خلیج فارس به راحتی ناامن و به دشواری ایمن می‌شود

وی با اشاره به رابطه ایران و امریکا در زمان پهلوی گفت: در آن دوره برنامه امریکا برای ایجاد امنیت در منطقه، استفاده از قدرت نظامی ایران بود و با توجه به قدرت یابی نظامی ایران، امنیت منطقه را تامین می کردند. می توان گفت از سال 1350 به بعد ساختاری که برای نیروی دریایی و هوایی ایران پیش بینی شده بود با درنظر گرفتن امنیت خطوط کشتیرانی در خلیج فارس بود.

علایی با برشمردن پایگاه های هوایی مهم ایران در زمان پهلوی در شهرهای بوشهر، کنارک، امیدیه، شیراز و اصفهان اضافه کرد: ماموریت این پایگاه ها در راستای برنامه ریزی امریکا برای خلیج فارس تعریف شده بود. پیبش بینی هایی هم برای پایگاه کنارک انجام شده بود تا بزرگ ترین پایگاه هوایی منطقه باشد. همچنین قرار بود ناوهای بزرگی به ناوگان ایران اضافه شود تا امنیت خلیج فارس به تعبیر امریکا برقرار شود.

این کارشناس مسائل استراتژیک تاکید کرد: امنیت خلیج فارس همیشه مساله امریکا بوده است. بعد از جنگ، امریکایی ها فرماندهی و ناوگان هفتم خود را بطور مستقل به خلیج فارس اختصاص دادند و ستاد فرماندهی را در بحرین تشکیل دادند. امریکا با از دست دادن رژیم شاه هزینه گسترده ای را متحمل شد که یکی همان ناوگان اختصاصی بود و دیگر اینکه از تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس، فضای منطقه و ساختار نظامی کشورها برای امنیت این خلیج استفاده کرد.

وی با اشاره به مراکز نظامی و پشتیبانی موجود در قطر، عربستان، امارات و بحرین افزود: تمام قدرت هوایی و دریایی که در کشورهای حاشیه خلیج فارس به وجود آمده مربوط به بعد از انقلاب است. اما باید پرسید مگر در اینجا چه اتفاقی افتاده که این قدرت نظامی عظیم در خلیج فارس متمرکز شده است؟ خلیج فارس منبع و ذخیره انرژی جهان به شمار می آید که همین حالا مملو از ذخایر است و گازی هم که در آینده پا به عرصه وجود می گذارد منبع تغذیه جهان خواهد بود. این منابع بلافاصله و بدون هزینه و دفع وقت امکان صادرات از آب به سایر نقاط دنیا را دارد. این اهمیت را غربی ها بیش از تولیدکنندگان انرژی در منطقه دریافته اند؛ به خصوص امریکایی ها که بیشترین مصرف انرژی را دارند و به دنبال انرژی های جایگزین می گردند.

علایی ادامه داد: منبع تولید ناامنی در خلیج فارس وجود ندارد، مگر اختلافات میان کشورها که دیگران می توانند بر آنها سوار شوند. تا زمانی که عراق به ایران حمله نکرده بود کسی تصور ناامن شدن خطوط کشتیرانی را نمی کرد. خلیج فارس بهترین جای جهان است که می توان به راحتی آن را ناامن کرد. عراق در زمان جنگ به راحتی امنیت کشتیرانی ما را به خطر می انداخت؛ تا جایی که امریکایی ها در زمان جنگ خلیج فارس تمام مین روب های خود را به اینجا آوردند تا آب را پاکسازی کنند ولی با این حال برخی کشتی هایشان اسیر مین شد و منفجر شد. بنابراین اگر قرار باشد خلیج فارس ناامن شود با ساده ترین سلاح ها می توان این کار را انجام داد. ولی برقراری امنیت در این منطقه با سلاح نظامی بسیار دشوار است.

