درماندگی آمریکا در برابر قدرت نرم ایران

دیپلماسی ایرانی: آمادگی ایرانیان برای دور دوم ریاست جمهوری باراک اوباما، چندان به دارازا نکشید. شاید چندان واضح نباشد که در هفته گذشته دقیقا چه اتفاقی در نوار غزه رخ داد اما رد پای ایران در این بحران به چشم می خورد.

ایران موشک های دور برد را در اختیار حماس قرار داد تا از آن برای هدف قرار دادن تل آویو و اورشلیم استفاده کند. همچنین تهران از رهبران حماس و گروه های تندروی فلسطینی حمایت همه جانبه ای به عمل آورد.

با گذشت سه هفته از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، کمان دور دوم ریاست جمهوری اوباما شفاف تر شده است. سه اولویت در سیاست داخلی شامل تامین بودجه، اجرای اصلاحات در قانون مهاجرت و  تغییرات جوی، این روزها دلمشغولی اوباماست. در بخش سیاست خارجی نیز خروج از افغانستان، نگاه به آسیا و دستیابی به توافقی با ایران که زمانی توسط جورج بوش به عنوان محور شرارت معرفی شده بود، اولویت دارد.

همچنین ایران از اینکه اسرائیل در مرزهای غربی خود دچار مشکل شد و توجه ها از مساله هسته ای جمهوری اسلامی پراکنده شد، خشنود به نظر می رسد. از سوی دیگر درگیری 8 روزه در نوار غزه، سوریه را نیز دست کم برای مدتی از کانون توجه جامعه بین المللی خارج کرد.

علاوه بر این ، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم  اسرائیل با طرح آتش بس پیشنهادی مصر و آمریکا موافقت کرد تا از انعطاف نظامی و حسن نیت جامعه بین المللی برای تلاش هایش به منظور متوقف ساختن برنامه های هسته ای ایران استفاده کردند.

کریم سجادپور، تحلیلگر امور ایران در موسسه صلح بین المللی کارنگی بر این باور است که قدرت نرم ایران در خاورمیانه در زمان آشوب هایی که می تواند به اقدامات آمریکا یا اسرائیل مربوط باشد، افزایش می یابد.تور دیپلماتیک اوباما به کشور های آسیاسی اولویت های بین المللی وی را در دور دوم ریاست جمهوری به تصویر کشید اما درگیری بین حماس و اسرائیل کاخ سفید را بر آن داشت تا ترمز ها را فشار دهد.

اما نکته اینجاست که ارتباط این مسائل با کمان مورد نظر اوباما برای 4 سال آینده کجاست؟

ارتباط ساده ای وجود دارد و آن این است که تا چه اندازه برای رئیس جمهور آمریکا دشوار است که مشکلاتی که از سوی ایران ایجاد می شود را نادیده بگیرد. به عبارت دیگر بحران غزه نشان داد که در 4 سال آینده شاهد طیفی از مشکلات برای پراکنده کرده توجه جامعه بین المللی از این مشکل خاص خواهیم بود.

اکنون که 3 هفته از انتخابات آمریکا می گذرد می توان آسان تر دستور کاری که احتمالا اوباما از آن پیروی می کند را پیش بینی کرد.ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا که کتابی را در خصوص سیاست خارجی آمریکا منتشر کرده و در آن تاکید دارد که نخست سیاست خارجی باید از جبهه داخلی آغاز شود بر این عقیده است که بهبود وضعیت اقتصادی آمریکا در مقایسه با مسائلی نظیر ایران یا سوریه برای آمریکا اولویت بیشتری دارد.

سیاست های خارجی اوباما نیز می تواند شامل پایان دادن به جنگ افغانستان و پیشبرد استراتژی نگاه به آسیا باشد که در آینده چالش های اقتصادی و امنیتی را متوجه آمریکا خواهد کرد.اما ایران این توانایی را دارد که این روند را بر هم بزند. تمامی روسای جمهور آمریکا پس از جیمی کارتر این تجربه را دارند که ایران می تواند حرکت آمریکا برای خلاص شدن از خاورمیانه پر آشوب را منحرف کند.

در واقع گفته می شود که اوباما سفر خود را با آسیا نیمه کاره رها کرد تا به بحران غزه پایان دهد. به بیان دیگر در شرایطی که ایران و دیگر گروه های اسلامی گرا قادر هستند اقداماتی را انجام دهند، آنگاه حرکت آمریکا به سوی آسیا دشوار تر خواهد شد.

ادامه درگیری فلسطین و اسرائیل موجب می شود که اوباما وقت و هزینه بیشتری را برای رسیدگی به این موضوع اختصاص دهد.  این در حالی است که برخی تحلیلگران می گویند  در کنار رویاهای اوباما برای دور دوم ریاست جمهوری اش، یک کابوس نیز وجود دارد و آن برنامه های هسته ای ایران است.  کارشناسان بر این باورند که با توجه به تمایل آمریکا برای فاصله گرفتن از منابع نفتی خاورمیانه، رئیس جمهور می تواند آسان تر از مشکلاتی که در این منطقه با آنها درگیر شده، فاصله بگیرد. اما در هر صورت مساله هسته ای ایران دست کم برای آینده ای قابل پیش بینی همراه همیشگی سیاست خارجی اوباما خواهد بود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10

منبع: وال استریت ژورنال