"تترا" در مراحل نهایی احداث

پروژه احداث مرکز تولید و توسعه رادیوداروهای ایران (تترا) که از سال ۹۸ کار ساخت آن آغاز شده است با وجود خروج آمریکا از برجام و مشکلات اقتصادی و تحریمی ایجاد شده در کشور مراحل نهایی خود را طی می‌کند.

به گزارش ایسنا، مرکز تولید و توسعه رادیوداروهای ایران (تترا) بر اساس استاندارد GMP از سال ۹۳ دنبال شد اما مقدمات اولیه کار در سال فراهم شد. این مرکز قرار است جنب سازمان انرژی اتمی در فضای ۳۷ هزار متر مکعب در ۹ طبقه ساخته شود. بودجه ارزی آن توسط صندوق رفاه ملی به میزان ۶۳ میلیون دلار تأمین شده است و بودجه ریالی آن هم توسط سازمان انرژی اتمی تأمین می‌شود.

قرار است این مرکز جایگزین مراکزی شود که در دهه ۶۰ ساخته شده‌اند. ایران در دهه ۶۰ و با امکانات گذشته ۲۰ الی ۳۰ ژنراتور تولید می‌کرد و الان ۳۶۰ ژنراتور تکنسیم تولید می‌کند، یعنی بیش از ۲۰ برابر ظرفیت امکانات فعلی، در حال تولید است. این مرکز دو سیکلوترون و و شش خط تولید کیت های دارویی و پنج خط تولید رادیودارو خواهد داشت.

از اهداف این پروژه ایجاد زیرساخت برای ارتقای تولیدات رادیوداروهای تشخیصی PET و SPECT درمانی بر مبنای آخرین استانداردهای روز اروپا (Eu-GMP)، ایجاد فضا و تجهیزات استاندارد برای تحقیق و توسعه در زمینه رادیوداروها از تحقیقات آزمایشگاهی تا مراحل پیش بالینی، امکان افزایش فضاهای مورد نیاز در آینده بدون نیاز به ایجاد زیرساخت جدید و طراحی و ساخت یک مرکز نمونه در دنیا با توجه به محدودیت های بودجه‌ای.

محمدرضا داورپناه مدیرعامل شرکت پارس ایزوتوپ پیش از این به ایسنا گفته بود: قرار بود تمام تجهیزات پروژه تترا در چارچوب برجام و با همکاری کشورهای مختلف به ویژه کشورهای اروپایی تأمین شود و مذاکرات مربوطه از سال ۹۶ شروع شد، اما متأسفانه به خاطر تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام در بخش تأمین تجهیزات، تمامی مذاکرات و تفاهم‌های اولیه معلق شده است. این در حالی است که کشورهای اروپایی بسیار علاقه‌مند به همکاری با ایران در این زمینه هستند و تلاش داریم از مسیرهای مختلف، شاید ساز و کار مالی اروپا یا همان اینستکس این مساله حل شود. البته آنچه واضح است سهامداران این شرکت‌ها باید تصمیم بگیرند که در این پروژه وارد شوند و معمولاً به دلیل منافعی که شرکت‌های مذکور در آمریکا دارند کار برای ما مشکل می‌شود.

بر اساس گزارش ایسنا، هرچند تامین تجهیزات این پروژه در بخش های زیادی قرار بوده است با مشارکت کشورهای اروپایی و چین انجام شود و اکنون این مساله به احیای برجام منوط شده است اما مقامات ایران تاکید کرده‌اند که اگر به هر شکل این اتفاق نیفتاد، برای تکمیل این پروژه و تامین تجهیزات آن سناریوهایی را در نظر دارند. 

اکنون فاز یک این پروژه تکمیل شده است و فاز ۲ پروژه ملی مرکز تولید و توسعه رادیو داروهای ایران(تترا)، با حضور دکتر علی‌اکبر صالحی ۱۴ بهمن ۱۳۹۸ افتتاح شد و همچنان این فاز در حال اجراست.

با توجه به گستردگی سبد محصولات تشخیصی و درمانی رادیودارویی در کشور تقاضای بالایی از کشورهای توسعه یافته برای آنها وجود دارد که در حال حاضر به دلیل استاندارد نبودن خطوط تولیدی و زیرساخت ها امکان صادرات وجود ندارد. با اتمام پروژه تترا ضمن ایجاد این امکان زمینه ارز آوری بالای این صنعت برای کشور ایجاد شده و ایران به عنوان صادرکننده رادیوداروها به کشورهای اروپایی شناخته خواهد شد.