ظرفیت‌ها و چالش‌ها در جنگ دریایی احتمالی ایران
نبرد آینده در سایه موج‌ها
دیپلماسی ایرانی:
الف) مقدمه
در سال‌های اخیر، منازعات منطقه‌ای و جهانی نشان داده‌اند که عرصه دریا نقشی تعیین‌کننده در سرنوشت جنگ‌ها دارد. جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشوری با موقعیت ویژه جغرافیایی (دسترسی به خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند) همواره در اندیشه بهره‌گیری از توان دریایی خود برای تحقق اهداف بازدارندگی و دفاعی بوده است. با توجه به تنش‌های فعلی در منطقه و احتمال گسترش مستقیم درگیری‌ها به حوزه دریایی، لازم است نقش، موقعیت، ظرفیت‌ها و چالش‌های ایران در جنگ دریایی با دیدی علمی و راهبردی بررسی شود. این گزارش ضمن مرور اهمیت دریا در جنگ‌های مدرن (با ذکر نمونه‌های تاریخی کلیدی)، توانمندی‌های نیروی دریایی ایران را تشریح کرده و با قدرت‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای مقایسه می‌کند. سپس فرصت‌ها و تهدیدهای ژئوپلیتیکی، اقتصادی و حقوقی پیشِ روی ایران در نبرد دریایی ارزیابی شده و سناریوهای محتمل جنگ دریایی و پاسخ‌های ایران در برابر مداخلات دشمنان تبیین می‌گردد. در پایان نیز پیشنهادهای سیاستی و راهبردی ارائه می‌شود.
ب) نقش راهبردی دریا در جنگ‌های مدرن، از جنگ جهانی تا فالکلند و خلیج فارس
اهمیت راهبردی دریاها در معادلات نظامی قرن بیستم و بیست‌ویکم بر کسی پوشیده نیست. در جنگ جهانی دوم، نبرد برای کنترل دریاها نقشی حیاتی در پیروزی متفقین داشت؛ چه در اقیانوس اطلس که کاروان‌های دریایی نیازمند محافظت در برابر زیردریایی‌های آلمانی بودند و چه در اقیانوس آرام که پیروزی در نبردهایی چون میدوی و تصرف جزایر، بدون برتری دریایی و نیروی هوایی ممکن نبود. تسلط دریایی متفقین امکان اجرای عملیات آبی‌خاکی عظیمی چون نبرد نرماندی را فراهم کرد و از سوی دیگر، محاصره دریایی قدرت‌های محور به فروپاشی ماشین جنگی آن‌ها انجامید. به عبارت دیگر، جنگ جهانی دوم قدرت دریایی را به‌عنوان عاملی تعیین‌کننده در تامین خطوط تدارکات و امکان مانور راهبردی تثبیت کرد. این روند در دهه‌های بعد نیز ادامه یافت و هرچه فناوری موشکی و هسته‌ای پیشرفت کرد، اهمیت دریا به‌عنوان بستری برای بازدارندگی دوربرد دوچندان شد.
ادامه مطلب را در فایل پی دی اف زیر مشاهده بفرمایید:
نظر شما :