او پیشنهاد کرد که کشورهای منطقه با همکاری دسته جمعی در راه به دست آوردن امنیت حرکت کنند و نوعی امنیت منطقه ای به وجود بیاورند. وی در این باره گفت: اختلافاتی در منطقه وجود دارد که اجازه نمی دهد این همکاری پدید بیاید. دلیل آن این است که کشورهای منطقه صاحب و برنامه ریز اصلی امنیت در خلیج فارس نیستند و امریکا دارد این کار را انجام می دهد. امریکا هم اجازه چنین همگرایی و تلاش هایی را برای شکل گیری امنیت منطقه ای نمی دهد.

فرمانده پیشین نیروی دریایی سپاه به اختلافات ایران با کشورهای منطقه اشاره کرد و افزود: اولین اختلاف ما بر سر نام خلیج فارس است. این خلیج، ایرانی است و در طول تاریخ، کشورهای اطراف خلیج فارس جزو پیکره و سپس منطقه نفوذ ایران بوده اند و به همین دلیل است که فارس نام گرفته است. ولی از زمانی که جمال عبدالناصر این تخم لق را در دهان کشورهای عربی کاشت، نام آن به یک مناقشه تبدیل شده و امریکایی ها نیز بعد از درافتادن با ایران، از اسم واقعی و تاریخی آن حمایت نمی کنند. این از جمله مسائل مهمی است که نباید اجازه دهیم تداوم پیدا کند و اختلافات جدید بسازد.

علایی سپس به مساله ژئوپلتیک پرداخت و گفت: ایران مهم ترین ژئوپلتیک منطقه را دارد و امریکایی ها همواره قصد دارند این ظرفیت ها را به حواشی ایران انتقال دهند. مثل فرودگاه های بزرگی که در دوبی احداث شده و ظرفیت حمل و نقل هوایی به آنجا منتقل شده است. ایران همچنین از بهترین مسیرهای ترانزیت با کشورهای همسایه برخوردار است ولی دیدیم که ظرفیت های خزر از ما گرفته شد و به آذربایجان و ترکیه واگذار شد. نباید بگذاریم در خلیج فارس نیز این اتفاق بیفتد. متاسفانه امروز حتی خود ایران کالاهایش را از دوبی وارد می کند. این فاجعه است که مجبور باشیم امور صادراتی و وارداتی خودمان را در دوبی انجام دهیم.

او با بیان اینکه ایران باید قدرت دریایی منطقه باشد، تصریح کرد: متاسفانه امروز نگهداری و تعمیر کشتی ها هم به آن سوی آب منتقل شده است. اینها همه از ضعف و کوتاهی ما نشات می گیرد. به عنوان مثال ما باید اقتصاد عراق را به سواحل خود گره بزنیم و جغرافیای خود را به آن متصل کنیم تا عراق همیشه به ایران و امنیت سواحل ایران نیاز داشته باشد و از آن بهره ببرد.

علایی گفت که نگاه امریکا به امنیت در خلیج فارس، بحرین را به یک جزیره قابل بهره برداری در منطقه تبدیل کرده و موضوع امنیت بحرین با مسائل مربوط به امریکا و عربستان گره خورده است. او همچنین حوزه های مشترک نفت و گاز را از دیگر مسائل اختلاف برانگیزی عنوان کرد که کشورهای عربی از این منابع مشترک بهره برداری می کنند و ایران از آن متضرر شده است.

وی درباره بحث های مربوط به جزایر سه گانه نیز گفت: این موضوع باید یکبار برای همیشه حل شود. نظر من این است که این مناقشات به صورت غیرنظامی حل شود. پیشنهاد من راه حل اقتصادی است. ما می توانیم سه شهر بزرگ فردوسی را در ابوموسی، حافظ را در تنب بزرگ و سعدی را در تنب کوچک ایجاد کنیم و آنها را به مرکز حیات و تنفس ایرانیان تبدیل کنیم. وقتی در جزیره کسی را برای ساکن شدن و زندگی کردن نداریم و هیچ امکانات تفریحی و توریستی و اقتصادی در آن ایجاد نمی کنیم، چنین حرف ها و ادعاهایی هم مطرح می شود. این جزایر از نظر امنیت ملی ایران اهمیت بالایی دارند و باید مشکل به وجود آمده را حل کنیم.