در مذاکرات به دنبال سیاست برد ـ برد باشیم
یک دیپلمات پیشین کشورمان گفت: باید اذعان کرد مذاکراتی که در استانبول صورت گرفت مذاکراتی موفق ، گامی به جلو و پیشرفتی در موضوع هستهیی کشورمان بود.
جاوید قرباناوغلی در گفت‌وگو با ایسنا، خاطرنشان کرد: سه عامل اعتدال در رفتار دو طرف، منطق در گفتار و مذاکره و پذیرش اصل برد ـ برد در دیپلماسی هستهیی را از عواملی دانست که گفت‌وگوهای استانبول را نسبت به گفت‌وگوهای پیشین در ترکیه موفق کرده است.
قربان اوغلی افزود: در مذاکرات پیشین و مشخصا در استانبول در سال 1389 دو طرف این سه اصل را رعایت نکرده بودند که منجر به مختومه کردن اجلاس و شکست مذاکرات شد. ایران در استانبول یک با رویکرد ایده‌آلیستی به مذاکرات پیشین رفت و در موضوعاتی مانند بسته پیشنهادی و با عدم انعطاف در موارد اختلاف مسئله هستهیی بر ادامه غنی‌سازی تاکید کرد.
قربان اوغلی با توضیح روند مذاکرات ایران با 1+5 قبل از نشست استانبول گفت: نشست استانبول شروع یک راه طولانی است و نباید به آن بسنده کرد . باید این سه اصل در ادامه کار مورد توجه دو طرف باشد، در حقیقت شرط بقای موفقیت مذاکرات در تداوم این سه اصل است و دو طرف باید با جدیت به آن پاییند باشند و اجازه بروز و ظهور افراطی‌گری را ندهند و ما از این طریق خواهیم توانست اصل اساسی دفاع از منافع ملی‌مان را دنبال کنیم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل در مورد مواردی که طرف مذاکره‌کننده باید پیش از مذاکرات بغداد مدنظر قرار دهد، گفت: در دیپلماسی هر نکته‌ای باید در زمان مناسب خود مطرح شود. اگر چنانچه دو طرف این موضوع را رعایت نکنند ممکن است دچار مشکل یک گام به جلو و دو گام به عقب شویم. دیپلماسی هستهیی ما نیز از این مساله مستثنی نیست. همه تاکید دارند که مذاکرات استانبول موفق بوده است اگرچه این مذاکرات شروع یک راه بسیار طولانی است اما در چنین شرایطی نباید اظهاراتی را مطرح کرد که تندروها از آن سوء استفاده کنند.
سفیر پیشین ایران در الجزایر و آفریقای جنوبی معتقد است: مساله تحریمها علیه ایران متاسفانه به دلیل سیاست‌های ماجراجویانه‌ای است که در مقاطعی از سوی برخی مسوولان کشورمان دنبال شد که پرونده ایران به دنبال آن به شورای امنیت رفت و قطعنامه‌هایی پرونده هستهیی ایران را سنگین کرد. غربی‌ها آنقدر هوشیار و آگاه هستند که از این قطعنامه‌ها در مذاکرات استفاده کنند. بدیهی است طرح زود هنگام لغو تحریمها بلافاصله با واکنش تند مقامات غربی روبرو شد که این به فضای مثبت ایجاد شده مذاکرات لطمه وارد می‌کند.
به اعتقاد وی، مذاکرات موفق استانبول تنها بخش بیرونی یک کوه یخی از موضوع هستهیی ایران است. به یقین این موفقیت محصول پروسه‌ای از دیپلماسی پنهان و آشکاری است که استانبول بخش آشکار آن است. هیچ اشکالی هم ندارد که ما دیپلماسی پنهان را در کنار دیپلماسی آشکار به کار بگیریم تا بر مساله تحریم و یا بهبود روابط با غرب که می‌تواند کمکی به حل سریع‌تر مساله هستهیی ایران کند، فائق آییم.
