آینده روابط ترکیه و آمریکا

وی اظهار داشت که این لحظه، لحظه بسیار حساسی در روابط آمریکا و ترکیه است. ترکیه به تازگی دولت جدیدی را انتخاب کرده است. اکنون کشورهای ما در روابط خود با ترکیه به یک مبدا تاریخی جدیدی رسیده اند  تا روابط خود را با این دوست و هم پیمان تقویت کنند.

من به زودی به آنکارا و استانبول سفر خواهم کرد تا پیام دوستی پایدار و شفاف خود را به مقامات ترک برسانم. آمریکا در صدد است تا روابط حساس خود با ترکیه را قوت بخشد و در کنار توسعه روابط بین دولت ها، روابط بخش خصوصی و مردمی دو کشور نیز شکوفا شود. آمریکا در صدد است تا در چند ماه آینده این اهداف را به طور جدی دنبال کند و اکنون زمان بازسازی و نوسازی روابط آمریکا با ترکیه است.

مردم ترکیه به تازگی در یک انتخابات مهم و حتی تاریخی شرکت کردند. این انتخابات سلامت دموکراسی در ترکیه را اثبات کرد. نتایج انتخابات بسیار قاطع است و ترکیه می تواند یک دوره رشد و شکوفایی را در داخل کشور و دوره ای پر از چالش و مسئولیت را در سیاست خارجی خود نظاره گر باشد.

دولت آمریکا چشم انتظار یک روابط نزدیک با عبدالله گل، رییس جمهور و رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه است. جورج بوش، رییس جمهور و کاندالیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا برای هر دوی این افراد ارزش بالایی قائل هستند.

 ما در سال های گذشته همکاری های دو جانبه بسیار مثبتی را با این افراد داشته ایم و می دانیم که این روابط در سال های آینده نیز ادامه خواهند داشت. در ماه های آینده برای رو به رویی با چالش ها و ثبات و صلح منطقه خاورمیانه با دولت تازه انتخاب شده ترکیه دیدار خواهیم کرد و در خصوص این مسائل با یکدیگر بحث و گفت و گو خواهیم داشت.

در کنار تمامی این مسائل ترکیه بیش از 50 سال است که یکی از نزدیک ترین دوستان ایالات متحده است.  در این 50 سال ترکیه همیشه به عنوان یکی از هم پیمانها مهم و قابل اعتماد آمریکا در منطقه ای پر آشوب بوده است.

ترکیه وارث 160 سال حرکت به سوی مدرنیزه است و می توان از آن به عنوان یکی از موفق ترین کشورهای دموکرات در دنیای اسلام و منطقه خاورمیانه نام برد.

اهمیت ترکیه برای ایالات متحده آمریکا از زمانی که خاورمیانه در قرن 21 جایگزین اروپای قرن بیستم به عنوان منطقه ای بحرانی برای امریکا شد بیشتر شده است. ترکیه تنها کشوری است که می تواند به طور موثر با دیگر کشورهای منطقه خاورمیانه همکاری کند. تاثیر ترکیه بسیار خاص و قابل توجه است و با این مفهوم اساسی، ترکیه یکی از هم پیمانان گریز ناپذیر آمریکا در خاورمیانه به شمار می رود.

قدمت روابط ما با ترکیه، تمایلات مشترک و ارزش های مشترک باعث شده است تا ترکیه به یکی از مهم ترین هم پیمانان ایالات متحده آمریکا در هر نقطه ای از جهان تبدیل شود. این بدان معنا نیست که روابط ما با ترکیه یک روابط کالا بدون نقص است، ما در این روابط با مشکلات، سوءتفاهم ها و روابط اشتباه را در سال های اخیر تجربه کرده ایم.

 از منظر ما سال های 2002 تا 2005 سال های دشواری در روابط بین دو کشور بوده است. اما ما بر این باوریم که ما با کمک دولتمردان ترکیه توانستیم از این مرحله سخت عبور کنیم. امروز ما این فرصت را به دست آورده ایم تا در تمام جنبه ها روابط محکم تری را با ترکیه برقرار کنیم.

در دو سال اخیر دولتمردان ما با تمام قدرت خود کوشیده اند تا این روابط را تازه کنند.

با نگاهی گذرا به نقشه جهان متوجه می شویم که چرا این دو کشور می بایست روابط خود را با یکدیگر محکم تر کنند. ترکیه در منطقه بالکان، دریای سیاه، قفقاز و خاورمیانه دارای نفوذ است. اینها مناطقی هستند که بخش عظیمی از سیاست خارجی ما بر روی آن متمرکز شده است و در این میان ترکیه از لحاظ اقتصادی، سیاسی و امنیتی همانند پلی ما بین این مناطق حساس جهان با آمریکا و هم پیمانان اروپایی ما عمل می کند.

