لزوم توجه دولت ۱۴۰۰ در ایران به انتخابات ۲۰۲۲ ریاست جمهوری فرانسه

نویسنده: مسعود نوری، کارشناس ارشد حقوق بین الملل

دیپلماسی ایرانی: روابط تهران – پاریس همواره دچار فراز و نشیب رو به رشد بوده است. فرانسه به عنوان مهمترین کشور سیاسی اتحادیه اروپا و ایران به دلیل جایگاه ممتاز منطقه ای، از پتانسیل های عالی برای ارتقاء روابط برخوردارند. جایگاه فرانسه در خاورمیانه در گذشته برجسته بود که در سال های اخیر به علت موضع گیری های نامناسب و حمایت از گروه های شبه نظامی و تروریستی، دچار تنزل شده و شرکای منطقه ای خود من جمله عراق، لیبی، سوریه و کشورهای شمال آفریقا را از دست داده است. 

پاریس برای بهبود چهره خود در منطقه بلاخیر خاورمیانه و ترمیم روابط با کشورهای خاورمیانه به کمک ایران نیاز دارد و تهران نیز می تواند برای گشایش های اقتصادی –سیاسی بین المللی و ترمیم و نوآوری زیرساخت های صنعتی به تجارب ارزشمند پاریس اعتماد کند. فرانسه یکی از شرکای ایران در برجام و برخی مواقع تاثیر گذار بر ذهنیت ایالات متحده نیز بوده است. فرانسه به عنوان یکی از 5 عضو دائم شورای امنیت، توانایی ارائه کمک شایان به رهایی از بن بست هسته ای را دارد. بهبود روابط تهران-پاریس می تواند الگویی برای روابط ایران با دیگر کشورهای اتحادیه اروپا باشد. 

با توجه به روند پیش رو و تحولات اخیر در صحنه انتخابات ریاست جمهوری ایران، کسب قدرت از سوی نیروهای اصولگرا چندان دور از ذهن نیست. ترکیب کابینه هر چه باشد اصلح این است پست وزارت امور خارجه به فردی سپرده شود که ضمن رعایت الزامات، با جهان بینی دیپلماسی فرانسوی آشنایی مناسب داشته باشد. ویژگی های موصوف می تواند کمک شایانی به انتفاع و بهره داری ایران از منابع اقتصادی و معدنی جامعه فرانکوفون و نیز قدرت اجماع ساز و مالی اتحادیه اروپا کند. بی تردید، نام آقای صادق خرازی، سفیر اسبق ایران در فرانسه در میان حائزان شرایط پست وزارت امور خارجه از نگاه راقم این سطور، بسیار درخشان و ممتاز است.

انتخابات 2022 فرانسه

دور اول انتخابات از تاریخ 10 الی 24 آوریل 2022 و دور دوم نیز 2 هفته بعد برگزار خواهد شد. در صورتی که هیچ یک از کاندیداها موفق به کسب اکثریت آرا در دور اول نشوند دور دوم انتخابات با حضور دو کاندیدای منتخب برگزار خواهد شد. گرچه هنوز کمتر از یک سال تا انتخابات  باقی مانده اما کاندیداهای احتمالی برای کسب قدرت در کاخ الیزه  Palais de l'Élysée)) از سایه بیرون آمده و در حال رایزنی هستند.

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری کنونی با تشکیل حزب "جمهوری در حال حرکت La République En Marche!" در سال 2017 توانست دیگر رقبا را شکست دهد و رهبری فرانسه را بر عهده گیرد. مکرون در دوران ریاست جمهوری با بحران های متعددی من جمله جنبش اعتراضات خیابانی "جلیقه زردها Gilets Jaunes"، برنامه اصلاحات بازنشستگی و چگونگی مدیریت پاندمی Covied-19 روبه رو شد. گرچه می توان پیش بینی کرد که مکرون برای انتخابات آتی با مشکل جدی روبه رو نشود و برای دوره دوم نیز در الیزه بماند اما تاکنون در خصوص پیوستن به رقابت های انتخاباتی فرانسه اعلام نظر نکرده است.

