در کنفرانس خبری جلیلی چه گذشت؟

دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان پنج‌شنبه شب بعد از انجام سه دور مذاکرات با گروه 1+5 در یک نشست خبری در بغداد در جمع خبرنگاران حضور پیدا کرد و گفت: در این گفت‌وگوها شاهد فضای خوبی بودیم و دو طرف گفت‌وگو مسائل خود را به صورت شفاف و صریح بیان کردند.

به گزارش خبرنگار انرژی هسته‌یی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اعزامی به بغداد، سعید جلیلی در ابتدای سخنان خود با تشکر از دولت و ملت عراق به خاطر میزبانی این اجلاس گفت: بسیار خوشحال هستیم که امروز کشور عراق بعد از سقوط دیکتاتوری صدام و خروج نیروهای بیگانه در سایه‌ی وحدت و انسجام ملی که دارد در روند سیاسی دموکراتیک خود از جمله درخصوص تامین امنیت داخلی خود آن‌گونه موفق بوده که اکنون عراق دارای جایگاه ارزشمند در منطقه و بین‌الملل است و بدون شک برگزاری این‌گونه اجلاس‌ها در عراق بیانگر اهمیت کشور عراق است و این‌که عراق می‌تواند در صحنه‌های بین‌المللی ایفاگر نقش‌های مهمی باشد و ما عمیقا برای دولت و ملت عراق آرزوی موفقیت‌های بیش‌تر داریم.

وی در ادامه به مذاکرات صورت گرفته بین ایران و گروه 1+5 از روز گذشته تا به امروز اشاره و تصریح کرد: این گفت‌وگوها فشرده و طولانی بود و از ظهر دیروز شروع شد و تا اکنون ادامه داشته و در اکثر ساعات این گفت‌وگوها برگزار شده است. همان‌طور که گفتم این گفت‌وگوها بسیار مفصل بود ولی ناتمام ماند. هر دو طرف در این گفت‌وگوها دارای دیدگاه‌ها و پیشنهادات بودند.

جلیلی با بیان این‌که در این گفت‌وگوها شاهد فضای خوبی بودیم و دو طرف گفت‌وگو مسائل خود را به صورت شفاف و صریح بیان کردند، افزود: نتیجه‌ی این گفت‌وگوها این بود که دو طرف با دیدگاه‌های هم بهتر و بیش‌تر آشنا شدند.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با اشاره به ارایه‌ی بسته‌ی پیشنهادی از سوی ایران در سه سال پیش گفت: در آن بسته‌ی پیشنهادی موضوعاتی برای گفت‌وگو بیان شده بود و ما معتقدیم که ظرفیت گفت‌وگوها فرصتی است برای این‌که در مورد عرصه‌های مختلف که می‌تواند منجر به صلح و امنیت بیشتر شود با هم گفت‌وگو کنیم.

او ادامه داد: در گفت‌وگوهای استانبول دو طرف بر دو محور موضوعات برای گفت‌وگو توافق کردند؛ یکی مباحث هسته‌یی و دیگری در مورد مباحث غیرهسته‌یی که مورد علاقه‌ی دو طرف است و می‌تواند موضوع گفت‌وگو قرار گیرد.

جلیلی در ادامه تصریح کرد: ما در بسته‌ی پیشنهادی خود در سه سال پیش بیان کرده بودیم که با استفاده از مفهوم مردم‌سالاری و احترام به حقوق ملت‌ها و آرای آن‌ها می‌توان برای بسیاری از موضوعات منطقه‌یی گفت‌وگو و پیشنهادی ارایه داد و یکی از این پیشنهادات در مورد بحرین و احترام به حقوق مردم آن‌ها و اهمیت دموکراسی در این ارتباط و برخورداری همه‌ی مردم از حق رای بود. آن‌ها نیز در زمینه‌ی غیرهسته‌یی دو پیشنهاد را داشتند از جمله مقابله با دزدان دریایی و امنیت آب‌های دریایی و دوم مبارزه با مواد مخدر بود که جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با هر دو موضوع پیشنهادات خود را ارایه داد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران اظهار کرد: در مورد محور هسته‌یی نیز همان‌طور که گفتم بحث‌های طولانی و جدی و اساسی بین دو طرف انجام شد و ما در موضوع همکاری برای برنامه‌ی هسته‌یی ایران پیشنهادات جدی داشتیم و آن‌چه که اهمیت دارد در این گفت‌وگوها به‌خصوص در مورد مسائل هسته‌یی و همکاری‌های هسته‌یی با جمهوری اسلامی ایران و باید مورد اهمیت و توجه قرار بگیرد توجه به حقوق ملت‌ها از جمله حقوق ملت ایران است. ما معتقدیم که دستیابی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌یی حق تمام اعضای ان‌پی‌تی است و شعار ما "انرژی صلح‌آمیز هسته‌یی برای همه، سلاح هسته‌یی برای هیچ‌کس" است.

