سید محسن حکیم در گفتگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی:
رفتن امریکایی ها شیعیان را متحد کرد
با توجه به خروج نیروهای امریکایی از عراق و اختلافاتی که میان جریان های سیاسی وجود دارد، خروج نیروهای امریکایی را چگونه ارزیابی می کنید؟
خروج نیروهای امریکایی از عراق دستاوردی بزرگ برای حکومت نوپای کشور است. این مساله باعث شد تا یک وحدت نظر یکپارچه ای میان جریان های عمده شیعی سیاسی عراق یعنی ما به عنوان مجلس اعلای اسلامی، جریان صدر و آقای مالکی به عنوان نخست وزیر و رئیس ائتلاف دولت قانون و حزب دعوت اسلامی به وجود بیاید. سفر آقای مالکی به ایالات متحده امریکا نیز در همین راستا قابل ارزیابی است. ما برای خروج نیروهای امریکایی از عراق به رغم همه مشکلات و مخالفات هایی که وجود داشت با یکدیگر به وحدت نظر رسیدیم. اتفاقی که باعث شد از بسیاری از اختلاف ها عبور کنیم و کنار یکدیگر برای یک هدف تلاش کنیم. اکنون خروج نیروهای امریکایی از عراق مسلم است و تا پایان سال جاری میلادی هیچ سرباز امریکایی نباید در عراق بماند.
این که گفته می شود، 15 هزار نفر در قالب کارکنان امریکایی در عراق می مانند، چیست؟
قرار است افرادی در قالب نیروهای آموزشی و حفاظت از سفارت خانه ها و کنسولگری های امریکا در سراسر عراق در کشور بمانند اما هنوز رقم دقیقی منتشر نشده است. هیچ کدام از این اعداد قابل اعداد قابل اعتنا نیستند...
این رقمی است که مقام های امریکایی اعلام کرده اند.
این رقم شاید تقاضای نیروهای امریکایی باشد ولی باید به تایید دولت عراق نیز برسد. دولت عراق هم قصد ندارد خلاف توافقات صورت گرفته در این زمینه کار کند. شماری نیروی امریکایی در عراق می مانند که تعداد آنها در مذاکرات آقای مالکی با امریکایی ها مشخص خواهد شد که کار آنها آموزش نیروهای عراقی است و از هیچ گونه مصونیت قضایی نیز برخوردار نخواهند بود. این را امریکایی ها هم می دانند. آنها قانع شده اند که ما نمی توانیم به سربازانشان مصونیت قضایی بدهیم.
این روزها بحث فدرالیسم در عراق مجددا مطرح شده است. نظر شما در این زمینه چیست؟
فدرالیسم مقوله ای است که در قانون اساسی عراق بر آن تاکید شده است. اما در حال حاضر زمان مناسبی برای اعمال آن وجود ندارد. امریکایی ها در حال خروج از عراق هستند و ما باید قبل از هر چیز به فکر وحدت و حفظ صفوف واحد خود برای تامین استقلال کشور و تمامیت ارضی عراق باشیم. از سویی مرجعیت نیز نسبت به این موضوع به دیده تردید می نگرد. برای مرجعیت هنوز مساله فدرالیسم قابل هضم نیست و نسبت به اعمال آن نگران است. از سویی جامعه و مردم عراق نیز بحث فدرالیسم را هنوز نپذیرفته اند و نسبت به آن توجیه نیستند و آگاهی روشنی از آن ندارند. این که استان صلاح الدین یا دیالی اعلام ایالتی مستقل می کنند، چندان قابل اعتنا نیست. همه آنها برای نشان دادن اعتراضشان به دولت مرکزی است و الا آنها هم چندان موضوع فدرالیسم را نمی توانند پیگیری کنند. یکی از دلایل عمده آن این است که مردم خود این استان ها با فدرالیسم مخالفند.