این کارشناس مسائل بین‌الملل اضافه کرد: البته نباید در این باره خوشبین بود زیرا موضوع هستهیی ما به دلیل ارجاع آن به شورای امنیت و قطعنامه‌های متعدد سنگین شده است که ما باید با درایت و هوشمندی سعی کنیم آنها را پشت سر بگذاریم و نباید در این کار عجله کرد.
وی ادامه داد: برای اینکه ما بتوانیم در این ماراتن بسیار سخت موفق شویم نیازمند چند عامل هستیم؛ اولین عامل باید در داخل وفاق ملی را در نظر داشت، اگر مشکلاتی در داخل داشته باشیم تمام کشورهایی که رو در روی ما هستند از شکاف‌ها و مشکلات داخلی ما استفاده می‌کنند. عامل دوم، رفع تهدیدهای پیرامونی و به ویژه همسایگان‌مان است. ما در یک محیط متشنج نمی‌توانیم با قدرت و صلابت با کشورهای غربی صحبت کنیم، ما نیازمندیم حداقل در محیط پیرامونی و حداقل با همسایگان‌مان به آرامش و روابط خوب و متعادل برسیم. نکته کلیدی سیاست خارجی ما، رفع تهدیدها در محیط پیرامونی و حل مشکل با همسایگان‌مان است. این موضوع هم امکان‌پذیر است و هم اینکه با استفاده از همه ظرفیتهای کشورمان در زمانی نه چندان طولانی به دست می‌آید نکته آخر در این موضوع اینکه ما نیازمند مذاکره‌کنندگانی قوی و توانا هستیم، زیرا موضوع هستهیی موضوعی ملی است.
قربان‌اوغلو با تاکید بر اینکه نباید اظهاراتی مطرح کرد که رژیم صهیونیستی در مورد مذاکرات از آن سوء استفاده کند، گفت: اوباما تاکنون توانسته جناحهای افراطی در رژیم صهیونیستی را کنترل و تاکید کند که راه‌حل موضوع هستهیی ایران تنها مذاکره و دیپلماسی است البته اظهاراتی در مورد اینکه همه گزینه‌ها نیز پیش روی ما است برای جلب رضایت مخالفین جمهوری‌خواه و صهیونیستش مطرح کرده است ولی روشن است که حداقل در این مقطع رویکرد غالب تاکید بر راه حل دیپلماتیک است، اما به هر حال مهم است که دو طرف مذاکره‌کننده از بیان مسائلی که فرصت را به جناحهای تند و کشورهایی که مخالف موفقیت مذاکرات هستند می‌دهد، خودداری کنند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: برخی کشورها مخالف این هستند که در مذاکرات به پیروزی برسیم و دستاوردی داشته باشد زیرا احساس می‌کنند اگر ایران از این مذاکرات موفق بیرون بیاید با زبان قدرتمندتر با آنها صحبت خواهد کرد به همین دلیل ما باید بهبود روابط با همسایگان را در اولویت سیاست خارجی خود قرار دهیم و باید آن را در دستور کار قرار دهیم.
وی با بیان اینکه هر دو طرف مذاکره‌کننده قطعا به دنبال منافع خود هستند، تصریح کرد: اگر تصور کنیم غرب بتواند از ایران امتیاز بگیرد و این کار را نکند اشتباه است. همان‌طور که اگر ما نیز بتوانیم، از غرب امتیاز می‌گیریم. ما باید اصل برد ـ برد را بپذیریم.
قربان اوغلی با بیان جمله ای از نلسون ماندلا گفت: ماندلا گفته من حتی درشکست دادن حریفانم در مسابقات ورزشی نیز به گونه‌ای عمل نمی کنم که او را شرمنده کنم. این نکته مهمی است نباید به دنبال شرمساری طرف مذاکره باشیم. باید منطق را در گفتار و اعتدال را در رفتار رعایت کنیم و به دنبال سیاست برد ـ برد باشیم.
قرباناوغلی یادآور شد: باید موارد مورد شک و ظن فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌یی‌مان را برطرف کنیم و نباید دو طرف زبان به تهدید باز کنند. اگر برخی اقدامات انجام نشود گروه‌های افراطی نمی‌توانند با لابی کردن، سایر کشورهای دوست را علیه موضوع هستهیی ما بسیج کنند.
نظر شما :