و بدون شک یکی از پویا ترین مسائل بین المللی امروز مسئله انرژی است که ما دارای مشترکات فراوانی با ترک ها در این زمینه هستیم. ترکیه دروازه بان صادرات نفت و گاز طبیعی از منطقه خزر و عراق به اروپا است و همکاری های ما از سال های 1990 با گسترش خط لوله باکو- جیحان و خط لوله گاز جنوب  قفقاز باعث شده است تا ما امروز بتوانیم این زیربنای حساس انرژی را برای کمک به هم پیمانان اروپایی خود از جمله یونان، ایتالیا و اروپای غربی تا منطقه جنوبی ادامه دهیم. این تلاش ها همچنین می تواند به آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان برای استقلالشان در دسترسی به بازارهای انرژی اروپا کمک کند.

ما امیدواریم که ترکیه بتواند هر چه سریع تر با آذربایجان در مورد مسائل عبوری به تفاهم برسد.  ترکیه همچنین باید تلاش کند تا در آینده برای صادرات گاز طبیعی بخش شاه دنیز دریای خزر به ترکیه فرمولی منطقی پیدا کند و این می تواند به عنوان یک قدم مهم برای کامل کردن تفاهم نامه بین دولتی برای ترکیه، یونان و ایتالیا خواهد بود. 

در یک برنامه بلند مدت، ترکیه باید به همکاری های خود با ایالات متحده و دوستان ما در عراق، ترکمنستان و قزاقستان را گسترش دهد تا بتواند صادرات گاز طبیعی به ترکیه و از آنجا به اروپا را افزایش دهد.

در آسیای جنوبی ترکیه به برای تقویت امنیت در افغانستان با پیمان ناتو همکاری می کند. همچنین نقش میانجی را بین پاکستان و افغانستان دارد و فضای مناسبی را برای حضور حامد کرزای، رییس جمهور افغانستان و همتای پاکستانی اش پروزیر مشرف به وجود آورد تا این دو بتوانند بر سر مسائل دو جانبه با یکدیگر گفت و گو کنند.

تمام اینها مسائلی است که باعث می شود ما بتوانیم از ترکیه به عنوان یکی از بهترین هم پیمانان خود نام ببریم. ترکیه می تواند کمک های شایانی را در زمینه بازگشت آوارگان افغانی از پاکستان به کشورشان ارائه دهد و به هر دو طرف کمک کند تا مدیریت مرزهای خود را گسترش دهند.

ترکیه همچنین نقش کلیدی را در کوزوو ایفا می کند و 660 پرسنل ترک در میان نیروهای حامی صلح کوزوو حضور دارند. دولت ترکیه همچنین نقشی کلیدی در منطقه بزرگ دریای سیاه دارد. همکاری های عملیات برقراری توازن نیروی دریایی ترکیه با ناتو در دریای مدیترانه برای مقابله با تروریسم در مناطق جنوبی و شرقی در حفظ امنیت به ناتو کمک می کند.

 ترکیه باید کشورهای همسایه خود را برای آغاز اصلاحات دموکراتیک و مبارزه با جنایات سازماندهی شده متقاعد کند و به دنبال پیدا کردن راه حلی های مناسب برای گسترش بازارهای اقتصادی در منطقه باشد. آمریکا مایل است تا با ترکیه، رومانی و بلغارستان برای گسترش فعالیت های خود در منطقه دریای سیاه فعالیت کند.

و مهم تر از همه اینکه ترکیه نقش رهبری منطقه خاورمیانه را نیز بر عهده دارد. وجود مرزهای مشترک بین ایران، عراق و سوریه این فرصت را به ترکیه می دهد تا در پیشبرد صلح و ثبات، مبارزه با تکثیر سلاح های هسته ای و غلبه بر تروریسم در منطقه ای که مرکز تمرکز سیاست خارجی آمریکا است نقش سازنده ای را ایفا کند.

ترکیه می تواند به ما کمک کند تا تمایلات استراتژیک منطقه خاورمیانه را در حالی که برای برقراری آزادی های سیاسی و اقتصادی و مبارزه علیه تروریسم تلاش می کنیم، بشناسیم.

اما تنها موقعیت جغرافیایی و خواست های مشترک ما با ترکیه نیست که این کشور را به یکی از کلیدی ترین هم پیمانان آمریکا تبدیل کرده است. بلکه ارزش های مشترکی که برای دموکراسی قائل هستیم، تفاوت ها و عقاید آزادانه هر دوی ما است که ترکیه را به دوست و هم پیمان ما تبدیل کرده است.

