امریکا شانس مذاکره با ایران را از دست می‌دهد
سیاست‌های اوباما، رئیس‌جمهور امریکا با وجود تمام احتما‌ل‌هایی که وجود دارد در حال حاضر شکست خورده است. در شرایط فعلی نزدیکی کاخ سفید مانع از توسعه برنامه هسته‌ای ایران نخواهد شد. این نزدیکی همچنین جایگزینی برای دشمنی 30 ساله ایران و امریکا نیست.
این قضاوت شاید بسیار شتابزده و بیش از حد سخت‌گیرانه به نظر برسد. ما در سال 2008 به باراک اوباما رای دادیم و هنوز می‌خواهیم که او در تغییر موقعیت استراتژیک امریکا موفق شود. ما همچنین بر این باوریم که یک دیپلماسی موفق در قبال ایران می‌تواند این روند را به صورت بنیادین به پایان برساند. تا زمانی که اوباما و گروه امنیت ملی او تغییرات بنیادینی را در قبال ایران اتخاذ نکنند، نمی‌توانند از آن عبور کنند.
ما صریح و بی‌ریا نگران هستیم چراکه اوباما ظرفیت‌هایی دارد که می‌توانست با استفاده از آنها برای موقعیت امریکا در خاورمیانه تلاش کند. اوباما در پیام تبریک خود به مردم و مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، ادبیات اوباما نشان از خواسته او برای پایان دادن به خصومت‌ها از راه دیپلماسی می‌داد.
دیپلمات‌های ایران به ما گفته‌اند که پیام اوباما برای مذاکره با ایران بر پایه خواسته‌های دوجانبه و فضای احترام‌آمیز توسط تهران به خوبی دریافت شده است. آنها معتقدند که پاسخ سریع آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی که فرمودند اگر شما تغییر کنید ما نیز تغییر می‌کنیم پیامی بود برای پیشنهادهای دیپلماتیک به دولت جدید امریکا.
متاسفانه دولت اوباما از برداشتن قدم‌های استوار در این زمینه مانند آنچه نیسکون در مقابل چین انجام داد غافل ماند. مقامات دولتی در امریکا از عدم اشتیاق بیشتر مقامات ایرانی دلسرد شده‌اند. برخی می‌گویند که دستگیری رکسانا صابری، روزنامه‌نگار ایرانی امریکایی (که به تازگی آزاد شد) و سخنان آیت الله خامنه‌ای درباره اینکه امریکا در داخل ایران دست به اقدامات تروریستی می‌زند نشان می‌دهد که تلاش برای همکاری با ایران آب در هاون کوبیدن است.
اما این مسائل اجازه نداده است تا دلایل اصلی پاسخ صریح ایران به دولت جدید نمایان شود: دولت اوباما هیچ گام موثری برای متوقف کردن روندی که جورج بوش، رئیس‌جمهور سابق امریکا در دور دوم خود آغاز کرد انجام نداد. جورج بوش برای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران میلیون‌ها دلار بودجه در نظر گرفت. در چنین شرایطی دولت ایران -بدون توجه به این مسئله که چه کسی در انتخابات 22 خرداد پیروز می‌شود- ادعا خواهد کرد که امریکا همچنان دشمنی برای ایران است.
از این بدتر اینکه اوباما تصمیم‌هایی کاملا شخصی اتخاذ کرده است که به وعده‌های او درباره تشویق‌های زبانی ایران صدمه وارد کرده است. در میان همکاران او مشکل با راس این مسئله یعنی خانم هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آغاز می‌شود. او به عنوان یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری اعلام کرده بود که در صورتی که ایران به اسرائیل حمله کند، این کشور را محو خواهد کرد. از زمانی که به عنوان وزیر امور خارجه نیز انتخاب شده است، به هم‌پیمانان امریکا در اروپا و در خلیج فارس اعلام کرده است که گمان نمی‌کند دیپلماسی بتواند موثر واقع شود.
ناامیدکننده‌ترین بخش این روند آن زمانی به چشم می‌خورد که باراک اوباما، دنیس راس را به عنوان نماینده وزارت امور خارجه در مورد مسائل ایران انتخاب می‌کند. آقای راس مدتی طولانی از سیاست مذاکره و فشار علیه ایران پشتیبانی می‌کرد.