او با تاکید بر این‌که جمهوری اسلامی ایران طبق ان‌پی‌تی به وظایف خود عمل می‌کند و یک عضو فعال ان‌پی‌تی و مدعی برای خلع سلاح است، افزود: ما می‌گوییم که دستیابی به انرژی صلح‌آمیز برای تمام اعضای ان‌پی‌تی و استفاده از آن یک حق است و باید به آن احترام گذاشت.

جلیلی گفت: یکی از مباحث مهم در استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌یی و دستیابی به این انرژی، داشتن چرخه‌ی سوخت و غنی‌سازی است و تاکید داریم که این حق مسلم ماست و ما طبق ان‌پی‌تی حق داشتن انرژی صلح‌آمیز و حق غنی‌سازی اورانیوم را دارا هستیم و بر همین مبنا هرگونه همکاری و بحث در زمینه‌ی همکاری‌های هسته‌یی را قابل قبول می‌دانیم.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، یکی دیگر از موضوعات مهم در این زمینه را بحث جلب اعتماد مردم ایران عنوان و تصریح کرد: مسیر گفت‌وگو برای همکاری‌ها وقتی می‌تواند موفق و رو به جلو باشد که مسیرهای تخریبی به موازات آن نباشد و این یک مقوله‌ی جدی برای ماست.

به گزارش خبرنگار ایسنا در ادامه‌ی این کنفرانس خبری، سعید جلیلی با اشاره به گفت‌وگوهای میان ایران و 1+5 اظهار کرد: در این گفت‌وگوها دو طرف دیدگاه‌های خود را مطرح کردند اما این گفت‌وگوها هنوز تمام نشده است و کم‌تر از یک ماه دیگر در مسکو اجلاس دیگری را خواهیم داشت.

او افزود: قرار است کارشناسان در مورد مسائل مورد نظر گفت‌وگو کنند و زمینه را برای گفت‌وگوهای مسکو آماده کنند. امیدواریم با مسیر گفت‌وگو برای همکاری که تنها مسیر برای حرکت‌های این‌چنینی است گفت‌وگوهای موفق و روبه جلوی بیش‌تر از قبل را شاهد باشیم.

جلیلی در ادامه در پاسخ به خبرنگار شبکه خبر مبنی بر این‌که هیات‌های مذاکره‌کننده از سوی 1+5 در سطح معاونان شرکت کرده‌اند و قدرت تصمیم‌گیری ندارند، آیا این تاثیری در روند مذاکرات داشته است یا نه؟ گفت: این‌که گفت‌وگوها طولانی شد به دلیل وجود ایده‌ها و موضوعات مختلف بود که دو طرف به صراحت آن‌ها را مطرح کردند و این نشانگر جدی بودن گفت‌وگوهاست.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران تصریح کرد: نگاه 1+5 به این گفت‌وگوها به این صورت است که این مذاکرات رو به جلو باشد و ما همواره این موضوع را اعلام کرده‌ایم و حاضریم هم‌اکنون نیز مذاکرات را ادامه دهیم و آمادگی خود را برای ادامه‌ی مذاکرات در فردا نیز اعلام می‌کنیم. حال این مذاکرات می‌تواند در زمینه‌ی هسته‌یی و غیرهسته‌یی باشد که ما برای آن آماده‌ایم.