جایگاه مجلس اعلا را در وضعیت فعلی در کجا می بینید؟
جایگاه مجلس اعلا نسبت به گذشته بسیار بهبود یافته است. مردم عراق علاقه بسیاری به مجلس پیدا کرده اند. این علاقه و استقبال در سالگرد بزرگ بیست و نهمین روز تاسیس مجلس اعلا که در سراسر عراق برگزار شد به خوبی نمایان بود. این گردهمایی شاید بی اغراق بزرگترین گردهمایی یک جریان سیاسی در عراق بود و توانسته که خیل عظیمی از مردم را با خود همراه کند. بازتاب گسترده ای نیز در رسانه ها و در میان سیاسیون عراق داشته است. اگر چه شبکه های عربی نظیر العربیه و الجزیره با وجود این که از برگزاری آن اطلاع داشتند و از آنها برای حضور دعوت شده بود از پوشش دادن آن خودداری کردند.
بحث دیگری که این روزها بسیار مطرح می شود، موضوع سوریه است. نظر شما درباره سوریه چیست؟
ما از وضعیت سوریه نگرانیم. همه جریان های سیاسی شیعه عراق از وضعیت نظام حاکم بر سوریه نگران هستند و به هیچ وجه خواهان سرنگونی آن نیستند. مرجعیت نیز از این بابت بسیار نگران است و از این که آینده سوریه به مرحله نامعلومی برسد بسیار نگران است. ما نمی دانیم در سوریه اگر نظام اسد برود چه نظامی جای آن را خواهد گرفت. از سویی این نگرانی نیز وجود دارد که در نبود اسد سوریه به جنگ داخلی کشیده شود. آن گاه ممکن است جریان های سلفی در این کشور فعال شوند و کل منطقه به ویژه عراق را مورد آزار قرار دهند.
ظاهرا علوی های کشورهای مختلف منطقه از جمله ترکیه نیز از این موضوع بسیار نگرانند؟
دقیقا همین است. بله آنها از این که اسد که علوی است تضعیف یا سرنگون شود بسیار نگرانند و از نظام او حمایت می کنند. تا کنون اسد به خوبی مقاومت کرده و شاهد هیچ گونه انشقاق و تجزیه ای در هیئت حاکمه و ساختار حکومت سوریه نیستیم. حتی چهره های سنی و مسیحی این دستگاه از آن خارج نشده اند. البته یکی از دلایل موفقیت اسد در این مرحله حضور گسترده علوی ها در ارکان مختلف حکومت و حمایت قاطع همه آنها از شخص بشار اسد است که اجازه نداده اند حکومت او سرنگون شود. اما با این حال ما از آینده سوریه نگرانیم و نمی دانیم که با فشارهای شدید جامعه جهانی و عربی نظام اسد تا کجا می تواند مقاومت کند.
به نظر شما چرا ترکیه چنین یک تنه تندتر از غرب در برابر اسد ایستاده است؟
حزب عدالت و توسعه به ریاست رجب طیب اردوغان که خود شاخه ای از اخوان المسلمین است به دنبال رهبری این جریان در جهان عرب است. از این رو از روی کار آمدن هر جریان وابسته به اخوان در کشورهای عربی حمایت می کند که سوریه نیز از این قاعده مستثنی نیست.
موضع عربستان چگونه است؟
از مواضع دقیق عربستان اطلاعات دقیقی در اختیار نیست. ولی گفته می شود که شخص پادشاه چندان تمایلی به رفتارهایی که اکنون جامعه عربی با بشار اسد می کند، نیست. اگر چه دیگر شاهزادگان و مقامات عربستانی نظری مغیر با او دارند. از سویی عربستان سعودی با اخوان المسلمین به شدت بد است و روابط ریاض با این جریان بسیار تیره است. آنها به هیچ وجه تمایل ندارند که اخوانی ها در کشوری به قدرت برسند. از این که در مصر نیز آنها اکثریت آرای انتخاباتی را برده اند نیز به شدت ناخرسندند.
نظر شما :