وضعیت عجیب بایدن در مقابل ایران

نشریه ویک در گزارشی با بررسی موضع متناقض رئیس‌جمهور جدید آمریکا درخصوص بازگشت به برجام تاکید کرد که جو بایدن با تاخیر در آغاز مذاکره با ایران ممکن است فرصت تعامل با این کشور و حصول توافق را از دست بدهد.

به گزارش ایسنا، نشریه ویک (The Week) در ادامه گزارش خود نوشت: سران هر دو کشور ایران و آمریکا می گویند که می خواهند توافق هسته ای به حالت اولیه خود برگردد؛ ایالات متحده به عنوان یک مشارکت کننده و ایران که کاملا منطبق بر محدودیت های درنظرگرفته شده در توافق است. با این حال هر دو طرف خواسته‌اند که دیگری گام اول را بردارد. تهران خواسته تا تحریم هایی که دونالد ترامپ (رئیس جمهور پیشین آمریکا) پس از کنار گذاشتن توافق در سال 2018 علیه ایران اعمال کرد، لغو شود و واشنگتن هم می خواهد ایران به اجرای کامل تعهداتش بازگردد.

با این وجود هفته گذشته ایران مسیری رو به جلو را پیشنهاد داد، مبنی بر اینکه اجازه دهید اتحادیه اروپا به عنوان یک مشارکت کننده بازگشت همزمان دو طرف را مدیریت کند. اما در کمال حیرت دولت بایدن از این طرح استقبال نکرد.

این عدم پذیرش قابل درک نیست، چرا که بازگشت به توافق وعده انتخاباتی بایدن بود و می توانست یک پیروزی چشمگیر و سریع برایش باشد. اما اکنون باید خود را برای یک شکست سنگین آماده کند.

ویک همچنین نوشت: برای درک فرصتی که بایدن سه شنبه گذشته از دست داد، دانستن کمی از تاریخ سال های اخیر لازم است. برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در دولت باراک اوباما مورد مذاکره قرار گرفت و در سال 2015 میان ایران و قدرت های جهانی به امضا رسید. این توافق فعالیت های هسته ای ایران را به میزان قابل توجهی محدود کرد و بازرسی های هسته ای مستقل در نظر گرفته شد و حتی دولت ترامپ هم اذعان کرد که ایران سهم خود را در توافق انجام داده است.  در عوض، ایالات متحده و سایر شرکت کنندگان تحریم های مرتبط هسته ای ایران را لغو کردند.

یک برجام موفق می توانست به عنوان پایه و اساس یک دوره جدید برای روابط ایالات متحده و ایران باشد.

اما ترامپ در انتخابات پیروز شد. ترامپ که مشتاق لغو هر کاری بود که در دوران رئیس جمهور قبلی به دست آمده و موفقیت محسوب می شد و به اندازه کافی فریب می خورد تا باور کند که پس از شکستن توافق با ایران، توافق دوم بهتری را رقم خواهد زد، بدین ترتیب در سال 2018 ایالات متحده را از برجام خارج کرد و حتی تحریم ها علیه ایران را بازگرداند.

 ایران پس از یک سال کنارآمدن با تمام محدودیت های توافق هسته ای و تقریباً عدم انتفاع از مزایای وعده داده شده آن، کاهش محدودیت های برجام را در تابستان 2019 آغاز کرد. همه این موارد یادآوری شد تا یک واقعیت ساده مرور شود: وضعیت نابسامان امروز به خاطر ایالات متحده، به ویژه دولت ترامپ است. دولت ایران دلیل خرابی در توافق هسته ای نیست.

به نوشته نشریه ویک، درست است که بایدن مایل است به برجام برگردد، در حالی که ترامپ بر توافق جدید اصرار داشت. با این حال تاکتیک های آنها برای رسیدن به مقاصد مختلف یکسان است: هر دو از ایران می خواهند همه کارها را انجام دهد قبل از آنکه ایالات متحده کاری کند.

خودستایی ترامپ درباره استعداد مذاکراتی، رویکرد او را معنی می کند. اما وضعیت بایدن گیج کننده است. پذیرش پیشنهاد هماهنگی اتحادیه اروپا ، شرط انطباق را محقق می کرد. این امر بایدن را به یک پیروزی سریع در سیاست خارجی می رساند که نمایانگر تعهدش بر تحقق دیپلماسی و برقراری ارتباط مجدد با متحدان اروپایی است. این امر موجب می شد تا ایران از لغو تحریم هایی که برای مبارزه با کوید-19 مورد نیاز است، برخوردار باشد.

در بسته بایدن شاید دوباره باز نشود. مجید تخت روانچی، سفیر ایران در سازمان ملل در نیویورک تایمز نوشت: "اگر دولت جدید به تعهدات خود عمل نکند و تحریم ها را در مدت کوتاهی از بین نبرد، احتمال تعامل در توافق هسته ای را از بین می برد." در همین حال، پارلمان ایران 21 فوریه را آخرین مهلت بایدن برای لغو تحریم هایی قرار داده است که ترامپ اعمال کرد. در صورت عدم تحقق این مهلت، تهران غنی سازی اورانیوم را تسریع کرده و پذیرش بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی متوقف می شود.

این نشریه بریتانیایی در پایان تصریح کرد: مقاومت ایران در برابر "فشار حداکثری" ترامپ طی چند سال گذشته می دهد که این تهدیدها  قابل توجه هستند. بایدن باید درک کند که با این وضعیت چه چیزی را به خطر می اندازد. او می گوید که می خواهد یک معامله "طولانی تر و قوی تر" با ایران داشته باشد. اما او در حال حاضر به سمت هیچ معامله ای در حرکت نیست.