در ادامه‌ی کنفرانس، جلیلی در پاسخ به خبرنگار العراقیه نیز گفت: این‌که طرف مذاکره چه مسائلی را در مذاکرات مطرح کردند باید از خودشان بپرسید. تمام طرف‌های مذاکره با یکدیگر همکاری داشتند و درباره‌ی مسائل مطرح شده صحبت کردیم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری درباره‌ی نقش عراق اظهار کرد: نقش عراق بسیار مثبت و ایجابی بود و امروز دولت عراق یک دولت ممتاز در صحنه‌ی بین‌المللی است که اجلاس هفت کشور در آن یکی از این نمونه‌هاست. دولت عراق امروز مورد احترام و اعتماد همه‌ی هفت کشور بود.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران ادامه داد: این‌که در مورد حقوق هسته‌یی ایران چه تضمینی وجود دارد باید بگویم که ما معتقدیم خود ان‌پی‌تی و آژانس باید به عنوان نهادهای قانونی و بین‌المللی تقویت شوند و تقویت این‌ها به این صورت ممکن است که بین تکالیف و حقوق اعضا توازن برقرار باشد و اعضا به همان میزان که به وظایف خود عمل می‌کنند از حقوق برخوردار باشند و این می‌تواند یک مبنای قوی برای استفاده‌ی اعضا از حقوق هسته‌یی خودشان باشد.

جلیلی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره‌ی گفت‌وگوهای استانبول یادآور شد: در گفت‌وگوی استانبول دو طرف توافق‌هایی روی چند موضوع داشتند؛ یکی این‌که گفت‌وگو برای همکاری باشد و به صورت یک فرآیند دارای یک مسیر باشد و بر اساس عمل متقابل و گام متقابل صورت گیرد. در مذاکرات بغداد نیز ما بر روی این موضوعات تاکید کردیم.

او در پاسخ به سوال دیگری نیز گفت: یکی از بحث‌های اساسی در این گفت‌وگوها پیشنهادهای مختلفی بود که حتی در زمینه‌های هسته‌یی مطرح شد و هم‌چنین بحث‌ها و گفت‌وگوهایی پیرامون مباحث غیرهسته‌یی مورد بحث قرار گرفت و قرار شد در هر دو زمینه کارشناسان به بحث و بررسی بپردازند.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با اشاره به مساله‌ی غنی‌سازی اورانیوم خاطرنشان کرد: ما بارها بیان کرده‌ایم و در این گفت‌وگوها نیز این مساله را مطرح کردیم که غنی‌سازی اورانیوم جزو حقوق مسلم اعضای ان‌پی‌تی است و این موضوعی است که هم در ان‌پی‌تی و هم در بازنگری آن در نیویورک وبا اجماع اعضا مورد تایید قرار گرفت.

جلیلی خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران بر حق خود برای استفاده‌ی صلح‌آمیز و به‌خصوص غنی‌سازی اورانیوم تاکید دارد.

وی تصریح کرد: آن‌چه جمهوری اسلامی به دنبال آن است بحث استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌یی است. بیش از دو سال پیش ما برای استفاده‌ی صلح‌آمیز به غنی‌سازی اورانیوم با غنای 20 درصد نیاز داشتیم. رآکتور تهران که یک رآکتور تحقیقاتی بود و تولیدات آن مصارف دارویی و درمانی داشت و بیش از یک میلیون بیمار از این داروها استفاده می‌کردند، ما برای سوخت رآکتور به غنی‌سازی 20 درصد نیاز داشتیم. لذا نامه‌ای به مدیرکل وقت آژانس یعنی آقای البرادعی نوشتیم و خواستیم که این سوخت را در اختیار ایران قرار دهد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران ادامه داد: طبق اساسنامه، آژانس وظیفه دارد دسترسی به انرژی صلح‌آمیز هسته‌یی را برای اعضا تسهیل کند اما این مساله که صرفا مصارف درمانی داشت با کارشکنی‌هایی مواجه شد و اورانیوم غنی شده 20 درصد را به ما ندادند و این در حالی بود که ما خود دو سال پیش این پیشنهاد را مطرح کردیم که این سوخت را به ما بفروشید ولی آن‌ها امتناع کردند.

