اسرائیل متوهم نشود، حماس تغییر نکرده است
دیپلماسی ایرانی: با امضای توافق‌نامه صلح میان فتح و حماس و توافق به تشکیل دولت وحدت ملی پس از نزدیک به چهار سال اختلاف، گویا اسرائیلی‌ها به رغم انتقادها و تهدیدهایی که متوجه محمود عباس، رئیس حکومت خودگردان فلسطینی کردند، فکر می‌کردند که شاید این تحولات منطقه است که باعث شده حماس در مواضع خود تجدید نظر کرده و با فتح کنار بیاید.
این چیزی است که رویترز در گزارشی تحلیلی از واکنش‌ها اسرائیلی‌ها نوشته است. اسرائیلی‌ها این گونه برداشت کردند که انقلاب‌های عربی باعث شده تا جنبش حماس احساس نگرانی کرده و این گونه برداشت کند که با تغییراتی که برای جامعه عربی رخ داده برای کاستن از فشارهای اسرائیل بهتر است با فتح کنار بیاید. رویترز همچنین گزارش می‌دهد که اسرائیل تصمیم داشت با این اندیشه حماس را وادار به پوست‌اندازی کند اما تحلیلگران به اطلاع مقامات اسرائیلی رساندند که چندان هم در رویا سیر نکنند، حماس به هیچ وجه مواضعش را تغییر نداده و شاید حتی این فتح باشد که به این نتیجه رسیده که بد هم نیست برای مدتی هم شده زیر پوست حماس برود.
کارشناسان به اطلاع مقام‌های اسرائیلی رسانده‌اند که بر عکس آن چه آنها تصور می‌کنند رهبران حماس به این باور رسیده‌اند که منطقه به نفع آنها در حال تغییر است و انقلاب‌های عربی به سویی می‌رود که اهداف آنها را درک کند و دولت‌های جدید به حمایت از آنها برخیزند.
به رغم این که حماس به حفظ جایگاهش در غزه اطمینان کامل دارد، این جنبش چندی پیش پذیرفت که با فتح کنار بیاید و هر دو مشترکا دولت وحدت ملی تشکیل دهند. توافق آنها که پس از چند سال اختلاف حاصل شده بود، باعث شوک جامعه جهانی و در راس آنها اسرائیل و امریکا شد. البته با امضای توافق‌نامه صلح حماس حفظ آتش‌بس با اسرائیل را تجدید کرد و از 27 آوریل تا کنون به رغم زیر پا گذاشتن آتش‌بس توسط اسرائیل، حماس حمله‌ای به اسرائیل انجام نداده است.
از سویی به رغم این که سوریه رهبران حماس را در خاک خود پذیرفته و آنها بیش از 10 سال است که فعالیت‌های سیاسی خود را از دمشق دنبال می‌کنند، سران این جنبش به رغم فشار جریان‌های مختلف سیاسی سوری حاضر به موضع‌گیری در برابر تحولات اخیر این کشور نشده و حتی پذیرفته دفاتر خود را از دمشق به کشور ثانی دیگر احتمالا قطر منتقل کند. به اعتقاد کارشناسان انتقال این دفاتر باعث خواهد شد تا حماس از ایران کمی فاصله گرفته و در مقابل به کشورهای عربی نظیر مصر، قطر و عربستان نزدیک شود.
هانی حبیب، تحلیلگر سیاسی که خود ساکن غزه است در گفتگو با روزنامه الحیات که متمایل به عربستان سعودی است، گفت: «جنبش حماس در انتقال دفاتر خود جدی است. از سویی بر سر آشتی با فتح نیز با دست پر به میدان آمده و در این رابطه نیز جدیت کامل دارد. حماس فکر می‌کند از چنان قدرتی برخوردار است که می‌تواند بار دیگر به رقیب فرصت دهد در عین حال می‌خواهد بار دیگر شانس خود را هم بیازماید. از سویی بازیگران اصلی منطقه و جهان نباید نسبت به اعتدال‌گرایی حماس نگران باشند.»
اگر چه اسرائیل به شدت این تحلیل را رد می‌کند و می‌گوید که در مرام‌نامه حماس نابودی اسرائیل قید شده و این جنبش به هیچ وجه از این راه منحرف نشده و نخواهد شد. اسرائیل خود نیز دریافت که تفکراتش درباره حماس صرفا مشتی موهومات است به ویژه زمانی که دید اسماعیل هنیه، یکی از رهبران برجسته حماس بن لادن را مجاهد عربی نامید و کشتن او توسط ایالات متحده را محکوم کرد.
یوفال دیسیکن، یکی از رهبران سازمان امنیت داخلی اسرائیل (شین بیت) در سخنرانی در این باره گفت: «غیر ممکن است که حماس از ایدئولوژی خود دست بردارد و در سیاست‌هایش تجدید نظر کند و قطعا هم با امضای توافق‌نامه صلح تحت هر شرایطی مخالف است. حماس در بهترین حالت فقط ممکن است آتش‌بس با اسرائیل را بپذیرد.»
البته بر سر اظهارات هنیه درباره بن لادن رهبران جنبش حماس گفتند که هنیه تنها اظهار نظر شخصی خود را بیان داشته و مواضع این جنبش چیز دیگری است. خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس در گفتگو با فرانس 24 گفت: «درباره بن لادن همه مواضع حماس را می‌دانند. ما در بسیاری زمینه‌ها با القاعده اختلاف نظر داریم به ویژه در بحث مقاومت که بر خلاف القاعده ما کاملا با هدف قرار دادن شهروندان مخالفیم.»
خالد مشعل برای نشان دادن مواضع صریح جنبش حماس درباره صلح در خاورمیانه در هفته‌های اخیر بیش از هر موقع دیگری در رسانه‌ها حاضر می‌شود. به رغم این که مشعل تاکید کرده حماس به هیچ وجه اسرائیل را به رسمیت نخواهد شناخت ولی گفته است که خواهان تشکیل کشور مستقل فلسطینی بر اساس مرزهای 1967 است. وی بر این نکته نیز تاکید کرد، حماس از این به بعد با جریان‌های معتدل فلسطینی بر سر چگونگی رویارویی با اسرائیل بیشتر مشورت می‌کند و بدون موافقت آنها هیچ گونه حمله‌ای را انجام نخواهد داد.
سامی ابوزهری، یکی دیگر از رهبران حماس نیز در گفتگو با روزنامه فرانسوی لوموند گفت: «ناظران نباید بر میثاق حماس که در سال 1988 صادر شده تمرکز کنند بلکه باید در سایه تحرکات سیاسی جنبش و آنچه رهبران آن می‌گویند شرایط را درک کنند.»
بر عکس اسرائیل که بلافاصله پس از امضای توافق‌نامه آشتی میان فتح و حماس اموال فلسطینی‌ها را بلوکه کرد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده نگاه مثبتی به این توافق‌نامه دارند و معتقدند که حماس بدون شک متحول شده است. اگر چه هیچ کدام انتظار ندارند که حماس پای مذاکره با اسرائیل بنشیند و مشکلاتش را با آن حل و فصل کند.
نظر شما :