ترکیه و آمریکا اهمیت جدایی زندگی اجتماعی از دین را به شدت تحسین می کنند. یکی از مهم ترین این اقدامات که در دوره حکومت عثمانی ها در قرن 19 در ترکیه آغاز شده است تنظیمات نام دارد که طی آن تمام شهروندانی که زیر پرچم امپراطوری عثمانی زندگی می کردند بدون توجه به دین شان دارای حقوق مساوی بودند.

 مصطفی کمال آتاتورک این اصلاحات را با دادن حقوق سیاسی به زنان، به وجود آوردن ساختارهای صنعتی برای ترکیه و بنیانگذاری جمهوری ترکیه به عنوان یک نظام سکولار و دموکرات ادامه داد. پایبندی ترکیه به تعهدات نظام سکولار دموکرات به طور ذاتی این کشور را در میان کشورهای هم پیمان آمریکا قرار می دهد.

امروز ترکیه با در دست داشتن فرصتی برای اصلاحات سیاسی و اقتصادی که این کشور را به اتحادیه اروپا متصل می کند و این توانایی را به این کشور می دهد تا اصلاحات را در منطقه بزرگ خاورمیانه گسترش دهد، در نقطه ای تاریخی قرار دارد.

 انتخابات پارلمانی 22 جولای و انتخاب عبدالله گل به عنوان رییس جمهور در تاریخ 28 آگوست بار دیگر نشان داد تا ترکیه در مسیر دموکراسی در حرکت است. ما نیز از انتخاب عبدالله گل به عنوان رییس جمهور این کشور استقبال می کنیم. جورج بوش و کاندالیزا رایس روابط بسیار خوبی با عبدالله گل و طیب اردوغان دارند و چشم انتظار گسترش این روابط هستند.

دولت، نهاد ریاست جمهوری و پارلمان ترکیه امروز در دستان حزب عدالت و توسعه است. و این در حالی است که مردم ترکیه در انتخابات اخیر این کشور نشان دادند که خواستار ادامه روند اصلاحات در این کشور هستند.

در حالی که در انتخابات اخیر حزب عدالت و توسعه پیروز میدان انتخابات بود، احزاب مخالف بیش از 50 درصد آرا را از آن خود کرده بودند و حضور این احزاب در پارلمان ترکیه سبب شده است تا پارلمان امروز ترکیه نماینده گروه های مختلف ترک باشد.

 در این انتخابات مردم ترکیه خواسته های خود را برای ادامه روند اصلاحات سیاسی و اقتصادی در متن جامعه اسلامی به گوش رجب طیب اردوغان، نخست وزیر و عبدالله گل، رییس جمهور رساندند.

رشد ترکیه به عنوان یکی از هم پیمانان ایالات متحده برای ما از اهمیت ویژه ای برخوردار است.  زمانی که ما متوجه پتانسیل موجود در روابط بین دو کشور می شویم چالش هایی که هر دو کشور با آن رو به رو هستند نیز از نظرها به دور نمی ماند.

 در منطقه خاورمیانه، ترکیه می تواند با نقش رهبر منطقه ای را بازی کند و به آمریکا کمک کند تا برخی از اهداف مهم و اصلی سیاست خارجی خود دست یابد. اما چنین حرکتی نیازمند یک هماهنگی بسیار دقیق است تا مانع از عملکرد های مغایر شود.

در بالای لیست کشورعراق واقع شده است. تصمیم ما برای آزادی سازی عراق از دست صدام حسن موجب ایجاد یک موج ضد آمریکایی در ترکیه شده است. اما روابط رسمی دو کشور از زمانی که پارلمان ترکیه در اول مارچ سال 2003 با گذر نظامیان آمریکایی از ترکیه به عراق مخالفت کردند بهبود یافته است.

 از آن زمان آنکارا به عنوان یکی از قوی ترین حامیان ما برای برقراری ثبات در عراق بوده است و از ما خواسته است تا از اهداف مان در عراق بخصوص موضوع مبارزه با تروریسم عقب نشینی نکنیم.

ترکیه در میان همسایگان عراق پشتیبان خوبی برای  تلاش های دیپلماتیک ما در این کشور بوده است. ایالات متحده از تمایل ترکیه برای برگزاری دور بعدی  نشست وزرای کشورهای همسایه عراق در ماه اکتبر استقبال کرده است و این درحالی است که کاندالیزا رایس اعلام کرده است که در این نشست که در شهر استانبول برگزار خواهد شد شرکت خواهد کرد.

ترکیه به عنوان کشوری که در اروپا و خاورمیانه واقع شده است، کشوری خاص است و ما در روابط خود با این کشور از ائتلاف موسسات اروپایی با ترکیه حمایت می کنیم.

