ما مراقب ایران هستیم آقای نتانیاهو

دیپلماسی ایرانی : باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده هفته آتی راهی سرزمین های اشغالی خواهد شد. سفری که در چهارچوب آن به کرانه باختری و البته اردن هم سری خواهد زد. قرار نیست در این سفر هیچ گونه موضع گیری خاصی در خصوص مذاکرات صلح انجام بگیرد بلکه این سفر تنها و تنها بازمعرفی اوباما به منطقه خواهد بود. اصلی ترین برنامه اوباما برای این سفر گفتگوی مستقیم با اسرائیلی ها در حضور بنیامین نتانیاهو است. نخست وزیر رژیم صهیونیستی چندان در این چهار سال گذشته چشم در چشم باراک اوباما دیده نشده است. ( نمی توان ادعا کرد که رابطه میان بی بی و باراک اوباما همواره در سایه نوعی خصومت ورزی پیش رفته است. به عنوان مثال در خصوص پرونده هسته ای ایران ، سال گذشته میلادی بود که نتانیاهو در سخنرانی خود در سازمان ملل تاکید کرد که اصرار بر توقف برنامه هسته ای ایران توسط غرب را تا پایان انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده و مشخص شدن نتیجه به تعویق خواهد انداخت. این موضع گیری بی بی به مذاق اوباما آنچنان خوش آمد که در گفتگویی تلفنی با وی از او به دلیل فضا و زمان دادن به آمریکا در قبال این پرونده قدردانی کرد. با اینهمه در خصوص دیگر مسائل مورد اختلاف مانند بحث شهرک سازی ها ، اوباما همواره مخالفت خود را با استراتژی اسرائیلی ها اعلام کرده است )
چند دلیل برای سفر باراک اوباما به اسرائیل می توان متصور شد:

1. گفته می شود که رئیس جمهور امریکا از شنیدن یک جمله در دور نخست کمپین انتخاباتی خود بسیار خسته شده است: چرا تا به امروز به اسرائیل سفر نکرده ای ؟ البته که بسیاری از روسای جمهور امریکا در روزهای حضور در کاخ سفید به اسرائیل نرفتند و برخی هم در واپسین ماه های ماموریت بود که راهی ین سرزمین شدند. اما در خصوص بارک اوباما پاسخ های دوگانه ای وجود دارد. استراتژی جمخوری خواهان در پاسخ دادن به این سوال این است که به نوعی به رای دهندگان یهودی القا کنند که عدم سفر اوباما به اسرائیل به دلیل خصومتی است که وی با این رژیم دارد. اوباما در چهار سال گذشته هربار با اتهام عدم توجه به اتحاد استراتژیک با اسرائیل متهم شده به نوعی آرزده خاطر گشته است. سال گذشته میلادی پس از انتخاب مجدد به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده بود که در نشستی در کاخ سفید اعلام کرد که در نخستین ماه های آغاز به کار دولت دوم به اسرائیل سفر خواهد کرد. اعلام برنامه ای زودهنگام در راستای بستن دهان تمام منتقدان.

2. در جریان نخستین دولت ، باور حاکم بر کاخ سفید این بود که اوباما تا زمانی که دو طرف اسرائیلی و فلسطینی برای رسیدن به صلح فراگیر مصمم نباشند و گامی اجرایی در این مسیر برندارند، به این دو سرزمین سفر نخواهد کرد.واپسین ماه های سال گذشته میلادی بود که کاخ سفید در این خصوص تغییر رویه داد: بازدید از منطقه در روزهایی که از تنش جدی خبری نیست و البته سفری بدون شعار سیاسی خاص. به نظر می رسد که این استراتژی جدید زیرکانه باشد چرا که بسیاری از اسرائیلی ها تحت تاثیر تبلیغات مخالفان باراک اوباما به این نتیجه رسیده اند که اوباما عمدا به سرزمین آنها سفر نمی کند. آغاز این بدبینی در سخنان تاریخی باراک اوباما در قاهره در سال 2009 نهفته است. وی در مصر تاکید کرد که دلیل تشکیل اسرائیل را به خوبی درک نمی کند! اوباما در این سخنان که کاخ سفید آن را " آغازی نو " خواند در نطقی تاریخی از حقوق فلسطینی ها حمایت کرد:" اوضاع برای مردم فلسطین بسیار غیرقابل تحمل است. ما به هیچ وجه از تلاش برای رسیدن فلسطینی ها به شان و منزلت و سرزمین مستقل  مورد نظر خود دست نخواهیم شست. "
با اینهمه آنچه گفته شد تمام سخنان اوباما در این سخنرانی نبود. وی به اتحاد غیرشکننده میان اسرائیل و امریکا هم اشاره کرد:" در سرتاسر جهان یهودیان برای سالهای طولانی تحت تعقیب بوده اند. یهودی ستیزی در اروپا با واقعه هولوکاست به اوج خود رسید. شش میلیون یهودی جان خود را از دست دادند که بیش از جمعیت کلی امروز در اسرائیل است. نادیده گرفتن این حقیقت بی پایه و اساس است. " این سخنان درست در بازه زمانی از زبان باراک اوباما شنیده شد که بسیاری از اسرائیلی ها گمان می کردند او در حال تلاش برای شکستن پیوند میان اسرائیل و امریکا است. مشاوران وی امیدوار بودند که با این سخنرانی ترس یهودی ها از رئیس جمهوری که نام وی باراک حسین اوباما است، بریزد.
 

3. دلیل دیگری برای این سفر ایران است. هیچ چیز سودمندتر از این نیست که اوباما و نتانیاهو چشم در چشم هم در خصوص استراتژی امریکا در قبال پرونده هسته ای ایران با هم بحث کنند. اوباما قرار است نتانیاهو را به مساله ای مطمن کند که تقریبا می توان گفت آقای نخست وزیر اندک اعتقادی به آن ندارد: امریکا در این پرونده پشت اسرائیل ایستاده است. این در حالی است که نتانیاهو از آقای رئیس جمهور سوال های مشخصی دارد: در چه نقطه ای اوباما در نهایت از حل مسالمت آمیز پرونده هسته ای ایران خسته خواهد شد و به گزینه نظامی هم فکر خواهد کرد؟ بی شک پاسخ اوباما این است که در خصوص پرونده هسته ای ایران وقت بسیاری باقی مانده است. قرار نیست در پایان این نشست های دوجانبه میان میزبان و مهمان دو طرف بر سر تمامی مسایل با هم به توافق رسیده باشند. اما به نظر می رسد که اگر اوباما شخصا پس از گفتگویی دو جانبه و رودررو بابی بی وی را به صبوری بیشتر فرابخواند، تاثیرگذارتر باشد. نتانیاهو گمان می کند که اوباما آنگونه که باید وضعیت امنیتی اسرائیل را درک نمی کند و احساسی به تاریخ سرنوشت یهودیت ندارد.

عقل سلیم حکم می کند که قرار نیست در این سفر دستاورد خاصی به تاریخ روابط دو جانبه دو متحد قدیمی اضافه شود. اما پتانسیل نهفته در این سفر بسیار بالا است: اسرائیلی ها فردی را می بینند که همچنان دوست واقعی آنها است. با این سفر این دوست فرصت خواهد داشت تا با اسرائیلی ها بدون تعارف در خصوص مخاطرات مسیری که با استراتژی فعلی در آن قدم می زنند ، صحبت کند. نتانیاهو در این سفر با مردی روبه رو می شود که تنها فردی است که می تواند در موقع لزوم اسرائیل را در برابر تهدیدها مصون نگاه دارد.
منبع: آتلانتیک / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی