نفت از مرز ۱۲۵ دلار گذشت

 

علیرغم نوسانات قیمت نفت در بازار های بین المللی و کاهش گاه به گاه آن بسیاری از تحلیل گران بازار قیمتهای سرسام آوری را برای این منبع انرژی پیش بینی می کند. برخی از تحلیل گران انتظار دارند تا انتهای سال جاری قیمت هر بشکه نفت خام به 200 تا 250 دلار آمریکا برسد که در مقایسه با دیگر فاکتورهای اقتصادی جهان از قبیل تورم، میزان مصرف، توسعه یافتگی صنایع و غیره رقم غیر قابل باوری نیست.

 

از طرف دیگر تنش های زیادی که در کشورهای خاورمیانه وجود دارد و تهدیدهای مکرر آمریکا علیه برنامه هسته ای ایران نیز از دیگر دلایلی است که مانع از آرامش بازار نفت می شود.

 

مطالعه وضعیت بازار نفت در سالهای گذشته نشان می دهد این بازار بیشتر از عوامل بازاری ( عرضه و تقاضا ) تحت تاثیر عوامل ژئوپولتیکی قرار داشته است. در هر دوره ای تحولات سیاسی در کشورهای نفت خیز موجب صعود ناگهانی قیمت نفت شده است در حالیکه تغییرات بازاری قیمت این منبع را تنها چندین دلار تغییر داد.

 

برای مثال در روزهای اخیر قیمت نفت به دلیل حمله ترکیه به شمال عراق افزایش یافت. این در حالیست که بسیاری از اقتصاددانان بر این باورند که اقتصاد آمریکا در حال بازسازی است و ارزش دلار در برابر دیگر ارزها سیر افزایشی دارد. از طرف دیگر اعتصاب کارگران صنعت نفت در کشور نیجریه و تعطیل شدن این واحد تولیدی هم مزید بر علت شد و به افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی دامن زد.

 

به گزارش عرب نیوز در شرایطی که محدودیتهای زیادی در افزایش عرضه نفت به بازارهای جهانی وجود دارد ( شمار حوزه های کشف نشده و توسعه نیافته بسیار کم است ) و هنوز تا پیدا کردن و تولید کردن سوخت جایگزین بیشتر از یک دهه فاصله داریم.

 

از طرف دیگر تقاضای نفت در بازارهای جهانی روز به روز بیشتر می شود و با توجه به توسعه صنعتی کشورهای آسیایی به خصوص هند و چین انتظار می رود این روند تا چندین دهه آینده ادامه یابد بانک دویچه ووله برای بازار نفت اعلام خطر کرد.

 

کارشناسان بازار نفت در این بانک می گویند:" اگر برای اصلاح بازار چاره ای اندیشیده نشود در کوتاه مدت و میان مدت قیمت نفت در بازارهای بین المللی افزایش می یابد. این روند تا آنجا ادامه می یابد که قیمت هر بشکه نفت در بازارهای جهانی به مرز 250 دلار برسد و سپس به دلیل فروپاشی تقاضا به یکباره سقوط می کند که این سبب متلاشی شدن بخش عرضه هم خواهد شد."

 

آدام سیمینسکی تحلیل گر مذکور در مورد ادله تاریخی تایید کننده این مساله می گوید:" در اوایل دهه 1980 میلادی در فاصله سالهای 1970 تا 1973 میلادی قیمت اسمی نفت در جهان 10 درصد افزایش یافت. قیمت نفت از مرز 50/3 دلار آمریکا تا قیمت 35 دلار به فاصله سالهای 1980 تا 1983 میلادی رسید. این رشد سبب شد تا بازار تقاضا فرو پاشد. فروپاشی بازار تقاضا موجب تنزل قیمت نفت شد. حال اگر فرض کنیم که بازار شرایط مشابهی را طی کند، با توجه به اینکه قیمت هر بشکه نفت در فاصله سالهای 2000 تا 2003 میلادی 25 دلار بوده است، انتظار می رود تا انتهای سال 2012 میلادی قیمت هر بشکه نفت به 250 دلار برسد که این بار بازار را متحول خواهد کرد."