ما به شدت از تمایل ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا حمایت می کنیم. همچنین به رهبران کشورهای اروپایی اعلام کرده ایم که بدون شک ترکیه در آینده حرفی برای گفتن در اتحادیه اروپا خواهد داشت. من اطمینان دارم که هم ترکیه و هم کشورهای اروپایی از عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا سود خواهند برد.

ما امیدواریم که در آینده با ترکیه ای توسط یک دموکراسی نیرومند تر اداره می شود را در جامعه جهانی ببینیم که بتواند به عنوان هم پیمانی قدرت مند تر برای ایالات متحده در اروپا باشد. چشم انداز عضویت دایم ترکیه در اتحادیه اروپا هدفی درست برای ترکیه و آینده اتحادیه اروپا است.

علاوه بر این، عضویت ترکیه ای که اصلاحات را در دستور کاری خود قرار داده است در اتحادیه اروپا این پیغام را به دیگر مسلمانان اروپایی می رساند که اسلام و دموکراسی با یکدیگر تناقض ندارند و عضویت در این اتحادیه به دین و مسلمان بودن ارتباطی ندارد.

 آنهایی که با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا مخالفند باید به این نکته توجه داشته باشند که ترکیه ای که وارد اروپا خواهد شد کشوری است که با پشت سر گذاشتن سال ها اصلاحات بر قله های دموکراسی استوار شده است.

برای رسیدن به این هدف متعال ترکیه باید ماده 301 قانون حقوق جزا را که آزادی های کلامی را محدود می کند و موجب ایجاد پرونده های قانونی عجیب و غریب برای شهروندان و چهره های جهانی از جمله اورهان پاموک، برنده جایزه نوبل ادبیات می شود. ما همچنین امیدواریم که ترکیه با اجازه دادن به بازگشایی مدرسه مذهبی  (Ecumenical Patriarch) در شهر استانبول را که از زمان تعطیلی آن دهه ها می گذرد مشکل خود را با اتحادیه اروپا حل کند.

ما همچنین برای تقویت ناتو با ترکیه همکاری خواهیم کرد. ترکیه از سال 1952 به عنوان یکی از هم پیمانان اصلی ما در ناتو به شمار می رود و در دوره جنگ سرد به عنوان سدی در برابر توسعه های شوروی سابق بود. امروز ترکیه به عنوان یکی از اعضای کلیدی ناتو در افغانستان و کوزوو عمل می کند.

و سرانجام آمریکا و ترکیه در مورد مسئله ارامنه با چالش های جدی ای رو به رو هستند. هر ساله در تاریخ 24 آوریل، جورج بوش با اشاره به قتل عام بیش از 1.5 میلیون از ارامنه توسط نیروهای ارتش عثمانی در پایان جنگ جهانی اول این واقعه را بسیار تاسف بار می خواند. اما مسئله این است که آمریکا خود این مسئله را محکوم نمی کند بلکه سوال اصلی این است که امروز با وجود یک درد و گذشته مشترک چگونه می توان بین این دو گروه آشتی و صلح برقرار کرد؟ ما معتقدیم که ترکیه می تواند با مصالحه و گفت و گو این مسئله را حل کند بنابراین به پارلمان این کشور توصیه می کنیم که چنین پیشنهادی را رد نکند.

ما به شدت به ترکیه توصیه می کنیم تا تمام تلاش خود را برای عادی سازی روابط به کار گیرد و مرزهای خود با ارمنستان را مجددا باز کند. این اقدامات صلح، موفقیت و همکاری را به منطقه قفقاز باز می گرداند. اکنون با پیروزی حزب عدالت و توسعه زمان آن رسیده است که آنکارا با شهامت کامل درهای خود را به سوی ارمنستان باز کند و امیدواریم که ارمنستان نیز به این حسن نیت ترکیه با متانت پاسخ دهد.

در پایان ایالات متحده و ترکیه بیش از نیم قرن است که دارای روابطی دوستانه همراه با موفقیت و کام یابی هستند. ما دوره 4 ساله سختی را پشت سر گذشته ایم. اما اکنون در مرحله ای قرار داریم که برای تازه کردن و بازسازی روابط خود با ترکیه نباید فرصت ها را از دست بدهیم.

من به زودی به آنکارا سفر خواهیم کرد تا این پیغام را به شخصه به دولت جدید ترکیه تسلیم کنم. ایالات متحده آمریکا مصمم است تا از این فرصت به دست آمده برای قوت بخشیدن و تازه کردن روابط استراتژیک خود با ترکیه استفاده کند و ما چشم انتظار همکاری با رهبران ترکی هستیم که دیدگاه های مشترکی با ما دارند تا بتوانیم روابطی بسیار قوی در قرن 21 با ترکیه داشته باشیم.