چرا عراق زیر توافق نفتی دو میلیارد دلاری با چین زد؟

درست زمانی که به نظر می رسید عراق در حال تبدیل شدن به یک قدرت نفتی منطقه ای است و با وجود تلاش برای تحکیم رابطه با چین، توافق پیش فروش نفت به ارزش دو میلیارد دلار با شرکت دولتی ژنهوآ اویل را متوقف کرد.

به گزارش ایسنا، عراق با ادامه افزایش قیمتهای نفت، تصمیم گرفت به توافق با شرکت ژنهوآ پایان داده و نفت را به مشتریان دیگری بفروشد. تحت این توافق که اوایل سال میلادی جاری مورد موافقت قرار گرفته بود، عراق هر ماه میزان قابل توجهی نفت به شرکت ژنهوآ می فروخت و مقصد این نفت آزاد بود یعنی ژنهوآ می توانست آن را به شرکتهای دیگر بفروشد.

با این حال مقامات دولت عراق اولویت بودجه این کشور را به شکل روشنی شرح داده اند. علی الشطاری، معاون مدیرکل سازمان بازاریابی نفت عراق (سومو) اظهار کرده که در مقطع فعلی به دلیل قیمتهای نفت که بالاست و موقعیت بهتری که در آن قرار داریم و حتی سودی بیش از نیازهای بودجه عراق تولید می کنیم، می توانیم بگوییم که این قرارداد مناسب نیست.

پایان قرارداد ژنهوآ پس از اعلام خروج شرکتهای نفتی بزرگ از عراق روی داد. شرکت بریتیش پترولیوم (BP) اوایل ماه میلادی جاری اعلام کرد می خواهد فعالیتهایش در میدان نفتی بزرگ رومیله را تغییر داده و شرکت مستقل جدیدی را ایجاد کند. شرکت آمریکایی اکسون موبیل هم تمایل خود برای خروج از میدان نفتی قرنه غربی ۱ عراق را اعلام کرده است و شرکت رویال داچ شل به فعالیت در میدان نفتی مجنون در سال ۲۰۱۷ و قرنه غربی ۱ در سال ۲۰۱۸ خاتمه داد.

دلایل متعددی برای خروج غولهای نفتی از عراق وجود دارد که شامل فاصله گرفتن آنها از نفت و گاز و روی آوردن به سوی پروژه های کم کربن، استمرار فساد در صنعت نفت عراق و نفوذ چین در نفت عراق است.

با این حال نباید از این موضوع غافل شد که قیمتهای نفت در عراق از ابتدای سال پیوسته رو به افزایش بوده و دولت عراق سطح صادراتی بالاتر را وعده داده است. قیمت نفت مورد عرضه سومو در ماه مه ۶۵.۸۴۲ دلار در هر بشکه بود که ۲۳ درصد افزایش در مقایسه با ژانویه نشان داد. و اکنون عراق قیمت ۸۰ دلار هر بشکه نفت را پیش بینی می کند هر چند که به زمانی مشخصی برای این پیش بینی مطمئن خود اشاره نکرده است.

صادرات نفت عراق در سال ۲۰۲۱ قوی بوده و این کشور سومین صادرکننده بزرگ نفت به چین پس از عربستان سعودی و روسیه بوده است و ماه میلادی گذشته هم بزرگترین صادرکننده نفت به هند بود. عراق به چین و هند چشم دوخته که تقاضا برای نفت از سوی آنها در یک دهه آینده هم ادامه خواهد داشت.

رشد محبوبیت گرید نفتی بصره مدیوم و افزایش تولید آن پس از توافق اخیر اوپک پلاس برای تسهیل محدودیت عرضه، کمک می کند سطح صادرات این کشور تا پایان سال رشد مستمری داشته باشد. عراق ۱.۰۱۳ میلیون بشکه در روز نفت بصره مدیوم را در ماه مه صادر کرد که بالاتر از ۸۹۱ هزار بشکه در روز در ژانویه بود و گویای رشد ۱۴ درصدی است.

محدودیت عرضه اوپک صادرات نفت عراق را محدود نگه داشته است اما تسهیل این محدودیت به عراق اجازه خواهد داد در ژوییه ۴.۰۱۶ میلیون بشکه در روز نفت تولید کند که بالاتر از ۳.۹۵۴ میلیون بشکه در روز در ژوئن و ۳.۹۰۵ میلیون بشکه در روز در مه خواهد بود.

اما اگر عراق می خواهد شهرت منطقه ای به عنوان یک صادرکننده بزرگ نفت و گاز را حفظ کند، باید توان رقابت پذیری خود را حفظ کند به خصوص که انتظار می رود ایران پس از امضای توافق هسته ای دوباره حضور قابل توجهی در بازار بین المللی پیدا کند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، با تمرکز عراق به صادرات به چین و هند پس از فاصله گرفتن ابرغولهای نفتی غربی از این کشور، بغداد اگر می خواهد توان رقابتی خود را در منطقه پیش از بازگشت نفت ایران حفظ کند، باید روابطش با این دو کشور را تقویت کند.