مــثــلـث گـازی ایـران ، روسـیـه ،‌ پـاکـسـتـان

شرکت روسی گازپروم بدون برگزاری مناقصه ساخت خط لوله "آی.پی" ( ایران - پاکستان) را در پاکستان ادامه می دهد و گاز ایران را به درون پاکستان می برد. 

به گزارش ایسنا، در جریان نشست کمیسیون مشترک روسیه و پاکستان مقامات دو کشور درباره سرمایه گذاری روسیه در پروژه چند میلیارد دلاری خط لوله گاز "آی.پی" مذاکره کردند و با وجود فشارهای آمریکا به توافق هم رسیدند. 

یک مقام دولتی به روزنامه اکسپرس تریبون گفته که روسیه مایل به حضور در این پروژه در سطح دولتی به جای حضور از طریق مناقصه های رقابتی بین المللی است. پاکستان هم به دلیل مشکلات مالی در تامین بودجه این پروژه با این موضوع موافقت کرده است. 

یک منبع آگاه نیز اعلام کرد که در صورت توافق پاکستان و روسیه، در جریان سفر ماه آینده ولادیمیر پوتین به پاکستان، توافقنامه ای برای حضور شرکت گازپروم در پروژه خط لوله گاز "آی. پی" امضا خواهد شد. 

به گزارش ایسنا، ایران و پاکستان در ماه مه 2009 یک بیانیه بین دولتی را برای صادرات گاز ایران به پاکستان امضا کردند. پس از آن شرکت سیستم های گازی دولتی پاکستان و شرکت ملی نفت ایران در پنجم ژوئن 2009 توافقنامه خرید و فروش گاز و ساخت خط لوله انتقال را با اعتبار 7.6 میلیارد دلاری به امضا رساندند. 

پس از امضای این توافقنامه بررسی جامعی از سوی پاکستان برای ارزیابی جنبه های اقتصادی واردات گاز ایران برای تولید برق صورت گرفت. این بررسی نشان داد که گاز طبیعی وارداتی از ایران حتی با قیمتهای اصلاح شده همچنان ارزانترین و مناسبترین سوخت برای تولید برق است. 

البته خط لوله " آی. پی" پیش از این قرار بود قسمتی از گاز مورد نیاز هند را هم تامین کند و به همین دلیل هم این خط لوله به «خط لوله صلح» معروف شد، اما با وجود یک دهه مذاکره به دلایل اختلافات پاکستان و هند این موضوع سرانجام منجر به امضاء قرارداد نشد. 

اختلافات دو کشور هند و پاکستان بر سر حق ترانزیت گاز صادراتی ایران که از داخل خاک پاکستان می گذشت، باعث شد تا مذاکرات به نتیجه نرسد. هند حاضر به پذیرش درخواست پاکستان برای پرداخت حق ترانزیت گاز صادراتی ایران نشد و در مورد محلی که گاز را از ایران دریافت کند نیز با پاکستان به توافق نرسید. 

از سوی دیگر مخالفت آمریکا با «خط لوله صلح» به عنوان یکی از مهمترین دلایل کندی مذاکرات و مانع توافق نهایی بین سه کشور مطرح بود. 

اما با توجه به این که گاز صادراتی ایران به پاکستان در تولید 4000 مگاوات برق و ایجاد فرصتهای شغلی بیشتر در مناطق محروم بلوچستان و سند این کشور کمک خواهد کرد، پاکستان در مقابل فشارها مقاومت کرد و بر همین اساس نخستین مرحله تحویل گاز ایران برای پایان سال 2014 برنامه ریزی شده است و انتظار می رود منابع مالی طرف پاکستانی هم از طریق دولت و هم از طریق بخش خصوصی تامین شود. 

پاکستان به مدت 25 سال، روزانه 750 میلیون فوت مکعب گاز از ایران دریافت می کند که این میزان می تواند به یک میلیارد فوت مکعب در روز هم افزایش پیدا کند. با پایان دوره قرارداد، درصورت نیاز امکان تمدید قرارداد به مدت پنج سال نیز وجود دارد. 

گاز صادارتی به پاکستان از میدان گازی پارس جنوبی تامین و به ایالت های جنوبی بلوچستان و سند پاکستان فرستاده می شود. 

طبق این قرارداد ایران و پاکستان هر کدام مسئول ساخت خط لوله در کشور خود هستند. این خط لوله 56 اینچی با طول 1931 کیلومتر از تاسیسات عسلویه شروع می شود و پس از طی 1150 کیلومتر به مرز ایران و پاکستان می رسد. 

بخش ایرانی خط لوله "آی.پی" با قرار گرفتن در لیست طرح های مهرماندگار دولت، هم اکنون 90 درصد پیشرفت دارد و طبق برنامه تا نیمه نخست سال92 به نقطه صفر مرزی می رسد.زمان ساخت این پروژه برای چهار سال هدف گذاری شده است و طبق برنامه جریان گاز در این خط لوله تا پایان دسامبر 2014 برقرار خواهد شد. 

و حالا با عبور روسیه از کارشکنی های آمریکا و پیوستن مسکو به این پروژه، طرف پاکستانی نیز بطور جدی کار تکمیل این خط لوله منطقه ای را آغاز خواهد کرد تا سرانجام با تحقق صادرات گاز ایران به پاکستان، شرایط برای ایجاد نهایی خط لوله بین المللی «صلح» فراهم تر شود.