کودتایی که امریکا را خشمگین کرد

دیپلماسی ایرانی: کودتایی که روز 24 اکتبر در سودان رخ داد و کمتر از سایر کودتاهای اخیر (از جمله کودتای میانمار) اعتراض بین المللی را برانگیخت به راستی عجیب بود. با آن که این کودتا به فرایند دمکراتیزه شدنی که دو سال پیش پس از شورشی که به رژیم عمر البشیر پایان داد، آغاز شده بود پایان داد.

کودتایی تمام عیار که به حکومتی که قرار بود کشور را به سمت برگزاری انتخابات جدید و یک مرحله تازه سیاسی هدایت کند، پایان داد. در این دوره انتقال پیش بینی شده بود که قدرت میان نظامیان و غیرنظامیان تقسیم شود: ریاست کشور بر عهده نظامیان با ژنرال عبدالفتاح البرهان و دولت بر عهده غیرنظامیان با نخست وزیری عبدالله حمدوک. به موجب توافقات برهان در پایان اکتبر می بایست این منصب را ترک می کرد. به نظر می رسد که ردپای اسرائیل در این کودتا باشد.

این تردید وجود دارد که مقامات اسرائیلی در جریان این توطئه بوده باشند و حتی ممکن است در این راه دستی نیز داشته باشند. در این رابطه سندی انتشار یافت که در آن به دیدار یک هیأت امنیتی سودان در اسرائیل چند هفته قبل از وقوع کودتا اشاره شده بود.

البته ورای این تردیدها که هنوز اثبات نشده اند به نظر می رسد که اسرائیل فقط یک نظاره گر وقایعی که در سودان رخ می داد نبود. زیرا خارطوم یکی از معدود کشورهایی بود که به توافقات ابراهیم پیوسته بود. توافقی که از طریق آن برخی از کشورهای عرب با تل آویو روابط دیپلماتیک برقرار کردند علی رغم اینکه پرونده کشور فلسطین هنوز باز است.

این در حالی است که ساعاتی قبل از کودتا وزیر امور خارجه ایالات متحده در سودان بود و این اتفاق اگر بدون اطلاع واشنگتن باشد ضربه سختی به دیپلماسی این کشور وارد کرده است. ایالات متحده آمریکا بابت آنچه در سودان رخ داد ابراز خشم و ناراحتی کرد، به طوری که کمک های مالی که به این کشور آفریقایی اختصاص داده بود (700 میلیون دلار) به حالت تعلیق درآورد و بارها از نظامیان این کشور خواست از موضع خود عقب نشینی کنند. 

این امر که دولت جو بایدن به منظور تغییر این فرایند به اسرائیل روی آورد و از این کشور خواست بر خارطوم فشار آورد نشان می دهد که چقدر آمریکا روی روابط میان تل اویو و ژنرال کودتاگر حساب باز می کند. وزیر امور خارجه آمریکا طی تماس تلفنی روز پنجشنبه از ژنرال برهان خواست زندانیان از جمله حمدوک، نخست وزیر این کشور را آزاد کند. با آزادی نمادین 4 وزیر و اعلام اینکه به زودی یک دولت جدید تشکیل خواهد شد، تا حدودی این درخواست وی اجابت شد. درخواست آمریکا و سازمان ملل تا به امروز همچنان برگرداندن وضعیت قبلی ست. 

اکنون عرصه برای یک مصالحه و نیز یک جنگ داخلی هر دو مستعد است. این کشور مدت چندین دهه با یک بی ثباتی وحشیانه مواجه بود. ابتدا جنگ میان شمال و جنوب که با جدایی جنوب خاتمه یافت و سپس جنگ دارفور و نیز دیکتاتوری عمر البشیر. امید است که مردم این کشور متحمل رنج های دیگری نشوند.

منبع: ایل جورناله (ایتالیا) / تحریریه دیپلماسی ایرانی