ناخرسندی اعراب از تصمیم‌های اخیر شورای همکاری
از سوی دیگر بحث کنفدرالیسم شورای همکاری نیز با تحولات جدید شورا بیش از پیش زیر سئوال رفته است. کنفدرالیسمی که ادعا می‌شد قرار است برای رویارویی با ایران تشکیل شود، اکنون با ده‌ها پرسش بی‌پاسخ مواجه شده است.
نکته قابل تامل این که کشورهای عربی که همواره ایران را به چشم یک رقیب منطقه‌ای می‌بینند بیش از همه نسبت به کنفدرالیسم و عضویت مغرب و اردن در شورای همکاری انتقاد دارند و از همه جالب‌تر این که کشورهای عضو شورای همکاری بیش از همه به این وضع معترضند.
کنفدرالیسم
کویتی‌ها در راس معترضان به کنفدرالیسم و حتی افزایش اعضای شورای همکاری هستند. به گزارش پایگاه خبری ایلاف، مبارک الخرینج، نماینده مستقل و رئیس کمیسیون امور خارجه پارلمان کویت در این باره می‌گوید: «موضوعات بسیاری چون شناسنامه یکسان برای همه شهروندان شورای همکاری، پول واحد خارجی، همکاری‌های مشترک گمرکی و بسیاری موارد دیگر مورد توافق همگان است و توافقات مشترکی درباره آنها حاصل شده است. اگر چه بر سر سپر دفاع جزیره اختلاف نظر وجود دارد و هنوز ماهیت و چارچوب تشکیل آن مشخص نشده است ولی با این حال می‌توانیم بگوییم بر سر بسیاری از مسائل دیگر اتفاق نظر وجود دارد اما چرا اصرار داریم به آن عنوان اتحادیه کنفدرالی اطلاق کنیم.»
وی همچنین می‌گوید: «حتی برخی ابراز تمایل کرده‌اند که کشورهای این شورا پرچم واحد، گذرنامه واحد و وزیر امور خارجه واحد داشته باشند. ولی مسئله این است که آیا رهبران و مردم کشورهای عضو واقعا با چنین پیشنهادهایی موافقند. به فرض هم اگر مثلا در کویت امیر با این موضوع موافق باشد باید لایحه آن به مجلس بیاید و پارلمان آن را به تصویب برساند و بعد نظر نهایی کشور اعلام شود.»
عدنان المطوع، نماینده شیعه مستقل پارلمان کویت نیز در این باره می‌گوید: «تشکیل کنفدرالیسم ماهیتا با قانون اساسی و استقلال کویت مغایرت دارد. به ویژه این که اگر بنا باشد وزارت دفاع و وزارت امور خارجه واحد برای آن در نظر گرفته شود.»
وی تاکید می‌کند، کشورهای عضو شورا هر کدام مذهب، جامعه و کلا ویژگی‌های خودشان را دارند. از سویی کویت کشوری است که حداقل دموکراسی در آن رعایت می‌شود ولی در دیگر کشورهای عضو شورا چنین چیزی حاکم نیست. یا مثلا در امارات متحده عربی سیستم باز اقتصاد جهانی حاکم است و همه مراودات بانکی و بین بانکی آن کاملا بر اساس اقتصاد باز است در حالی که در عربستان سعودی تلاش می‌شود که مراودات اقتصادی همگی منطبق با اصول شرع باشد. در این صورت چگونه می‌توان برای کل اعضای شورا یک نسخه پیچید.
وی درباره تصویب طرح کنفدرالیسم در پارلمان بحرین نیز گفت: «این حرکت صرفا جنبه سیاسی دارد و قطعا در مجلس ملی کویت رای نخواهد آورد.»
وی درباره ادعای وجود تهدیدهای ایرانی نیز گفت: «این گونه اظهارات صرفا ادعا است و بسیاری در زدن این اتهام‌ها بزرگ‌نمایی می‌کنند.»
ناجی العبدالهادی، نماینده لیبرال پارلمان کویت نیز در این باره می‌گوید: «بحث کنفدرالیسم فقط در حد حرف است. چگونه می‌شود وقتی که هنوز بر سر پول واحد و تشکیل بازار مشترک اقتصادی و گمرکی به توافق نرسیده‌ایم، به فکر کنفدرالیسم برای شورا همکاری بیفتیم. در حالی که هنوز این قدر هم راضی نیستیم که مبادلات بهداشتی، آموزشی و زیست محیطی با یکدیگر داشته باشیم.»
وی درباره یکپارچه شدن وزارت امور خارجه و وزارت دفاع نیز می‌گوید: «چنین چیزی مستلزم جلسات طولانی و مذاکرات مفصلی است که در نهایت هم به اعتقاد من معقول به نظر نمی‌رسد که در این دو زمینه به توافق برسیم. به ویژه این که با ماهیت قانون اساسی کویت که 50 سال است کشور بر اساس آن اداره می‌شود و مورد تایید شهروندان است، مغایرت دارد.»
