جلیلی: بر حق‌مان در غنی‌سازی اصرار داریم

سعید جلیلی گفت که در مذاکرات آلماتی ایران به سوالات بسیار 1+5 پاسخ داد و در نهایت دیگر هیچ کس سوالی نداشت.به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، روزنامه کریستین ساینس مانیتور نوشت: دو روز گفت وگوهای هسته یی در قزاقستان عمق اختلاف و دامنه نامتناسب بودن انتظارات میان ایران و شش کشور (آمریکا، چین، روسیه، فرانسه، انگلیس و آلمان) را در حالی که به دنبال راههایی برای محدودکردن حساس ترین فعالیت هسته یی ایران هستند، به معرض نمایش گذاشت.

در ادامه این گزارش با بیان این که این مذاکرات به لحاظ جزئیات و عمق به گفته مقامات هر دو طرف بی سابقه بود، ادعا شده است: مذاکرات حتی شامل یک تبادل نظر مستقیم 30 تا 40 دقیقه ای دیپلمات های ارشد آمریکایی و ایرانی بر سر میز مذاکره شد.

با این حال این دور از مذاکرات به جای کاهش شکاف مسحور کننده پنج دور از گفت وگوهای قبلی میان ایران و گروه 1+5 ، ظاهرا به شکلی بی سابقه ابعاد چالش دیپلماتیک پیش رو را نشان داد.

5+1 می خواهد ایران از غنی سازی 20 درصدی دست بردارد و یک تاسیسات زیرزمینی اش را برچیده و در عوض لغو نسبی تحریم ها را دریافت کند. این پیشنهاد اولین گام در جهت یک معامله برزگ برای اطمینان یافتن از این است که ایران هرگز بمب هسته یی تولید نخواهد کرد.

ایران می گوید می خواهد بداند که توافق نهایی حق این کشور برای غنی سازی با اهداف صلح آمیز را تضمین خواهد کرد و به تحریم ها پایان خواهد داد.

مقامات ایرانی خاطر نشان کردند که پیشنهاد متقابل درباره غنی سازی 20 درصدی در ازای لغو کلیه تحریم های یک جانبه را مطرح کردند.

این گزارش حاکی است: واژگان تندی توسط دیپلمات ها به طور علنی بیان شد در حالیکه هر طرف درصدد آن بود که این طور نشان دهد که طرف دیگر باید به خانه برود و تفکراتش را بسنجد. هیچ تاریخی برای دور بعدی گفت وگوها تعیین نشد اما تصمیمات درباره چگونگی ادامه آن ظرف روزهای آینده اتخاذ خواهد شد.

یک مقام عالی رتبه آمریکایی که خواست نامش فاش نشود گفته است: ممکن است پیشرفتی حاصل نشده باشد اما شکست هم نخوردیم.

وی مدعی شد:منصفانه است اگر بگوییم ایران فقط آمادگی برداشتن گام های بسیار حداقلی را در رابطه با محدودکردن برنامه هسته یی خود دارد؛ در حالی که انتظار پاداش چشمگیری در ازای آن دارد؛ این مبنایی واقع گرایانه برای پیشرفت نیست.

وی ادامه داد: این (مذاکرات) یک48 ساعت مفصل و فشرده بود. ما فقط همه آنچه را شنیدیم و بحث کردیم، جذب کردیم همگی نیاز به جذب و هضم آنچه شنیده ایم داریم.

در طول نخستین روز مذاکرات، دیپلمات های ایرانی نیازشان به یک چارچوب توافق شده درباره «ابعاد» و «نتیجه نهایی» این روند پیش از آنکه بتوانند گام های مقدماتی را بردارند، مطرح کردند و نگران بودند که درخواست های 1+5 فقط به لغو تحریم های حاشیه ای منجر شود.

پیشنهاد فعلی 1+5 که مانیتور آن را مشاهده کرده در نظر دارد که ایران در نهایت «گام های چشمگیر بیشتر» نامشخصی را پیش از لغو تحریم های کلیدی بردارد.

یک دیپلمات غربی گفت که 1+5 از پاسخ ایران متحیر شده است.

سعیدجلیلی، مذاکره کننده ارشد ایران بعد از گفت وگوهای آلماتی در مصاحبه ای با مانیتور گفت که ایران «همواره» به 1+5 گفته است که یک چنین توافق درباره چارچوب برای «تقویت همکاری» ضروری است.

جلیلی به مانیتور گفت: فکر می کنم ما به بهترین نحو به حداکثر سوالات ممکن از ما پرداختیم.

وی افزود: ما زمان زیادی گذاشتیم، سوالات زیادی پرسیده شد، پاسخ دادیم و مواضع و ایده های مان را به تفصیل تشریح کردیم. به شکلی که در نهایت از اعضای (1+5) پرسیده شد «آیا سوالی باقی مانده» و هیچ کس سوالی نپرسید.

این گزارش حاکی است: در بیانیه پایانی ایران از چند عبارت مثبت استفاده شد. جلیلی گفت که ایران یک «طرح اقدام» را مطرح کرد که شامل پیشنهاد 1+5 بود و به «حرکت روبه جلو» اشاره کرد و اینکه هدف «شرایط جدید» این ابتکار ایران برای پیش بردن گفت وگوها به شکلی سازنده است.

