بی گناه و مسیحیان را به کشتن می دهند. بنابراین به این نتیجه رسیدند که استفاده از سلاح های شیمیایی و فعالیت این نیروها می تواند اوضاع را کاملا از آنچه پیش بینی می شد خارج کند. همچنین نبردهایی که در طرابلس گروه های طرفدار علویان و مخالفان کردند، کشیده شدن بحران سوریه به عراق و کشتارهایی که در این کشور اتفاق افتاد، مسائل اردن و ترکیه می تواند بسیار مشکل ساز شود. یعنی در آینده نزدیک ممکن است علوی های ترکیه مشکلات جدیدی را به وجود آورند.

اگر این درگیری های میان تلاویو و دمشق قوت بگیرد احتمال استفاده از سلاح های شیمایی تا چه میزان خواهد بود؟

استفاده از سلاح شیمیایی یعنی بین المللی کردن جنگ و در آن زمان جنگ از کنترل خارج شده و جنگ داخلی سوریه تبدیل به جنگ میان اعراب و اسرائیل و جنگ منطقه ای خواهد شد. در چنین مرحله ای سایر کشورها در منطقه و یا نیروهای فرامنطقه ای ساکت نخواهند ماند. مهم این است که به این فرمول برسیم که در داخل سوریه گروه های مخالف میانه رو حرف هایی دارند که باید شنیده شود و دولت اسد باید آنها را بشنود، اصلاحاتی را اعمال کند، دولت وحدت ملی به وجود بیاورد و به جای اسلحه کلام و گفتمان حاکم شود. این روند کمک خواهد کرد تا در سوریه صلح ایجاد شود و کار به آنجایی که شما گفتید نرسد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/14

انتشار اولیه: دوشنبه 26 فروردین 1392/ باز انتشار: جمعه 30 فروردین 1392