مجله دیپلماسی

مروری بر پستی بلندی های دیپلماسی ایران
یک پرسش، یک پاسخ؛ فریدون مجلسی در گفت و شنودی از روزگاران دیپلماتیک (قسمت دوم)

مروری بر پستی بلندی های دیپلماسی ایران

فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: با اینکه ایران به پیمان دفاعی سنتو پیوسته بود که حلقه اتصال میان ناتو و سیتو محسوب می‌شد، اما مانند ترکیه در ناتو متعهد به این نبود که حمله به یک کشور عضو را حمله به خودش تلقی کند و متعهد به اقدام شود. لذا ناچار بود با شوروی وضعیت کجدار و مریز داشته باشد. اما روابط با ترکیه و پاکستان یعنی دو کشور فقیر همسایه گسترده بود و دو کشور چشم به مبادلات بازرگانی و منافع روابط با همسایه ثروتمند خود داشتند. آمریکا در سنتو حضور نداشت اما ایران به ملاحظه مواد ۵ و ۶ قرارداد مودت ۱۹۲۱ با روسیه که به آن کشور اجازه می‌داد اگر حضور بیگانگان در ایران را مخل امنیت خود بداند مداخله نظامی کند و پیشتر هم در قضیه شوستر مستشار مالی آمریکایی و در ماجرای کارشناسان آلمانی در حمله به ایران در جنگ جهانی دوم به آن متوسل شده بود، ترجیح داده بود مستقیماً وارد پیمان دفاعی با آمریکا شود.

ادامه مطلب
مروری بر تاریخ وزارت خارجه ایران تا انقلاب اسلامی (قسمت اول)
یک پرسش، یک پاسخ؛ فریدون مجلسی در گفت و شنودی از روزگاران دیپلماتیک

مروری بر تاریخ وزارت خارجه ایران تا انقلاب اسلامی (قسمت اول)

فریدون مجلسی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: پس از ۲۸ مرداد که در برنامه پاکسازی "ت.پ.آژاکس" بسیاری از دستگاه‌ها از عناصر حزب توده پاکسازی شد، از اینکه در وزارت خارجه نیز موردی بوده باشد چیزی نشنیده ام. فقط سفیر ایران در رم که پس از خروج شاه از کشور، از استقبال از او خودداری کرده و کارمندان را نیز از دیدار با او منع کرده بود، مشمول تصفیه و بازنشستگی شد. عزالدین کاظمی و‌ کسان دیگری که به حمایت از مصدق شناخته می‌شدند به کار خود ادامه دادند اما سرعت ترقی آنان کند شد. کاظمی به مدیرکلی حقوقی هم رسید و در قضایای جزایر سه گانه و شط العرب نیز خدمات شایان کرد.

ادامه مطلب
خاطره ای از دیپلمات امریکایی که در وزارت خارجه ایران ماند
یک پرسش، یک پاسخ؛ سعید محمودی در گفت و شنودی از روزگاران دیپلماتیک

خاطره ای از دیپلمات امریکایی که در وزارت خارجه ایران ماند

سعید محمودی بعد از مهاجرت به سوئد و ادامه تحصیل در رشته حقوق بین الملل، به عالی ترین مدارج این رشته رسید و طی این سال ها، استاد و همچنین رئیس دانشکده حقوق (۲۰۱۱-۲۰۰۹) دانشگاه استکهلم بوده است. او بعد از بازنشستگی (۲۰۱۵)، همچنان با دانشگاه استکهلم در حال همکای است. شایان ذکر است که دکتر محمودی در سال ۲۰۲۰ به دلیل خدمات شایسته و تحقیقات گسترده در زمینه حقوق دریاها، حقوق محیط زیست و حقوق بین الملل، مفتخر به دریافت نشان طلا از دست کارل گوستاو شانزدهم، پادشاه کشور سوئد شد. در گفت وگو با ایشان به سالیان دور رفته ام و در باب خاطرات و تجارب کاری وی از دوران حضور در وزارت امورخارجه به گفت و شنود پرداخته ام.

ادامه مطلب
احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه

در حال حاضر، نیاز به یک چارچوب امنیتی در خاورمیانه به شدت حس می شود. با این حال، مساله واضح و جالب توجه این است که به رغم تغییر دولت در واشنگتن، ایالات متحده به روند فاصله گرفتن از امور منطقه پایان نداده یا دست کم، مشغول بازتعریف نحوه تعامل با شرکا و مخالفان در آنجاست. از جمله دلایل فاصله گرفتن آمریکا از منطقه می توان به خستگی ناشی از مشارکت در بسیاری از جنگ ‌های ابدی و تلاش برای فاصله گرفتن از مسائل «کم اهمیت تر» برای تمرکز بیشتر بر رویارویی با چالش فزاینده چین به ویژه در اقیانوس هند و اقیانوس آرام اشاره کرد. عواقب جدایی ایالات متحده از منطقه واضح هستند و می توان آنها را به شکل برون سپاری تامین امنیت به بازیگران منطقه ای مشاهده کرد. این رویکرد خاص به تقسیم فشار و بار تا کنون به نفع صلح و ثبات منطقه نبوده و حتی به نظر می رسد درگیری ها را تشدید و منطقه را بیش از پیش چند قطبی کرده و درد و بدبختی بیشتری را برای مردم کشورهای آسیب دیده به ارمغان آورده است. به علاوه، به نظر می رسد هیچ ساز و کار مشخص و حتی انگیزه ای برای متوقف کردن درگیری های چندگانه جاری در منطقه که اساس نظام دولتی موجود را به چالش کشیده اند، وجود ندارد. جنگ های لیبی، سوریه و یمن بازیگران بین ‌المللی و منطقه‌ ای را درگیر کرده و در حال حاضر تصور حصول قطعنامه برای حل و فصل آنها دشوار است و تهدید فروپاشی دولت در هر یک از این کشورها برای کشورهای همسایه و منطقه بسیار جدی است و حتی برای مناطق دورتر نیز هزینه ‌های قابل توجهی خواهد داشت، مگر اینکه قدرت ‌های جهانی و منطقه در جهت توسعه یک چارچوب امنیتی برای خاورمیانه تلاش کنند.

ادامه مطلب