جلیلی افزود: بر این مبنا سعی کردیم که با ظرفیت بومی خودمان سوخت تولید کنیم و این سوخت را به برکت تلاش دانشمندان ایرانی که متوسط سن آن‌ها برابر با سن انقلاب از زمان پیروزی آن است توانستیم تا 20 درصد غنی‌سازی کرده و به تبدیل آن به مجتمع سوخت دسترسی پیدا کنیم و امروز نیز از این موضوع بیش از یک میلیون بیمار استفاده می‌کنند و کاملا صلح‌آمیز و تحت نظارت آژانس است.

او تاکید کرد: در همه‌ی گفت‌وگوها دو طرف مذاکره نیز تاکید داشتند که استفاده‌ی صلح‌آمیز از انرژی هسته‌یی حق ایران است و قابل انکار نیست و ما گفته‌ایم که در این چارچوب می‌توانیم گفت‌وگوها را ادامه دهیم.

سعید جلیلی در ادامه‌ی گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که خانم اشتون اعلام کرده ایران راجع به گفت‌وگو در مورد غنی‌سازی 20 درصد و مسائل مرتبط با آن اعلام آمادگی کرده است، گفت: همان‌طور که گفتم ما معتقدیم غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز هسته‌یی جزو حقوق مسلم ایران است.

وی هم‌چنین در پاسخ به این سوال که با توجه به این‌که دور بعدی مذاکرات ایران و 1+5 در مسکو و در تاریخ 18 و 19 ژوئن خواهد بود و آیا احتمال می‌دهید و این انتظار وجود ندارد که تحریم‌های یکجانبه‌ی برخی از کشورهای عضو این گروه برداشته شود با توجه به این‌که شما تاکید کرده‌اید گفت‌وگوها در صورتی می‌تواند رو به جلو باشد که مسیر تخریب به موازات آن نباشد؟ اظهار کرد: من قبل از آغاز گفت‌وگوها در تهران به صراحت بیان کردم که آن‌چه که امروز به پایان رسیده مسیر فشار علیه ملت ایران است و این مسیر، مسیری بن‌بست و بی‌نتیجه است و آن‌چه که می‌تواند موفقیت را تضمین کند بحث گفت‌وگو و همکاری است و ما توصیه می‌کنیم برای این‌که گفت‌وگوها موفق رو به جلو باشد در راهبرد گفت‌وگو و همکاری عمل شود.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار دیگری مبنی بر این‌که آیا در مورد مسائل اقتصادی نیز بحث و گفت‌وگویی صورت گرفت؟ یادآور شد: همان‌طور که اشاره کردم در سه سال پیش در بسته‌ی پیشنهادی ما سه محور برای همکاری و گفت‌وگو مطرح بود که از جمله همکاری‌های اقتصادی به‌خصوص در زمینه‌ی تامین و امنیت انرژی بود.

جلیلی با اشاره به ظرفیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران به‌خصوص در زمینه‌ی انرژی و غیر قابل انکار بودن این ظرفیت‌ها، تصریح کرد: این یکی از موضوعاتی است که در اجلاس آینده می‌تواند مورد توجه قرار بگیرد و در مورد آن گفت‌وگو شود. البته تمام این بحث‌ها همان‌طور که اشاره کردم باید در راهبرد گفت‌وگو و همکاری باشد و راهبرد فشار به پایان خود رسیده است.

او در ادامه با بیان این‌که در این گفت‌وگوها چند بحث اساسی داشتیم، خاطرنشان کرد: مباحثی که ما مطرح کردیم فقط مربوط به فعالیت‌های هسته‌یی ایران نیست. ما در ارتباط با بحث خلع سلاح و محکوم کردن سلاح‌های کشتار جمعی تاکید کردیم؛ چرا که جمهوری اسلامی ایران در این زمینه یکی از مدعیان خلع سلاح است و دو سال پیش نیز در همین راستا اجلاس خلع سلاح را در تهران برگزار کردیم و خود آن‌ها نیز در این گفت‌وگوها بیان کردند که فتوای مقام معظم رهبری در مورد حرمت سلاح‌های کشتارجمعی یک ظرفیت بزرگ را برای خلع سلاح ایجاد می‌کند که فقط محدود به ایران نیست بلکه یک نظریه‌ی دینی است و می‌توان از آن به عنوان یک فرصت در بحث خلع سلاح استفاده شود.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران گفت: ما هم‌چنین در مورد حقوق اعضای عضو ان‌پی‌تی نیز تاکید داشتیم که غنی‌سازی اورانیوم برای مصارف صلح‌آمیز حق کشورهای عضو ان‌پی‌تی است و این حق باید مورد احترام باشد. در ان‌پی‌تی برای کشورهای عضو یک حقوق و تکالیفی تعریف شده است و نباید به گونه‌ای عمل کرد که برای هیچ‌یک از اعضا این‌گونه باشد که مثلا تکلیفش بیش‌تر و از حق خود کم‌تر بتواند استفاده کند.