در مصاحبه‌ای با دنیس راس، پیش از انتخاب باراک اوباما به عنوان رئیس‌جمهور، او اعلام کرد که این سیاست امتیازهایی را به ایران می‌دهد. او معتقد بود که یک دیپلماسی تنها مسلما با شکست رو‌به‌رو خواهد شد. چرا که اگر ایرانی‌ها به روند برنامه هسته‌ای خود ادامه دهند، چند سال آینده در مقطعی جانشین جورج بوش، مجبور است که از اقدامات نظامی علیه برنامه‌های هسته‌ای ایران استفاده کند.
مقامات ایرانی از دیدگاه‌های دنیس راس به خوبی آگاه هستند، و شک دارند که دولت اوباما در اجرای تغییرات مصمم است. یک دیپلمات ایرانی می‌گوید که آنها پیشنهادی می‌دهند که ما نتوانیم آن را بپذیریم و با این کار حمایت جهانی را علیه ایران برای یک اقدام زورگویانه جلب خواهند کرد.
وجود این دیدگاه‌های متفاوت در تیم امنیتی آقای اوباما نشان می‌دهد که سیاست کلی امریکا منسجم نیست. به عنوان مثال زمانی‌که دولت امریکا از یک سیاست پرهیاهو در مقابل ایران استفاده می‌کند هیچ تغییری درباره مسئله هسته‌ای ایران اتخاذ نمی‌کند. مقامات امریکایی معتقدند مقامات ایرانی باید به سادگی تحت تاثیر قرار بگیرند چراکه امریکا در هر مذاکره هسته‌ای با ایران حضور خواهد داشت.
به طور ساده مقامات بر این عقیده‌اند که دولت باید خود را آماده کند تا غنی سازی محدود اورانیوم در خاک ایران را بپذیرد. با توجه به تجربه‌هایی که در رابطه با مذاکره با ایران به دست آورده‌ایم و گفت‌وگوهایی که با مقامات ایرانی داشتیم برای متقاعد کردن ایران باید تلاش بیشتری بکنیم.
اگر واشنگتن به جدول زمانی اسرائیل برای مذاکره با ایران تن دهد مسلما تهران به سادگی در مقابل جدیت امریکا متقاعد نخواهد شد. هرچند رابرت گیبز، سخنگوی کاخ سفید، به خبرنگاران گفت که چنین جدول زمانی اصلا مطرح نیست، اوباما نیز پس از ملاقات با بنجامین نتانیاهو اعلام کرد که خواهان پیشرفت پروسه مذاکرات هسته‌ای تا پایان سال باشد. او همچنین خاطرنشان کرد که گروهی امریکایی اسرائیلی بلندپایه در حال بررسی گزینه‌های سرکوب‌گرانه‌ای هستند که در صورتی که ایران تن به محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ندهد استفاده کنند.
از سوی دیگر کلینتون و آقای راس برخی تلاش می‌کنند سایر اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل به علاوه المان را متقاعد کنند که اگر ایران با محدود کردن توقف غتی سازی تا زمانی که سازمان ملل در اواخر سپتامبر در نیویورک اعلام خواهد کرد موافقت نکند، تحریم‌های چند سویه را افزایش دهند.
مسلم است که این دیپلماسی با شکست مواجه خواهد شد. داشتن یک جدول زمانی در یک مذاکره موفق کارساز نخواهد بود.
پس از واقعه 11 سپتامبر طی مذاکرات ایران و امریکا ایران برای شناسایی صدها نفر از نیروهای القاعده و طالبان با امریکایی‌ها همکاری کرد و همچنین به تشکیل دولت جدید در افغانستان کمک کرد و این ایران بود که این مذاکرات را پایان داد و نه امریکا.
برخی از دیپلمات‌هایی که در کاخ سفید با باراک اوباما صحبت کرده‌اند اظهار داشته‌اند که او اوباما گفته است که پیش از روی کار آمدن نمی‌دانسته که پرونده ایران چه پرونده دشواری است.
برای اینکه بتوانیم دیپلماسی خود را در قبال ایران درست کنیم رئیس جمهور نباید از زور برای تغییر در شکل و مرزهای دولت جمهوری اسلامی استفاده کند. ما باید بپذیریم که ایران به غنی سازی اورانیوم ادامه خواهد داد و تنها راه این مسئله این است که بخواهیم ایران را در شرایط ژاپن قرار دهیم.
برای نیکسون نیز آسان نبود تا بخواهد ربع قرن دیپلماسی شکست خورده با جمهوری خلق چین را ترمیم کند. اما رسیدن به چنین هدفی نیازمند یک دیدگاه استراتژیک، سیاستی باقساوت و عزمی راسخ بود. ما امیدواریم که اوباما به زودی از این راه‌کارها در سیاست خارجی خود در قبال ایران استفاده کند.
نظر شما :