اصرار معنادار

دیپلماسی ایرانی: با وجود انتقادات شدید مقامات ایران، مقتدی صدر بار دیگر از نام جعلی برای خلیج فارس استفاده کرد. اخیرا مسابقات فوتبال میان کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در بصره برگزار شد که در نهایت با قهرمانی تیم ملی عراق پیان یافت. با این پیروز، رهبر جریان صدر از واژه مجعول «خلیج عربی» استفاده کرد. مقتدی صدر در صفحه توئیتر خود نوشت: «پیروزی بزرگ تیم ملی کشورمان در فینال جام «خلیج عربی» در بیست و پنجمین دوره این مسابقات که در عراق عزیزمان برگزار شد را به مردم و تیم ملی عراق تبریک می گوییم.» وی همچنین نوشت: «همچنین از تمام تیم های عربی که در این مسابقات شرکت کردند و عراق را با لباسی جدید و پر از عشق و صلح به صف عربی بازگرداندند، تشکر می کنیم.»

رهبر جریان صدر در پیام توئیتری خود همچنین آورده است: «ای کشورهای خلیج عربی به عراق عربی و سربلند خوش آمدید.» وی در آغاز این مسابقات نیز برای خوش آمدگویی به تیم های عربی از نام جعلی «خلیج عربی» استفاده کرده بود. خبرهای این تورنمنت با نام جعلی رسانه ای شد و عراق این نام را به جای خلیج فارس استفاده کرد. این اسم جعلی واکنش های زیادی را به دنبال داشت و مردم ایران خواهان برخورد جدی با این موضوع بودند. با اینحال پیش تر نشریه المانیتور گزارش داد که عراق حاضر نشده نام خلیج فارس را به جای نام جعلی استفاده کند. این نشریه در ادامه نوشت عراق قصدی برای عذرخواهی از ایران ندارد و نسبت به انتقادها بی تفاوت بوده است. 

حسین امیر عبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان اخیرا در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به سوالی در مورد این اقدام مقامات عراقی و استفاده از نامی مجعول به جای واژه خلیج فارس گفت: «سفیر عراق را فراخواندیم  و اعتراض خود را در این زمینه اعلام کردیم و آقای نخست وزیر عراق در توئیتی به نحوی مسئله را جبران کرد.» ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص استفاده برخی نهادها و مقامات عراقی از جمله نخست وزیر این کشور  از عنوان جعلی برای خلیج فارس اظهارداشت: «نام خلیج فارس برای این پهنه آبی یک واقعیت تاریخی، همیشگی، مستند و انکارناپذیر است و تکرار نام ساختگی، حقیقت را تغییر نمی دهد و مشروعیتی برای آن پدید نمی‌آورد. »

وی همچنین از ارسال یادداشت اعتراضی از سوی وزارت امور خارجه به دلیل این اظهارات خبر داد.  ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه پیش از این نیز در این ارتباط اظهار کرد: دستگاه دیپلماسی در این زمینه واکنش نشان داده حتی پیش از اینکه این موضوع در فضای رسانه‌ای ما در داخل مطرح شود ، جمهوری اسلامی ایران و دستگاه دیپلماسی بلافاصله در این زمینه به صورت رسمی واکنش نشان داده است.

کنعانی با تاکید بر این که خلیج فارس، خلیج فارس است و چیزی در این رابطه در قالب فوتبال یا اظهارات و اقدامات مسئولان دولت‌های خارجی و یا غیر مسئولان، این واقعیت مسلم و غیرقابل انکار تاریخی را به هیچ عنوان تغییر نخواهد داد، خاطرنشان کرد:  بعد از مطلع شدن، اعتراض خود را رسما به دولت عراق در این رابطه ابلاغ کردیم و این موضوع را مورد تأکید  و پی گیری قرار خواهیم داد.

در راستای چرایی لجاجت سیاسی و دیپلماتیک عراق برای به کاربردن یک واژه مجعول، روح الله سیدصالحی در گفت‌وگو با «شرق» اعتقاد دارد که «اکنون فشار کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به عراق و در کنار آن تمایل بغداد برای تعمیق روابط و مناسبات خود با جهان عرب باعث شده است دولت محمدشیاع السودانی که به نظر می رسید همراهی و همسویی بیشتری با جمهوری اسلامی ایران داشته باشد، به دنبال فاصله‌گیری معنادار از تهران باشد.»

این کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه نقبی به مصاحبه اخیر نخست وزیر عراق با دویچه وله و همچنین وال استریت ژورنال پیرامون تمایل او (السودانی) برای تداوم حضور نیروهای آمریکایی در عراق می زند و در ادامه از دیدار سه شنبه گذشته محمدشیاع السودانی با برت مک گورک، (هماهنگ کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا و فرستاده جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا) می گوید. در این راستا به باور سیدصالحی، مجموعه این مواضع و اقدامات نخست وزیر عراق از تکرار واژه جعلی به جای خلیج فارس و نیز تلاش برای ادامه حضور آمریکایی‌ها در عراق می توان به این نتیجه رسید که برخی جریان ها به دنبال ایجاد شکاف بین مناسبات عمیق ایران و عراق هستند.

با این خوانش، کارشناس مسائل عراق به تبعات مخرب این نگاه بر ایجاد و تشدید شکاف سیاسی درون این کشور اشاره می کند و اعتقاد دارد که اکنون شاهد نوعی گسل سیاسی بین جریان چارچوب هماهنگی به عنوان حامی اصلی محمد شیاع السودانی و نخست وزیر هستیم. این شکاف اکنون فرصت و بستری را فراهم کرده است که از نگاه سید صالحی می تواند به بازگشت مخرب مقتدی صدر به عرصه سیاسی عراق و هرج و مرج سیاسی کمک کند.