وی با بیان این‌که در عرصه‌ی همکاری‌های هسته‌یی عرصه‌های مختلفی وجود دارد که ناظر بر مصارف انسانی،‌دارویی و صلح‌آمیز است و این همکاری‌ها می‌تواند بستری را برای همکاری بین کشورها شکل دهد.

جلیلی هم‌چنین در بخش دیگری از این نشست خبری با بیان این‌که بعد از گفت‌وگوهای استانبول آن‌ها برای حرکت در مسیر گفت‌وگو برای همکاری در عرصه‌های مختلف علاقه نشان دادند و ما نیز استقبال کردیم، اظهار کرد: ما تاکید داریم که راهبرد فشار و گفت‌وگو به پایان رسیده و در این دو روز نیز بحث‌های مختلفی انجام شد و باید کمک کنیم که راهبرد گفت‌وگو و همکاری روز به روز تقویت شود.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با بیان این‌که در بسته‌ی پیشنهادی ما که سه سال پیش ارایه دادیم سه محور برای گفت‌وگو پیشنهاد شد از جمله مسائل امنیتی بین‌المللی، سیاسی منطقه‌یی و اقتصادی، خاطرنشان کرد: قبل از گفت‌وگوهای استانبول، در مکاتباتی که بین ما و خانم اشتون صورت گرفت، خانم اشتون در نامه‌ای اعلام کرد که حاضریم در کنار موضوع هسته‌یی ایران، در مورد موضوعات دیگر نیز گفت‌وگو کنیم و این اعلام آمادگی مبنا قرار گرفت و در نشست استانبول نیز این مسیر دنبال شد و ما در دو موضوع و آن‌ها نیز در دو موضوع پیشنهاداتی را مطرح کردند که یکی مبارزه با دزدان دریایی و امنیت دریاها و دیگری مبارزه با مواد مخدر بود.

او هم‌چنین در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که ایران در چه شرایطی غنی‌سازی 20 درصد را متوقف می‌کند؟ توضیح داد: همان‌طور که گفتم ما در این ارتباط تاکید داریم که در ان‌پی‌تی و مصوبه بازنگری آن حق غنی‌سازی اورانیوم برای اعضا وجود دارد و در واقع حق آن‌هاست و در واقع بر این موضوع تاکید شده که غنی‌سازی برای مصارف صلح‌آمیز هسته‌یی حق همه‌ی اعضاست و این چیزی است که ما در این گفت‌وگوها بر روی آن تاکید داریم و در این مورد اگر موضوع همکاری و یا موضوعاتی برای همکاری پیدا شود ما از آن استقبال می‌کنیم.

دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در ادامه‌ی این گفت‌وگوی خبری با بیان این‌که طرف مقابل بسته‌ی پیشنهادی ارائه نداد و وقتی که این موضوع نیز مطرح شد مورد تعجب قرار گرفت که چرا اعلام شده بسته‌ی پیشنهادی و در حقیقت آن‌ها یک پیشنهاد داشتند در مورد همین غنی‌سازی اورانیوم و ما نیز دیدگاه خود را مطرح کردیم و موضوع اساسی این است که هرگونه همکاری در این زمینه‌ها مبتنی بر این است که ما قائل باشیم بر حق غنی‌سازی اورانیوم در مورد اعضای ان‌پی‌تی.

جلیلی در ادامه با اشاره به ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: همه با ظرفیت جمهوری اسلامی ایران در حفظ امنیت و حقوق خود و دفاع از حقوق خود آگاهند و کسانی که در مقام دشمنی جمهوری اسلامی ایران هستند در مسیر زوال و سقوط قرار دارند.

جلیلی در پایان سخنان خود بار دیگر از دولت و ملت عراق برای برگزاری این اجلاس تشکر و قدردانی کرد.