لحن تلاویو در برابر تهران نرم‌ خواهد شد؟

چه دلیلی باعث شده بود که اسرائیلی ها به فکر انتخابات زودهنگام بیفتند؟

در اسرائیل معمولا دولت از ائتلاف میان چند حزب تشکیل می شود. بنابراین احزابی که در کنست نقش اساسی دارند، چه حزبی که اکثریت را دارد و چه احزابی که در اقلیت هستند در انتخاب نخست وزیر تاثیرگذار هستند. چرا که نخست وزیر با ائتلاف تعیین می شود. مگر در انتخاباتی که کلا یک حزب بتواند خود به تنهایی اکثریت را به دست آورد. به ندرت اتفاق افتاده که در اسرائیل یک حزب اکثریت را به دست آورد و معمولا دولت ها با ائتلاف چند حزب تشکیل می شوند. دولت نتانیاهو نیز به همین نحو بود. یعنی دولت از ائتلاف حزب لیکود با حزب اسرائیل بیتنا که حزب لیبرمن است و گرایش های بسیار تندتری دارد، تشکیل شد. اما در ماه های اخیر میان لیبرمن که وزیر خارجه است و از راست های افراطی به حساب می آید و نتانیاهو اختلاف نظر های اساسی پدید آمده بود که باعث شده بود مسائل مختلف خصوصا در بعد سیاست خارجی همواره مورد انتقاد لیبرمن قرار داشته باشد.

از طرف دیگر حزب کادیما که حزب رقیب بود و در انتخابات نتوانسته بود اکثریت را به دست آورد، با سیاست های دولت موافق نبود. تحولات منطقه ای نیز که در اطراف اسرائیل رخ داده، وضعیت مصر،‌ وضعیت در تونس و اوضاع در سوریه و سایر کشورهای عربی حتی اردن و یمن نیز بر محیط پیرامونی اسرائیل تاثیرگذار هستند. این ها همه دست به دست هم داده است تا احزاب اسرائیلی و حتی دولت مجاب شوند که انتخابات زودرس را در اسرائیل برگزار کنند.

منابع خبری اعلام کرده اند که دولت اسرائیل با توافق با حزب کادیما از برگزاری انتخابات زودهنگام منصرف شده است. به نظر شما دلیل این مسئله چیست؟

خبری که اخیرا منتشر شد که حزب کادیما با نتانیاهو یعنی حزب لیکود به توافق رسیدند که بر اساس آن توافق انتخابات زودرس را به عقب بیندازند، نشان دهنده این است که نتانیاهو که تا قبل از این با حزب اسرائیل بیتنا یعنی راست های تند رو ائتلاف کرده بود، در حال ائتلاف با حزب کادیما است که حزب معتدل تری به حساب می آید. طبیعی است که اگر کادیما به عنوان حزب مخالف که کرسی های قابل توجهی هم در کنست دارد با حزب لیکود به توافق برسد،‌ می تواند یک دولت ائتلافی بدون حضور حزب تندروی اسرائیل بیتنا و لیبرمن تشکیل دهد. به نظر می رسد آقای نتانیاهو به دنبال ادامه حکومت خود تا انتهای دوره قانونی خود بوده و چون توانسته با آقای شائول موفاز به عنوان رهبر حزب کادیما به توافق برسد می تواند یک دولت ائتلافی تشکیل دهد. با این اقدام نیازی نیست که کنست را منحل کند و انتخابات زودهنگام برگزار کند.

ظاهرا ائتلاف حزب لیکود با حزب کادیما اتفاق عجیبی بوده است. گرایش‌های این دو حزب تا چه حد با یکدیگر اشتراک دارد؟

گرایش‌های این دو حزب خصوصا در بعد سیاست خارجی چندان به یکدیگر نزدیک نبوده است. نتانیاهو یک دولت تندرو تشکیل داده که سیاست خارجی بسیار تندی در رابطه با ایران و دیگر کشورهای منطقه داشته است. اما حزب کادیما اعتدال بیشتری نسبت به موضوع فلسطین، مذاکرات صلح و حتی در مورد حماس، مواضع بسیار نرم تری نسبت به حزب اسرائیل بیتنا دارد. اما به نظر من مهم ترین مسئله ای که باعث نزدیکی این دو حزب شده، همین تحولات منطقه ای و احساس خطری است که اسرائیل از آینده خود و منطقه دارد. اسرائیل واقعا نمی داند که اوضاع به چه شکل پیش خواهد رفت. لیبرمن گفته است که در حال حاضر خطر مصر برای اسرائیل بیش از ایران است. این موضع، هر چند یک موضع شخصی است و موضع دولت نیست اما که نشان می دهد در داخل دولت احساس خطر زیادی درباره تحولات منطقه می شود و به نظر می رسد این مهم ترین دلیلی است که نتانیاهو را مجبور کرده که نسبت به مواضع خارجی خود ملایم تر برخورد کند و در این مواضع تعدیل نشان دهد. این تعدیل باعث می شود که به حزب کادیما نزدیک شود و امتیازهایی را به این حزب بدهد. همان طور که گفته شده، به آقای شائول موفاز وعده داده شده که سمت معاونت نخست وزیری در اختیار او قرار گیرد. با توجه به این که خود حزب کادیما هم احساس می کند در حال حاضر وضعیت منطقه، ‌وضعیت مناسبی نیست، آنها هم انگیزه کافی برای ائتلاف با حزب لیکود را دارند و مایل هستند کابینه با یک ائتلاف جدید به کار خود ادامه دهد.

به نظر شما ائتلاف حزب لیکود و حزب کادیما تا چه حد در مسائل سیاست خارجی اسرائیل به خصوص بحث هایی که در مورد حمله به ایران مطرح می شود، تاثیرگذار خواهد بود؟

قطعا تاثیرگذار است و مواضع دولت اسرائیل را معتدل تر می کند. به این دلیل که حزب کادیما نسبت به حزب اسرائیل بیتنا میانه رو به حساب می آید. لذا اگر این ائتلاف صورت بگیرد، شاهد آن خواهیم بود که سیاست اسرائیل و سیاست خارجی تلاویو چه در مورد منطقه و چه در مورد ایران تغییر خواهد کرد و سیاست نرم تری توسط این رژیم اتخاذ خواهد شد. البته منظور این نیست که سیاست های خصمانه کنار گذاشته خواهد شد اما در ادبیات مقامات تفاوت ایجاد می شود. اگر این ائتلاف شکل بگیرد در آینده شاهد آن خواهیم بود که شاید کمتر از حمله به ایران سخن گفته شود و این مواضع اخیر که هر روز بر طبل جنگ می کوبیدند، در آینده تضعیف خواهد شد.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/12