بر پایه نظرسنجی اخیر موسسه معتبر  ( Institut français d'opinion publique (IFOP در فرانسه، تنها 35 درصد مردم فرانسه به برنامه دولت مکرون برای از بین بردن پاندمی Covied-19  اعتماد دارند و 45 درصد نیز علاقه مندی خود را به مکرون ابراز کرده اند. برای شناخت بیشتر صحنه انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، رقبای احتمالی و جدی مکرون به شرح ذیل معرفی می¬شوند:

حزب راست افراطی "جبهه ملی" (National Front (RF:
-    مارین لوپن (Marine Le Pen):

لو پن جدی ترین رقیب مکرون در انتخابات 2022 است. سیاستمدار 52 ساله که برای سومین بار در رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری فرانسه شرکت می کند. در انتخابات سال 2017، پیروزی مکرون بر لوپن در دور دوم و به سختی حاصل شد. در آخرین نظرسنجی IFOP، 28 درصد آرا مردمی در دور اول به لوپن اختصاص داده شده، دو درصد بیشتر از مکرون. گرچه  پیش بینی ها حاکی از پیروزی مکرون در دور دوم باشد اما کاهش فاصله  این دو از 66.1٪ به 43.6٪ طی چهار سال اخیر، قابل توجه و مهم می باشد. 

در طول سال های اخیر درباره تلاش¬های وی برای فاصله گرفتن از پدرش ژان ماری لوپن و ترمیم چهره حزب متبوع مباحث زیادی مطرح ده است. او احتمالاً مبارزات خود را معطوف به انتقاد از رئیس جمهور برای غفلت از اوضاع ساکنین مناطق روستایی و فقیر نماید. همچنین انتظار می رود که وی در مورد مسایل فرهنگی مانند سکولاریسم، جدایی طلبی و مهاجرت تعهداتی را بپذیرد و اقتصاد را کنار بگذارد،  موضوعی که به عنوان یکی از نقاط ضعف او شناخته می شود. واقعیت های میدانی جامعه فرانسه روایتگر این است که جبهه ملی فرانسه تاکنون توانسته آراء طبقه کارگر و بیکاران را بر پایه منطق پوپولیسم، بیگانه هراسی و اولویت فرانسه به دست آورد. تاملی بر تحرکات انتخاباتی راست افراطی نشان می دهد که مارین لوپن با سرمایه گذاری بر دیدگاه های ضد مهاجرت و اسلام هراسی توانسته اعتماد بخشی از جامعه فرانسه را به خود جلب نماید. اسلام هراسی و دیدگاه های ضد مهاجرت مقولاتی هستند که احزاب افراطی در اروپا می توانند به سود خود بهره برداری کنند

البته از سوی دیگر خانم لوپن با چالش های بزرگی بر سر راه نیز مواجه است. رسوایی سوءاستفاده مالی لوپن از کمک ها مالی اتحادیه اروپا که در گزارش 15 می 2021 مجله Journal du Dimanche فاش شد می تواند بعنوان پایه آشیل اوپن در انتخابات پیش رو فرانسه باشد. بر اساس گزارش مذکور، پلیس ضد فساد فرانسه در گزارش 98 صفحه ای خود توضیح داده که لوپن پس از دریافت 8/6 میلیون دلار  کمک مالی از نهادهای اروپایی برای ایجاد شغل، با ایجاد مشاغل کاذب، از وجه مذکور سوءاستفاده کرده است. همچنین نتایج دور دوم انتخابان 2017 نشان داد که وقتی این حزب نزدیک به قدرت می شود، رای دهندگان تمام احزاب دیگر گردهم می آیند تا آن را شکست دهند.

حزب چپ "فرانسه شورشی" (La France Insoumise (LFI):
-    ژان لوک ملنکون (Jean-Luc Mélenchon)

سیاستمدار چپ گرای پوپولیست 69 ساله نیز نامزدی خود را برای سال آینده اعلام کرده است. در آخرین انتخابات ریاست جمهوری ، وی با کسب 19.5 درصد آرا در مکان چهارم قرار گرفت. بنابر نظرسنجیIFOP  آقای ملانکون در دور اول انتخابات حائز 10 درصد آرا خواهد شد. در طول چهار سال گذشته، حزب LFI که وی تأسیس کرده است، قانون گذارانی را به پارلمان های ملی و اروپایی فرستاده است اما در انتخابات محلی سال گذشته عملکرد بسیار ضعیفی داشته است.  ملانکون بسیار به جنبش جلیقه زردها نزدیک خواهد بود، احتمالاً بیشتر در مورد اقتصاد صحبت خواهد کرد و تلاش خواهد کرد تا ماکرون را به عنوان یک راست جدید لیبرال که به حقوق اقتصادی مردم فرانسه اهمیت نمی دهد، به تصویر بکشد.