یک معامله ژئوپلیتکی برای حل همه مشکلات
مقاله اى از مارک ان. کتز استاد دانشگاه جورج میسون
مسکو به طرز روشنی سعی دارد تا رضایت امریکا و اروپا در خصوص حمله به گرجستان را با تهدید به اینکه در صورت عدم رضایت، همکاری های خود با ایران را افزایش خواهد داد به دست آورد.
اهداف دیپلماتیک کرملین در تاریخ 23 سپتامبر، زمانی که مقامات روسی اعلام کردند که در مذاکرات سازمان ملل برای بررسی تحریم های تازه علیه ایران شرکت نخواهد کرد. خبرگزاری ریا نوستی گزارش داد که از آنجا که برنامه سرگی لاورف، وزیر امور خارجه روسیه طی برنامه مجمع عمومی سازمان ملل بسیار فشرده است، وی نمی تواند در جلسه ای درباره ایران شرکت کند
تقریبا یک ماه است که مسکو نشانه های نه چندان زیرکانه ای بروز داده است که چنین برمی آید مسکو خواهان یک معامله ژئوپلیتیکی به جای همکاری با کشورهای غربی در مورد پرونده هسته ای ایران است. ولادیمیر پوتین، در مصاحبه خود در تاریخ 29 آگوست با شبکه سی ان ان اعلام کرد که اگر غرب به همکاری روسیه پيرامون پرونده هسته ای ایران نیازی ندارد، خدا به همراهتان، کارتان را به تنهایی انجام دهید.
در تلاشی برای همراه شدن امریکا و اتحادیه اروپا با خواسته های روسیه، نشریه ساندی تایمز بریتانیا در تاریخ 7 سپتامبر گزارش داد که کرملین درصدد است تا همکاری های خود را با ایران در خصوص برنامه های هسته ای این کشور در پاسخ به همکاری های اخیر امریکا در گرجستان، افزایش دهد.
دورنمای آینده افزایش همکاری های یک روسیه ضد امریکایی با ایران ضد امریکایی کمی دهشتناک است. این دو کشور با همکاری یکدیگر می توانند واردات کل گاز طبیعی کشورهای اروپایی را در دستان خود داشته باشند. در این حالت دیگر برای بروکسل عدم موافقت با خواسته های ایران و یا مسکو دشوار خواهد شد. در مقابل به دست آوردن سلاح های هسته ای برای ایران به این معنا است که ایران می تواند نفوذ خود را فراتر از مرزهای عراق، افغانستان، کرانه باختری، غزه و لبنان ادامه دهد.
اما آیا چنین اتفاقی خواهد افتاد؟ لزوما خیر. بعد از درگیری گرجستان و روسیه، برخی از کارشناسان ایرانی پیش بینی کردند که بدتر شدن روابط امریکا و روسیه می تواند به نفع پرونده هسته ای ایران باشد. با گذشت زمان، گزارش های ایرانی روند محتاط تری را پیش رو گرفتند.
یک مثال در خصوص افزایش شک و تردید در ایران در سرمقاله دوم سپتامبر روزنامه محافظه کار کیهان به چاپ رسید که در آن سخنان پوتین در مصاحبه با شبکه سی ان ان را کنار رفتن محدودیت ها در تمایل روسیه برای همکاری با ایران قلمداد کرده بود. نظرات پوتین برای سیاستمداران در تهران این نکته را روشن ساخت که برنامه هسته ای ایران برای روسیه تنها در حکم یک کارت بازی برای چانه زنی است. اگر غرب از روسیه در جنگ با گرجستان حمایت می کرد، روزنامه کیهان می نوشت که همکاری مسکو با غرب علیه ایران قابل پیش بینی بود.
محمود احمدی نژاد، رییس جمهور جنگجو، ضد امریکایی و ضد اسراییلی ایران، زمانی که برای شرکت در جلسه سازمان همکاری های شانگهای به بیشکنت سفر کرده بود، صهیونیست را عامل اصلی درگیریهای اوستیای جنوبی دانست. در تاریخ 3 سپتامبر، روزنامه اعتماد نوشت درست زمانی که امید برای همکاری بیشتر ایران با مسکو در بازی قفقاز وجود داشت، ولادیمیر پوتین اعلام کرد که روسیه به همکاری های خود با امریکا با وجود تمام مشکلات در خصوص پرونده هسته ای ایران ادامه خواهد داد. و بار دیگر امید اینکه روسیه بتواند در شورای امنیت طرف ایران قرار بگیرد از دست رفت.
چنین گزارش های مطبوعاتی نشان دهنده سیاست دولت ایران نیست. ایران دلایل خوبی دارد که عصبانی شود. چرا که تنها شریک تهران، روسیه امروز بیش از هر زمان دیگری غیر قابل اعتماد است. این درحالی است که اعلام استقلال آبخازیا و اوستیای جنوبی توسط روسیه می تواند جدایی طلبان ایرانی، بخصوص آذری ها را نیز تحریک کند.
از دیدگاه غربی، تنها یک راه حل وجود دارد. برای جلوگیری از عملیات روسیه در گرجستان، زمان آن است که واشنگتن وایران با همکاری یکدیگر مانع از به وجود آمدن یک تهدید برای هردو کشور شوند. البته که رسیدن به این هدف بسیار دشوار است. هرچند عدم موفقت نیز در درجه اول به نفع مسکو خواهد بود.
بیوگرافی نویسنده:
مارک ان. کتز استاد دانشگاه در رشته سیاست و دولت در داشنگاه جورج میسون است. وی دارای مدرک دکتر در رشته علوم سیاسی از دانشگاه ماساچوست در سال 1982 است. آقای کتز فوق لیسانس خود را در رشته روابط بین الملل در سال 1978 اخذ کرده است. وی در سال 1976 از دانشگاه ریورساید کالیفرنیا موفق به اخد مدرک لیسانس خود در رشته روابط بین الملل شد.
آقای مارک ان. کتز همچنین نویسنده کتابهایی همچون بعاد بین المللی ( سال 2001)، عکس العمل های انقلاب (سال 1999)، انقلاب ها و موج های انقلابی (سال 1997)، نتایج درگیریهای امریکا و شوروی در کشورهای جهان سوم (سال 1991) است.
وی همچنین مقاله های بسیاری در خصوص ایران، روسیه و کشورهای منطقه قفقاز به رشته تحریر در آورده است که نمونه هایی از آن شامل، روابط ایران و روسیه در دوران احمدی نژاد، سیاست خارجی روسیه؛ جسور اما تنها، چالش های امنیتی روسیه، آیا در آسیای مرکزی انقلابی رخ خواهد داد؟، پوتین، احمدی نژاد و بحران هسته ای ایران و .... است.
نظر شما :