ما هم با اتحادیه مخالفیم

دیپلماسی ایرانی: اگر اتحادیه خلیج فارس، پیشنهادی که رهبران شش کشور شورای همکاری قرار است در ریاض بر سر آن بحث کنند، شامل این نکات ضعف باشد، من قطعا در صف مقابل ایستاده‌ام؛ من مخالف اتحادیه‌ام اگر بنا باشد کویت نظام پارلمانی‌اش را لغو کند و مفهوم مشارکت سیاسی از طریق انتخابات را برای راضی کردن عربستان یا امارات یا عمان ملغی اعلام کند. قطعا مخالف اتحادیه‌ام اگر بنا باشد بحرین یا دبی ملزم به تطبیق دستورالعمل‌های کویت یا عربستان در به بند کشیدن آزادی‌های اجتماعی باشند و مجبور شوند فعالیت سینماها یا گردشگری‌ها یا خدمات هتل‌داری را لغو کنند. یا – در همین چارچوب مخالفتم با اتحادیه – زن قطری از رانندگی در خیابان‌های دوحه مطابق با نظامی که در عربستان رایج است، منع شود. من با اتحادیه خلیج فارس مخالفم اگر بنا باشد شیوه آموزشی یک‌پارچه بر همگان تحمیل شود. و با اتحادیه مخالفم اگر بنا باشد همان آزادی نسبی نیم‌بند مطبوعاتی موجود در عربستان به دلیل تطبیق قوانین قطری از بین برود، یا آزادی رسانه‌ای کویت که نظیر آن را در هیچ کدام از کشورهای عرب شورای همکاری خلیج فارس سراغ نداریم، به بند کشیده شود. همچنین نمی‌خواهیم بیماری‌های سیاسی کویت که از قبایل و طایفه‌های آن سرچشمه می‌گیرد به دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس سرایت کند. ما نمی‌خواهیم اتحادیه‌ای داشته باشیم که شاهد انتقال منارعات طایفه‌ای بحرین به دیگر کشورهای عضو شورای همکاری باشیم.

همچنین نمی‌خواهیم اتحادیه‌ای داشته باشیم که شخصیت فردی یا اجتماعی منطقه عربی خلیج فارس را از بین ببرد و حق مردم و شهروندان را به حساب دولت سلب کند. یا این که ببینیم که کشورهای دیگر به جای کشورهای عضو دخالت کرده و تصمیم می‌گیرند. قطعا انتظار نداریم که اتحادیه در امور داخلی و تصمیم‌های مرتبط با استقلال کشورهای عضو دخالت کند. ما هم نگرانیم و هم از پروژه تشکیل اتحادیه خلیج فارس ناخرسندیم.

همچنین برای همگان این سوال وجود دارد که آیا چنین اتحادیه‌ای کشورهای دیگر را مقید می‌کند که به قوانین دیگران مقید باشد؟ شخصیت اجتماعی بحرین حفظ می‌شود، هویت تاریخی و دستاوردهای سیاسی کویت محفوظ می‌ماند، کشور عمان همان شیوه پیشرفته آموزشی خود را حفظ خواهد کرد و امارات متحده عربی در چارچوب اتحادیه‌ای خود باقی خواهد ماند؟ اگر چنین اهدافی تحقق می‌یابد آن گاه این سوال پیش می‌آید که چه لزومی دارد که از شورای همکاری به فکر اتحادیه بیفتیم؟ چرا که راهی که تا کنون شورای همکاری طی کرده به رغم مشکلات بسیاری که داشته و احیانا شاهد قطع همکاری‌های نزدیک برخی کشورها بوده‌ایم با همین سبق و سیاق فعلی‌اش می‌تواند دستاوردهای بیشتری به دست آورد و همکاری‌ها را با کشورهای دیگر نیز گسترش دهد. خصوصا که برخی کشورها توافقات دو جانبه‌ای با کشورهای دیگر دارند. واقعیت این است که شورای همکاری خلیج فارس امروز بیشتر از هر زمانی به اتحادیه شبیه است و هیچ کس از وجود آن احساس زیان نمی‌کند. در حالی که واژه اتحادیه به تنهایی آن قدر ترسناک هست که مردم کشورهای خلیج فارس را از شکل گیری چیزی شبیه مفهوم فدرالی بترساند، یعنی چیزی شبیه همان الگویی که در امارات می‌بینم که در نهایت به یک کشور کامل تبدیل شد یا همان چیزی که در ایالات متحده امریکا شاهدیم.

اتحادیه با این مفهوم اگر مد نظر باشد باید گفت که امکان‌پذیر نیست چرا که هیچ کدام از کشورهای عضو امکانات لازم برای رسیدن به چنین وضعیتی را ندارند. آیا چنین اتحادیه‌ای می‌تواند عادلانه باشد وقتی می‌بینیم که مثلا عربستان سعودی پنج برابر دومین کشور بزرگ عرب حاشیه خلیج فارس یعنی عمان است؟ این جزئی کوچک از خلاءهای موجود برای تشکیل چنین اتحادیه‌ای است.

به یاد نگرانی‌های سال 1981 زمانی که شورای همکاری تاسیس شد، بیفتیم، زمانی که اهالی فرهنگ در کویت با تشکیل شورا به شدت مخالفت کردند چرا که می‌گفتند از طریق چنین همکاری‌ای عربستان سیاست‌های خود را بر کویت تحمیل خواهد کرد. اگر چه اکنون پس از گذشت 30 سال خلاف آن ثابت شده است اما دلیلی نداریم که ثابت کنیم تشکیل اتحادیه باعث ایجاد چنین نگرانی‌های بالفعلی نمی‌شود. در آن موقع کویت به دلیل جنگ صدام و تهدیدهایی که از سوی ایران احساس می‌کرد، متمایل به عربستان شده بود. در آن موقع حتی گفته می‌شد که تشکیل شورای همکاری توطئه‌ای عربستانی – امریکایی است که به موجب آن نیروهای امریکایی در قطر، کویت و بحرین نیروهای نظامی خود را پیاده می‌کنند در حالی که وارد عربستان نخواهند شد. همچنین بیشترین چیزی که می‌گفتند این بود که عربستان می‌خواهد الگوی دینی محافظه‌کارانه خود را بر دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس به خصوص کویت که به شدت از انقلاب اسلامی ایران متاثر شده بود، تحمیل کند. اکنون اگر این گونه به نظر می‌رسد که این اظهارات صرفا جنبه تاریخی پیدا کرده، باید گفت که با توجه به حساسیت‌های سیاسی و اجتماعی موجود این نگرانی‌ها مجددا مطرح خواهند شد و نگرانی‌های تازه‌ای را به وجود خواهند آورد.    

منبع: الشرق الاوسط