 

شبکه خبری بلومبرگ هم در بخشی از گزارش اخیر خود نوشت:" تا دو ماه آینده سال جاری قیمت هر بشکه نفت به مرز 135 دلار آمریکا می رسد. رسیدن قیمت هر بشکه به مرز 135 دلار به معنای ایجاد شدن تغییرات بزرگ در بازار و وارد آمدن فشارهای بزرگ به اقتصاد کشورهای مصرف کننده این منبع انرژی است."

 

البته برخی دیگر از تحلیل گران که دلیل قیمت بالای نفت را بحران اقتصاد جهانی و بحران اقتصادی آمریکا می دانند بر این باورند تا انتهای سال جاری و به احتمال زیاد حل شدن مشکل اقتصادی این کشور قیمت نفت نیز در جهان کمتر می شود.

 

آنها متوسط قیمت نفت در بازار را 70 دلار و برخی دیگر در مرز 100دلار می دانند.

 

نفت 126 دلاری

در روزهای گذشته شاهد رسیدن قیمت هر بشکه نفت خام به مرز 126دلار بودیم. قیمتی که بسیاری از اقتصاددانان آن را مخرب می دانستند و برخی دیگر معتقد بودن با توجه به وضعیت اقتصادی جهان قیمت بالایی نیست.

 

در روز شنبه 10 می سال 2008 میلادی قیمت نفت به بالاتر از 126 دلار رسید که ششمین دوره افزایش قیمت نفت در عرض ده روز گذشته است. در این روز قیمت نفت اوپک بیسشتر از 117 دلار بود که رکوردی بی سابقه را ثبت کرده است.

 

افزایش قیمت نفت سبب شد تا هزینه تولید بسیاری از صنایع افزایش یابد و این مساله به رشد تورم بیانجامد. در این شرایط مصرف کنندگان که اصلی ترین متضرر رشد قیمت نفت هستند به اوپک فشار آورد تا با افزایش تولید بازار را کنترل کند.

 

ولی کشورهای اوپک که رشد قیمت را نتیجه تنشهای ژئوپولتیکی می دانند از این کار سر باز زدند. البته بسیاری از منابع اطلاعاتی اعلام کردند که اوپک رسما تولید را افزایش نداده است ولی به طور غیر رسمی تولید کشورهای عربستان و امارت ارتقا یافته است که این مساله تا حدودی به تعدیل قیمت کمک کرد.

 

طبق آمارهای موجود در ماه فوریه سال جاری امارات 716/2 میلیون بشکه نفت در روز تولید کرد در حالیکه تولید نفت این کشور در ماه ژانویه سال جاری معادل 7/2 میلیون بشکه در روز بوده است.

 

عربستان سعودی نیز در ماه فوریه 216/2 میلیون بشکه نفت درروز تولید کرد در حالیکه در ماه ژانویه 01/0 میلیون بشکه کمتر بود. این کشور اعلام کرد عربستان توان افزایش 1 تا 5/1میلیون بشکه دارد و در صورتیکه بازار نیاز بیشتری داتشه باشد می تواند ان را به بازار ارایه دهد.

 

در این میان کشورهای تولید کننده نیز با مشکلات اقتصادی مواجه هستند زیرا در اکثر موارد نفت خود را به کشورهای مصرف کننده غربی می فروشند و محصولات فرآوری شده آن را دوباره به کشورهای نفتی می فروشند.

 

این سبب می شود کشورهای نفت خیز نیز همچون مصرف کنندگان از افزایش قیمت متضرر شوند.برخی معتقدند زیان کشورهای نفتی بیشتر از کشورهای ارایه دهنده فرآورده های نفتی است.