جلیلی گفت که اکنون «برعهده 1+5 است که اراده و صداقت خود را در برداشتن گام های اعتمادساز متناسب نشان دهد.»

وی افزود: اعتمادسازی خیابانی دوطرفه است و امروز بعد از اقدامات بسیار اتخاذ شده توسط جمهوری اسلامی ایران برای فراهم کردن اعتماد بیشتر، (1+5) باید برای جلب اعتماد مردم ایران کار کند.

جلیلی گفت که غنی سازی 20 درصدی حق مردم ایران است اما بدون ارایه توضیح افزود که «این می تواند مساله ای برای کمک به اعتمادسازی بیشتر باشد».

این گزارش حاکی است: 1+5 اقدامات دیپلماتیک ایران را به شکلی بسیار متفاوت می بینید.

بر اساس این گزارش مقام آمریکایی که پیش تر نیز از آن یاد شد، گفت: (ایران) به پیشنهاد ما با برخی ایده ها پاسخ داد که از نظر ما پاسخ حداقلی بود که نه تنها گام های بسیار بسیار کوچکی را در برداشت بلکه تقاضای زیادی را در ازای آن گام های کوچک دارد.

وی افزود: شکاف میان موضع فعلی آنها و موضع ما کاملا بزرگ است.

این گزارش حاکی است: آن اختلافات در مکالمه مستقیم و طولانی (از طریق مترجمین) میان جلیلی و وندی شرمن، رییس هیات آمریکایی و معاون امور سیاسی وزیر امور خارجه آمریکا روشن شد. به گفته دیپلمات ها این یکی از چندین (دور مکالمات) میان جلیلی و مذاکره کنندگان 1+5 به صورت فردی بود.

مقام آمریکایی یاد شده گفت: ما جهان را به شکلی متفاوت می بنیم.

وی ادامه داد: ما از فرهنگ های متفاوت، سوابق متفاوت و راههای متفاوت برای حل مشکلات آمده ایم و بنابراین درک یکدیگر و درک آن چه دیگری می گوید به زمان زیادی نیاز است... حقیقتا موضوع دشوار، جزییات است.

این گزارش حاکی است، در میان آن جزییات این موضوع قرار دارد که ذخایر روبه رو شد اورانیوم 20 درصدی چطور مدیریت شود. ایران می گوید برای تامین سوخت راکتور تهران به آن نیاز دارد و حدود 40 درصد ذخائرش را به اکسید لازم برای استفاده به عنوان سوخت تبدیل کرده است.

معاملات قبلی درباره تبادل اورانیوم شکست خورده اند، پیشنهاد فعلی 1+5 ایران را به خرید سوخت و ایزوتوپ های پزشکی قادر می سازد.

جلیلی به مانیتور گفت: آنچه ما بر آن اصرار داریم حق مان برای غنی سازی است.

وی افزود: این در مورد پنج درصد یا 20 درصد صدق می کند. به خوبی می دانید که اورانیوم 20 درصدی برای اهداف پزشکی به کار می رود. یک میلیون بیمار ایرانی از این ایزوتوپ ها استفاده می کنند.

جلیلی افزود: امروز از این سوخت منحصرا برای مسایل بشردوستانه، اهداف پزشکی و صرفا برای اهداف صلح آمیز استفاده می شود.

این گزارش حاکی است: یک مشکل دیگر در آلماتی حل نشد. چندین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل از ایران می خواهد کلیه فعالیت های غنی سازی در تمامی سطوح را تا زمانی که مسایل باقی مانده مربوط به فعالیت گذشته ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی رفع نشده است، تعلیق کند.

مقامات ایرانی می گویند که سلاح هسته یی را به دلیل غیراسلامی بودن رد می کنند اما در عین حال غنی سازی را هرگز متوقف نمی کنند و آن را « حق لاینفک خود به عنوان امضاکننده پیمان منع اشاعه تسلیحات هسته یی در نظر می گیرند» به این دلیل که ایران می خواهد بداند وقتی این روند تمام شود و پیش از هرگونه گام مقدماتی همچنان قادر خواهد بود غنی سازی کند.

مقامات 1+5 نیز تعابیر مختلفی دارند، روسیه در گذشته عنوان کرده است که باید «حق» غنی سازی ایران به رسمیت شناخته شود مسکو این دور مذاکرات در آلماتی را یک «گام روبه جلو» خواند.

مقام آمریکایی یاد شده گفت: آنچه درباره اش حرف می زنیم پایبندی کامل به قطعنامه های شورای امنیت و مسوولیت های ایران تحت ان .پی.تی است.

وی افزود: و همواره گفته ایم که این ها رعایت شود، آن گاه آنها می توانند شاهد راهشان به سوی یک برنامه هسته یی حقیقتا صلح آمیز و غیرنظامی تحت ان .پی.تی باشند و همه تحریم ها لغو شود.

در پایان این گزارش به نقل از مقام آمریکایی یاد شده ادعا شده است: بنابراین هیچ رمز و رازی درباره اینکه پایان داستان چیست وجود ندارد.