شبه نظاميان «الحوثى» و دولت يمن در آستانه صلح

«عبد الملک سعید» سفیر یمن در قطر اعلام کرد، دولت یمن و شبه­نظامیان حوثی روز جمعه اول فوریه (دیروز) در دوحه پایتخت قطر بر اساس یک برنامه طراحی شده که توسط دولت قطر پیشنهاد شده بود، توافق کردند به درگیری­های موجود میان خود پایان دهند و آتش­بس را بپذیرند.

وی در مصاحبه­ای با خبرگزاری فرانسه در این باره گفت: «بر اساس این توافق­نامه که مورد تایید نمایندگان گروه الحوثی­ها نیز قرار گرفته ما و آنها توافق کردیم با اجرای یک برنامه از پیش طراحی شده که قبلا از سوی دولت قطر پیشنهاد شده بود، به درگیری­های موجود میان خود پایان دهیم.»

وی همچنین تاکید کرد، وساطت دولت قطر تا کنون یک لحظه متوقف نشده و دائما با دولت و طرفداران الحوثی در تماس است.

گروه الحوثی یک گروه شیعی هستند که از سال 2004 نبردهای خود را با ارتش یمن از سر گرفته­اند. دولت یمن بارها تلاش کرد با ارائه پیشنهادهایی از جمله صدور عفو عمومی در قبال تحویل اسلحه آنها را به آتش­بس ترغیب کند، اما آنها هیچ گاه حاضر نشدند پیشنهاد دولت یمن را بپذیرند. به اعتقاد آنها دولت یمن حقوق شیعیان را به رسمیت نمی­شناسد از این رو باید تا احقاق حقوق ضایع شدشان با دولت یمن بجنگند. آنها همچنین خواهان بازگشت شرایط دوران زیدی­ها که در پی انقلاب 1962 از یمن برچیده شدند به نظام مملکتی بویژه در مناطق شمالی یعنی استان صعده هستند. دولت یمن تا کنون به این شرایط شبه نظامیان الحوثی توجهی نشان نداده است.  

دولت یمن همواره کشورهای خارجی بویژه دولت لیبی را در پس درگیری­های طرفداران الحوثی که تا کنون باعث قربانی شدن صدها نفر بویژه در میان ارتش یمن شده، دانسته است. اصرار دولت یمن به پشتیبانی لیبی از شبه­نظامیان الحوثی به اندازه­ای بود که سفیر لیبی از یمن را اخراج کرد و روابط دو کشور در سال گذشته میلادی بطور کامل رو به تیرگی نهاد.

بنا به گزارش­ها این درگیری­ها تا کنون خسارت­های زیادی را به ارتش یمن وارد کرده است به گونه­ای که دولت یمن تا کنون حاضر نشده ابعاد خسارت­های وارده به ارتش را تا کنون اعلام کند. به اذعان دولت یمن، مقام­های یمنی هیچ گاه گمان نمی­کردند، شبه­نظامیان الحوثی به این اندازه از قدرت برسند که دولت یمن نتواند تا بدین اندازه از پس آنها برآید.

عمده این درگیری­ها در شمال یمن و در استان کوهستانی الصعده بوده است. شدت درگیری­ها به اندازه­ای بود که طرفداران الحوثی تا کنون بارها توانسته­اند کنترل کامل استان الصعده را از دستان دولت یمن خارج کرده و استانداری آن را بطور کامل در اختیار بگیرند.

گفته می­شود اوج این درگیری­ها در ماه ژانویه سال جاری میلادی رخ داده است. هفته گذشته موشک­های ارتش یمن شهر «مطره» مخفی­گاه عبدالملک الحوثی را هدف قرار دادند اما به وی آسیبی وارد نیامد.

پس از این حادثه دولت قطر برای چندمین بار میان الحوثی و طرفدارانش با دولت یمن وساطت کرد و در همین رابطه روز چهارشنبه هفته گذشته «عبدالکریم الاریانی» نخست­وزیر یمن به همراه یک هیات بلندپایه یمنی وارد دوحه شد تا در همین زمینه با مقام­های قطری به مذاکره بپردازد. وی همچنین حامل نامه خطی «علی عبدالله صالح» رئیس جمهوری یمن به امیر قطر بود. اریانی پس از انجام گفت و گوهایش به هیچ وجه حاضر نشد با رسانه­ها به مصاحبه بپردازد.

