جنگ ترکیه در چندین جبهه

 

جنگ ترکیه در چندین جبهه

 

غلامعلی لطیفی

 

گرفتاری امروز ترکیه داستان فیلم « ماجرای نیمروز » را به یاد می آورد که در آن تمام کسانی که تا ساعتی قبل لاف دوستی و یگانگی با کلانتر شهرشان را می زدند، به هنگام گرفتاری و در ماندگی او در برابر عده ای تبهکار و آدمکش، هریک از گوشه ای فرا کرده و او را تنها گذاشتند.

 

حزب کارگران کرد، که به پ.ک.ک شهرت دارد، نه فقط از سوی دولت ترکیه بلکه از سوی دوستان آن دولت، یعنی آمریکا، اتحادیۀ اروپا و عراق هم  گروهی تجزیه طلب و خشونت گرا شناخته شده و رسماً در فهرست سازمان های تروریستی قرار دارند. حالا که این حزب – به زعم آن ها تروریست -  از پایگاه های خود در شمال عراق به خاک ترکیه رخنه کرده و تعدادی سرباز ترک را کشته و 8 سرباز دیگر را به گروگان گرفته،  دولت ترکیه زیر فشار افکار عمومی به شدت تحریک شدۀ جامعۀ خود، در صدد تعقیب و مجازات آن ها بر آمده، همان ها که تا دیروز صلای مبارزۀ جهانی و فرا گیر با تروریسم سر داده بودند، این بار نه فقط این دولت دوست و عضو مهم پیمان ناتو و کاندیدای عضویت در اتحادیۀ اروپا را در مبارزه اش با تروریسم یاری نمی کنند، بلکه آن را به شدت از این کار بر حذر هم می دارند.

 

آمریکائی ها معاذیری مانند آرامش نسبی شمال عراق و شکوفائی اقتصادی بخش کردنشین آن را پیش می کشند که در صورت حملۀ ارتش ترکیه به داخل مرزهای عراق همۀ آن ها از دست خواهد رفت. اما ترکان نه تنها این معاذیر را نمی پذیرند  بلکه اساساً خود را عامل آن آرامش و شکوفائی می دانند و اظهارات اخیر فرمانده ارتش آمریکا در عراق را بر آن گواه می گیرند که گفته است که ترکیه در حدود 10 میلیارد دلار در شمال عراق سرمایه گذاری کرده و علاوه بر تأمین بخش مهمی از نیروی برق منطقه، روزانه حدود 2500 تریلر ترک برای عراق کالا حمل می کنند که در میان آن ها نفتکش های عظیم هم دیده می شود که برای ارتش آمریکا بنزین و سایر فراورده های نفتی حمل می کنند.

 

اتحادیۀ اروپا، هر چند دفاع ترکیه را مشروع می داند، اما نگران برهم خوردن ثبات سیاسی منطقه و به راه افتادن موج تازه ای از پناهندگان و گرفتاری های ناشی از آن است و در عوض به ترکیه صبر و خویشتن داری توصیه می کند.

 

دولت عراق، که رئیس جمهور و وزیر خارجه آن کرد هستند، به رغم آن که پ.ک.ک را تروریست می شناسد، به عذر این که امکانات مقابله با شورشیان کرد را ندارد، چندان تمایلی هم به آن نشان نمی دهد. جلال طالبانی، رئیس جمهور عراق می گوید خودمان افراد پ.ک.ک را دستگیر می کنیم و تحویل می دهیم. هوشیار زواری، وزیر خارجه می گوید که حمله به خاک ترکیه و کشتن 13 سرباز آن کار افراد نفوذی و از مخالفان دولت ترکیه در صفوف پ.ک.ک است و مسعود بارزانی، رئیس دولت خودمختار شمال عراق، می گوید که دولت ترکیه که در طول 23 سال گذشته با توپ و تانک و هلیکوپتر و هواپیما نتوانسته مشکل پ.ک.ک را حل کند حالا هم نخواهد توانست و اگر ارتش ترکیه مرزهای ما را نقص کند و آرامش و ثبات ما را بر هم بزند با آن مقابله خواهیم کرد!

 

با مزه تر این که در همین روز ها دولت آمریکا وزرای دفاع کشور های عضو پیمان ناتو، از آن جمله ترکیه، را در هلند گرد آورده تا از آن ها بخواهد با اعزام نیروی بیشتر به افغانستان، آن کشور را در مبارزۀ جهانی اش با تروریسم یاری کنند! و در برابر در خواست یاری ترکیه که خود در معرض ترور قرار دارد، و مطابق مادۀ 5 همین پیمان « حمله به یک عضو پیمان به مثابه حمله به همۀ اعضای آن است » سکوت می کنند. یعنی ترکیه، به عنوان عضوی از پیمان ناتو، وظیفه دارد با تروریست های آمریکا بجنگد اما آمریکا، در مقام فرمانده این پیمان، در پاسخ همین درخواست ترکیه هیچ وظیفه ای جز سکوت برای خود نمی شناسد.

مطبوعات ترکیه هم  می گویند کلید آن آرامش و ثبات و آن  شکوفائی اقتصادی که آمریکائی ها به آن اذعان دارند در دست ماست و هر لحظه که اراده کنیم می توانیم آن را پائین بکشیم و آن منطقه را غرق در تاریکی و بی ثباتی کنیم.

 

هر چند  تحریم اقتصادی عراق از سوی ترکیه جاده ای یک طرفه نیست و توسل به آن به اقتصاد خود ترکیه هم ضرر خواهد رساند. از این رو برای کاستن از میزان این ضرر  و زیان مقامات ترکیه راه های دیگری، غیر از شمال عراق را، برای رساندن کالا به آن کشور مورد مطالعه قرار داده اند. یکی از این راه ها سوریه است که ترک ها چهار نقطۀ مبادلۀ مرزی با سوریه دارند و دیگری از طریق ایران و مرز بازرگان می تواند باشد. بدیهی است که این طرق حمل کالا به عراق، به جهت دور زدن شمال عراق و بعد مسافت هزینۀ بیشتری در بر خواهد داشت اما در مقایسه با هزینه و خسارات های یک حملۀ نظامی این هزینه ها در حکم هیچ خواهد بود.

 

رفتار دوگانۀ آمریکا در برابر ترکیه چنان علنی و آشکار است که رسانه های مهم آن کشور، مانند نیویورک تایمز و واشنگتن پست هم آن را نکوهش کرده اند.

 

 

در این میان گویا تنها اسرائیل است که پشتیبانی کامل و بی قید و شرط خود را از هر اقدام نظامی و غیر نظامی ترکیه علیه پ.ک.ک اعلام داشته است.