پیروزی اردوغان،فرصتی دوباره برای ایران

دیپلماسی ایرانی: حزب اعتدال و توسعه ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان که اسلام گرایان این کشور را نمایندگی می کند در 8 سال گذشته با تغییرات جدی در صحنه داخلی و خارجی ترکیه توانسته است هم برای مردم این کشور پیشرفت و رشد اقتصادی به ارمغان بیاورد و هم با برقراری روابط خود با کشورهای اسلامی، به همگرایی در جهان اسلام کمک کند. حرکت خوب اردوغان در مقابل شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائیل در کنفرانس «مجمع اقتصاد جهانی» در داووس سوییس سمبل یک انتقاد جهانی در مقابل عملکرد جنایت آمیز اسرائیل در مقابل مردم بی دفاع غزه بود. او با رفتار و گفتار خود به جهانیان نشان داد که اسرائیل یک رژیم جنایتکار است و بی رحمانه در فلسطین نسل کشی می کند. همچنین حرکت ترک ها در مورد ارسال کشتی کمک های بشر دوستانه برای شکستن محاصره غزه و شهید شدن تعدادی از شهروندان ترکیه حرکت دیگری بود که دولت اردوغان در جهت رساندن پیام مظلومیت مردم غزه به مردم جهان انجام داد. بر اساس این رفتارها به نظر می رسد اردوغان عملکرد خوبی در مواجهه با مسائل مهم جهان اسلام از جمله مسئله فلسطین داشته است.

در مورد روابط دو جانبه ایران و ترکیه نیز این روابط در دوران اردوغان شکوفایی چشمگیری را تجربه کرد. سفر رئیس جمهور و رئیس مجلس کشورمان  به ترکیه و سفر گروههای دوستی پارلمانی دو کشور و مذاکرات متعدد مقامات دو کشور نشان دهنده روابط گرم دوجانبه است. آقای “احمد اینال” رییس گروه دوستی پارلمانی ترکیه و ایران به جد به دنبال بهبود روابط و گسترش تعاملات با ایران است. ایران نیز با درک متقابل توانسته است در جهت توسعه روابط تجاری با این کشور سطح روابط اقتصادی دوجانبه را از زیر ۲ میلیارد دلار در سال‌های اخیر به طور جدی بهبود بخشد و به سمت هدف گذاری 30 میلیارد دلار موازنه تجاری در سالهای آینده حرکت کند. این ها همه نشان دهنده حرکت خوب اسلام گراها و حزب عدالت و توسعه در ترکیه در راستای گسترش روابط با کشورمان است.

من ضمن تبریک پیروزی مجدد این حزب در انتخاباتی پارلمانی ترکیه به مردم و دولت این کشور، امیدوارم با رایزنی های متقابل در راستای توسعه روابط و تاثیرگذاری در منطقه به خصوص در جهت درک حرکت های اسلام گرایانه مردم کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا حرکت کنیم و بتوانیم نگاه و تاثیر گذاری مشترکمان را در این مناطق بیش از تجربه کنیم و پیش جلو ببریم.

با این وجود به نظر می رسد ما باید به اقداماتی در راستای برطرف کردن موانع گسترش روابط دوجانبه دست بزنیم. آنچه که ما در مذاکراتمان  با ترک ها و سفرهای دوجانبه گروه دوستی ایران و ترکیه تجربه کرده ایم این است که آنها از روند کند مناسبات به خصوص مناسبات تجاری گله مند هستند. تجار ترکیه از بروکراسی اداری در روند سرمایه گذاری شکایت می کنند. آنها به قدری از این وضعیت گله مند هستند که ما دیگر نمی توانیم که در مذاکرات با مقامات ترکیه وعده وعید برای حل این موانع در آینده بدهیم. وقتی چندین سرمایه گذار ترکیه می آیند و با شرکت های ایرانی مشارکت می کنند و ما نمی توانیم از نظر مقررات، رفتارها و حقوق سرمایه گذاری به اندازه کافی از آنها حمایت کنیم، نمی توانیم انتظار داشته باشیم این ادامه یابد و گسترش پیدا کند. وقتی برای گرفتن یک مجوز تولیدی یا مجوز تاسیسات انرژی خورشیدی یا نظایر این بوروکراسی اداری طولانی ایجاد می کنیم که اسباب نارضایتی را فراهم می کند نباید چشم به راه گسترش روابط تجاری بود.  

علاوه بر این مقامات و تجار ترکیه از گمرک نیز گلایه مند هستند. آنها شکایت می کنند که گمرک ایران به همه چیز ایراد می گیرد. یعنی یک مشکل عمده ما در روابط تجاری با ترکیه این مقرارات گمرکی است. ترک ها از این که علی رغم این که بین دو کشور روادید نداریم و مردم می توانند بدون اخذ ویزا تردد کنند ولی از نظر همراه مسافر یا نظایر آن مشکلات وجود دارد، گله مند هستند. همچنین سرمایه گذاران ترک برای ورود برخی ماشین آلات و اجناس برای پروژه های خود شکایت دارند. بنابراین اصلاح مقررات گمرکی، رفع مشکل جابجایی ارز از طریق بانک ها و ایجاد تسهیلات سرمایه گذاری و حمایت از سرمایه گذاری در رونق روابط تجاری ما با ترکیه بسیار موثر است.  

در حال حاضر فقط استان آذربایجان غربی 4 مرز رسمی با ترکیه دارد. این مرزها عبارتند از بازرگان، رازی، سلماس و سرو. با این وجود این مرزهای  مشترک ما همچنان در مبادلات تجاری مرزی مشکلاتی داریم. به نظر می رسد ما باید سریعا به ایجاد بازارچه صنعتی که مطرح شده اقدام کنیم. علاوه بر این باید از پتانسیل منطقه ویژه سلماس و منطقه آزاد ماکو برای جذب سرمایه گذاری و واردات و صادرات استفاده کنیم. اگر این موانع را برداریم قطعا می توانیم ترکیه را به عنوان یک الگوی همزیستی بین دو کشور برای دنیا تعریف کنیم.