مذاکرات دولت یمن، دولت قطر و شبه­نظامیان الحوثی از ماه ژوئیه گذشته آغاز شده بود، اما هیچ گاه نتوانسته بود به نتیجه برسد.

عبدالمالک الحوثی در مصاحبه با شبکه العربیه آغاز مذاکرات با دولت یمن با وساطت دولت قطر در دوحه را تایید کرده و گفته است که مذاکرات نمایندگان وی با نمایندگان دولت یمن که به نتایج مثبتی رسیده برای چگونگی عملی کردن مفاد آن همچنان ادامه دارد.

وی رسیدن به توافق نهایی را چندان ناممکن ندانست و گفت: «اوضاع به گونه­ای است که دولت یمن حاضر است برای رسیدن به یک توافق نهایی مذاکرات را به مرحله نهایی برساند.»

الحوثی درباره تسلیم سلاح از سوی طرفدارانش نیز گفت: «بعید می­دانم چنین اتفاقی به این زودی­ها رخ بدهد اما اگر دولت یمن تمام خواسته­های ما را بپذیرد ما هم نیازی برای ادامه درگیری­ها نمی­بینیم.»

وی درباره این که چگونه شد در اوج درگیری­ها تن به مصالحه با دولت یمن داده است، گفت: «درگیری ما با دولت یمن طی روزهای گذشته به طرز بی­سابقه­ای شدت گرفته بود. به گونه­ای که ارتش یمن رسما اقدام به استفاده از موشک و تانک برای مبارزه با ما کرده بود. آنها حتی 20 موشک را به منطقه مطره شلیک کردند بدون آن که هدف خاصی را مد نظر داشته باشند. در چنین بحرانی بود که دولت قطر بر آتش­بس، آغاز مذاکرات و رسیدن به توافق پافشاری کرد و ما نیز به پیشنهاد وی پاسخ دادیم.»

الحوثی همچنین تاکید کرد، همه تلاش ما بر این بوده که پیغام روشنی را به احزاب و گروه­های سیاسی فعال در داخل یمن برسانیم و آن این که هر کس که خواهان خدمت به کشور است باید نقشی اساسی در متوقف ساختن جنگ ایفا کند و نگذارد تاثیرات نظامی، اقتصادی و اجتماعی آن بیش از پیش کشور را دچار اضمحلال کند.

وی در ادامه افزود: «تلاش­های داخلی بسیار مهمتر از تلاش­های خارجی است. البته این بدان معنا نیست که تلاش­های دولت قطر را نادیده بگیریم. من از دولت قطر برای آن همه تلاش بی­شائبه­اش سپاسگزارم.»

الحوثی همچنین ضمن رد اتهام وابستگیش به کشورهای خارجی از کشورهای عربی و غیر عربی خواست دولت یمن را برای به راه انداختن یک جنگ داخلی تحریک نکنند.

بنا به گزارش­ها در مذاکرات دوحه که روز جمعه برگزار شد، عبدالکریم الاریانی و سرهنگ «علی محسن الاحمر» فرمانده منطقه شمالی به عنوان نمایندگان رسمی دولت یمن و «صالح الهبره» و «یحیی بدر الدین الحوثی» برادر عبدالمالک الحوثی که ساکن آلمان است و از آن برلین به قطر آمده بود، به عنوان نمایندگان شبه­نظامیان الحوثی حضور داشتند.

صالح الهبره نیز درباره محور مذاکرات دوحه گفت: «نزدیک به 400 نفر از سربازان ارتش یمن در دستان گروه الحوثی اسیر هستند. همچنین درگیری­های سه سال گذشته باعث آوراگی بیش از 25 هزار نفر شده است. بر تمام این موارد باید دستگیری و ربوده شدن هزاران نفر از طرفداران دو طرف، هم از ما و هم از گروه الحوثی را نیز افزود. تمام این موارد موضوعاتی است که در دوحه به بحث گذاشته شد.»

وی در ادامه تاکید کرد، با وساطت دولت قطر تعهد دادیم بر برخی از خواسته­های حکومت پا بگذاریم و تعهداتی را که شبه نظامیان الحوثی به دنبال آن هستند را به آنها بدهیم.

در این میان آنچه رمزآلود مانده است، حضور دولت قطر در این درگیری­ها است. چرا دولت قطر و نه کشور دیگری واسطه میان شبه­نظامیان الحوثی و دولت یمن شده است؟ آیا در پشت پرده خبرهایی است که افکار عمومی از آن ناآگاهند؟