بازی "رندانه" آمریکا و اروپا در وین/ مقصران دیروز؛ مدعیان امروز

آمریکا و سه کشور اروپایی عضو برجام مدعی هستند فعالیت‌های هسته‌ای ایران به مرحله غیرقابل بازگشت نزدیک می‌شود و هر چه مذاکرات طولانی شود این روند نیز سرعت بیشتری می گیرد و این مساله به سرعت برجام را تهی می کند.

به گزارش ایسنا، این در حالی است که مقصر اصلی طولانی شدن روند بازگشت به برجام کسی جز آمریکا، بانی اصلی تحریم‌های گسترده علیه ایران نیست. 

اگر آمریکا و اروپا خواهان آن هستند که برنامه هسته‌ای و تعهدات هسته‌ای ایران طبق برجام یک بار دیگر از سر گرفته شود، طبعا باید لغو تحریم ها متناسب با این درخواست ها به سال ۲۰۱۵ انجام شود. این خواسته ای منطقی و منطبق با روح و متن برجام است. شاید این کشورها دوست داشته باشند امتیازات کمتری بدهند و تعهدات بیشتری از ایران دریافت کنند اما با وجود تجربه خروج یک جانبه آمریکا و اجرای ناقص توافق از ابتدا این خواسته شدنی نیست. به علاوه اینکه در ایران دولتی بر سر کار آمده است که سخت‌گیرانه تر از دولت قبل به مذاکرات وارد شده است.

مذاکرات وین در ششمین روز خود هم چنان با محوریت بحث‌های کارشناسی ادامه دارد. هم چنین هر سه کارگروه لغو تحریم‌ها، اقدامات هسته‌ای و زمان بندی توافق به فعالیت خود ادامه داده و دیدارهای دو جانبه و چندجانبه میان هیات ایرانی با روسای هیات های سه کشور اروپایی، چین و روسیه و نیز نشست با انریکه مورا جهت انجام هماهنگی‌ها در حال انجام است.

با وجود اینکه ایران بر موضوع لغو تحریم ها متمرکز شده است اما هنوز هیچ خبر امیدوارکننده ای درباره تغییر رویکرد آمریکا برای پاسخ به خواست های قبلی و فعلی ایران از وین شنیده نمی شود، در عوض خواسته‌های غیربرجامی طرف‌های غربی در موضوع هسته‌ای است که بیش از پیش خودنمایی می‌کند و انتقاد هیات ایرانی را نسبت به بی عملی و ابتکار عمل نداشتن آنها و نیز بی‌توجهی به خواسته های تهران برای رفع تحریم ها به دنبال داشته است. 

در روند مذاکرات دور هفتم و هشتم هیات ایرانی نسبت به اینکه طرف‌های اروپایی برجام در زمینه مسائل هسته‌ای خواسته‌هایی فرابرجامی مطرح می کنند انتقاد داشتند. هیات مذاکره کننده ایران بر این نظر بود که سه کشور اروپایی تلاش کرده‌ تا ایران را از حقوق مصرح خود در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای محروم کند. این طرف‌ها در عین حال، با معکوس جلوه دادن واقعیت، در گفت‌وگو با رسانه‌ها مدعی شده‌اند که ایران در زمینه هسته‌ای انعطاف لازم را نداشته است، این در حالی است که تأکید هیأت ایرانی این بوده است که حاضر نیست چیزی کمتر از برجام را بپذیرد، چنانکه در حوزه تحریمی نیز چیزی فراتر از برجام طلب نکرده است.

در مقابل، طرف‌های اروپایی به نمایندگی از آمریکا در عمل در حوزه تحریم‌ها بسیار کمتر از آنچه در برجام آمده است ارایه می کنند و همین موضوع پیشرفت گفت‌وگوها را با چالش روبرو کرده است.

در این رابطه محمد اسلامی رییس سازمان انرژی اتمی روز سه شنبه در پاسخ به ایسنا که آیا میان ایران و آژانس توافقی درباره سایت کرج و نصب دوربین تا کنون صورت گرفته است؟ گفت: مسأله کرج در یک بسته است و موارد ادعایی و کرج به هم پیوسته است و باید با هم حل و فصل شوند.

وی خاطرنشان کرد: کرج و سایر مواردی که در برجام بوده خارج از پادمان بوده است. برجام معاهده است و کشورهای طرفین تعهداتی را متقابل داشتند وقتی آنها به تعهداتشان عمل نکردند و تحریم های ظالمانه غیرقانونی شدید برقرار کردند و هر روز هم تحریم ها را گسترش می دهند دلیلی ندارد تعهدات برجامی را به ما تحمیل کنند. ما در چارچوب پادمان و ان پی تی عمل می کنیم و غیر از آن را قبول نداریم. 

هم چنین محسن بهاروند سفیر کشورمان در انگلیس در گفت‌وگویی با بی‌بی‌سی که بخشی از آن در صفحه توییتر خبرنگار مصاحبه‌کننده این شبکه با وی منتشر شده است، درباره مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین گفته است: اگر من آن‌جا[در وین] بودم، به آن‌ها می‌گفتم اگر نگران زمان هستید، لطفا شروع کنید به لغو تحریم‌ها. حداقل به ما نشان بدهید جدی هستید. ما به شما اعتماد نداریم.

آمریکا به همراه سه کشور اروپایی با توجیه اینکه فعالیت های هسته ای ایران در ۲۰۲۱ نسبت به ۲۰۱۵ بسیار گسترده و افزایش یافته است تاکید دارند که طولانی شدن مذاکرات برنامه هسته ای ایران را به مرحله غیرقابل بازگشت می رساند. در همین حال مقامات ایرانی تاکید دارند اگر این کشورها نگران روند توسعه برنامه هسته ای ایران که تحت نظارت آژانس قرار دارد، هستند بهتر است هر چه زودتر نسبت به لغو تحریم ها و بازگشت به برجام اقدام کنند.