البعدالهادی مطرح شدن کنفدرالیسم را ماحصل اتفاقات اخیر بحرین می‌داند و می‌گوید: «تا قبل از این نه حرف از کنفدرالیسم بود و نه حرف از اعضای جدید. تحولات اخیر بحرین این مسائل را مطرح کرد. پس می‌توان گفت صرفا جنجال‌های سیاسی است که با رفع بحران و فروکش کردن بازار تبلیغات به فراموشی سپرده می‌شود.»
عضویت اردن و مغرب
بر سر عضویت اردن و مغرب به شورای همکاری عربستانی‌ها نیز نگرانی‌ها بسیار است. جالب توجه این که شهروندان عربستانی نیز از این عضویت احساس نگرانی می‌کنند. جمعی از دانشجویان در حال تحصیل عربستانی در امریکا با صدور بیانیه‌ای هشدار داده‌اند که عضویت اردن و مغرب به جمع کشورهای شورای همکاری باعث افزایش نرخ بیکاری در عربستان شده و علاوه بر اختلال در ساختار اجتماعی میزان مهاجرت را نیز به طور بی‌سابقه‌ای افزایش خواهد داد. بنا به آماری که در بیانیه دانشجویان عربستانی آمده رقم بیکاری در این کشور در حال حاضر نزدیک به 10 درصد است که این رقم با عضویت اردن و مغرب ممکن است تا 21 درصد افزایش پیدا کند.
فهد بن سالم المطیری، یکی از اعضای کمیته دانشجویان عربستانی در مینوسوتای امریکا در این باره می‌گوید: «وقتی که خبر پیوستن اردن و مغرب به شورای همکاری را شنیدیم، شوکه شدیم. ما نمی‌توانیم به این راحتی کشوری را به عضویت شورای همکاری در آوریم به ویژه این که از لحاظ اقتصادی و اجتماعی می‌تواند ضربات مهلکی به اقتصاد ما وارد آورد.»
به گزارش بانک مرکزی عربستان نزدیک به 8 میلیون کارگر خارجی در این کشور کار می‌کنند که از این رقم شش میلیون نفر در بخش خصوصی فعالند که حجم مبادلات مالی‌شان با کشورهای مبدا سلانه نزدیک به 25 میلیارد دلار است. نزدیک به 84 درصد این تعداد از نیروی کار را افراد غیر متخصص تشکیل می‌دهند که مدرک تحصیلی اغلب آنها در بهترین حالت دیپلم است.
عبدالله بن علی الربیعان، استاد دانشگاه رشته کلام در آکادمی فلسفه امریکا در این باره می‌گوید: «با شنیدن این خبر واقعا شوکه شدیم. حتی گمان می‌کنم مردم عربستان نیز شوکه شدند. در حالی که اردن و مغرب هر دو از نرخ بالای بیکاری رنج می‌برند و در کشورمان نیز نرخ بیکاری بالا است، چگونه می‌توان اتباع دیگر کشورها را پذیرفت. به ویژه این که اکنون هم صحبت از کنفدرالیسم و حرف از لغو روادید برای اتباع اردن و مغرب می‌شود. این درست است که این دو کشور برادران ما هستند ولی باید واقع‌بینانه به مسائل نگاه کنیم.»
مرزوق الرویس، رئیس گروه دانشجویان خارجی وزارت علوم عربستان نیز در این باره می‌گوید: «از لحاظ فناوری اطلاعات و ارتباطات پیوستن اردن به جمع کشورهای شورای همکاری که در این زمینه ضعف شدیدی دارند، می‌تواند بسیار کارساز باشد و به کشورهای عضو کمک کند. ولی مسئله این است که ما این حجم فرصت شغلی برای مختصصان اردنی نداریم.»
سلمان بن محمد العتیبی، استاد دانشگاه تامبا در این باره می‌گوید: «چنین چیزی ممکن نیست. فرهنگ، جامعه و اقتصاد ما با اردن و مغرب کاملا متفاوت است. ما از یک سری ویژگی‌های طایفه‌ای برخورداریم که این دو کشور برخوردار نیستند. شاید اردن هم مثل ما باشد ولی مغرب قطعا مثل ما نیست. حتی بحث طایفه‌ای در آنجا با ما بسیار متفاوت است.»
وی تاکید می‌کند، با عضویت این دو کشور که هر دو از کشورهای کم‌تر توسعه‌یافته جهان هستند و عموما فقیر محسوب می‌شوند، شورای همکاری باید تا مدت‌ها بسیج شود تا به آنها کمک مالی کند تا بتوانند از بحران‌های اقتصادی و اجتماعی‌شان فاصله بگیرند تا کمترین زحمت را به اعضای شورا برسانند. در حالی که تا رسیدن به چنین وضعیتی قطعا زمانی طول خواهد کشید و تا آن موقع ما متحمل مشکلات بسیاری خواهیم شد.
نظر شما :