تاملی بر اولین سفر وزیر امور خارجه جدید سوریه به ایران

ایرنا- تحولات اخیر در قره باغ، تغییرات قدرت در آمریکا و موضوعات مهم دیگری نظیر روند عادی سازی روابط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با رژیم صهیونیستی باعث شده که بحران سوریه از کانون توجهات دور شود. البته این امری طبیعی در هر بحرانی است که بعد از مدت زمان طولانی به حالت فرسایشی می رسد.

«فیصل المقداد» وزیر امور خارجه سوریه در هفته گذشته و در روزهای هفدم و هجدهم آذر به ایران سفر کرد و با «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه و «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران دیدار و گفت‌وگو کرد. وی در مدت دیدارش از تهران با مسئولان بلندپایه جمهوری اسلامی دیدار و درباره تقویت روابط دوجانبه در عرصه‌های مختلف، مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی رایزنی کرد. سفر فیصل المقداد به تهران نخستین سفر خارجی وی پس از انتخاب به عنوان وزیر امور خارجه سوریه به شمار می‌رود و در دنیای سیاست، اولین سفر هر وزیر خارجه ای بعد از روی کار آمدنش معنا و مفهوم خاصی دارد.

از آغاز بحران در سوریه قریب به یک دهه می گذرد و طی این مدت فراز و نشیب های زیادی را در روند بحران سوریه شاهد هستیم. یکی از مهمترین اتفاقات در این بحران فرسایشی شدن آن است. خصوصیت هر بحران، این است که بعد از مدت زمان طولانی از آغاز آن، حالت فرسایشی پیدا می کند و بی تفاوتی نسبت به تحولات درونی در کشور بحران زده، نزد افکار عمومی و دولتمردان سیاسی بالا می گیرد.
آما آنچه که در طی یک دهه اخیر بدون تغییر مانده، روابط راهبردی ایران و سوریه است که این روابط در طی بحران اخیر گرم تر و استراتژیک تر هم شد. ایران سوریه را قلب محور مقاومت در نظر می گیرد که در برابر توسعه طلبی های رژیم صهیونیستی قرار دارد. در برابر سوریه هم، ایران را راهبردی ترین متحد خارجی اش می داند که در بزنگاه های حساس در کنار دولت و ملت سوریه قرار داشته است. با عطف به این واقعیت سفر فیصل المقداد وزیر خارجه تازه روی کار آمده سوریه به تهران بیشتر قابل فهم است. در دنیای سیاست، اولین سفر هر وزیر خارجه ای بعد از روی کار آمدنش معنا و مفهوم خاصی دارد. فیصل القمداد با انتخاب اولین مقصد خارجی اش (ایران) دنبال روابط گرم تر و استراتژیک تر با تهران است. به خصوص در شرایطی که ترامپ افراطی در حال جمع کردن بار و بندیل سیاسی اش از کاح سفید است و بایدن دموکرات با استراتژی جدید در حال کوچ به کاخ سفید است. رویه نرم تر دموکرات ها در برخورد با مسائل بین المللی از یکسو و نگرانی و اضطراب کشورهای عربی منطقه و رژیم صهیونیستی با خروج ترامپ از قدرت می تواند فضا و بستر مناسبی برای دفع کامل تهدید تروریسم در سوریه و کمک به این کشور در روند بازیابی کامل ثبات و ارامش داخلی اش باشد.

به نظر می رسد این عزم اکنون در درون قدرت سوریه شکل گرفته است و المقداد با سفر به تهران و مسکو در تلاش برای خارج کردن کشورش از شرایط بحرانی است. در کنار این مساله، المقداد با سفر به تهران این پیام را برای کشورهایی منطقه عربی و رژیم صهیونیستی داد که ایران و سوریه که محور اصلی جریان مقاومت در منطقه است؛ قابلیت و توانایی بالایی در معادلات منطقه و به خصوص در مقابله با نقشه های شوم تروریستی دارند. مساله ای که مورد تاکید رئیس جمهوری ایران نیز بود.
حسن روحانی در دیدارش با المقداد از تداوم حمایت از دولت و ملت سوریه در برابر توطئه های صهیونیستی سخن گفت و اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران در کنار مردم سوریه قرار دارد و ایران سوریه را متحد استراتژیک منطقه ای اش می داند و به حمایت از این کشور ادامه خواهد داد. رئیس جمهوری ایران دو مساله مقابله با صهیونیست ها و تروریسم را اهداف مشترک دولت ایران و سوریه خواند و گفت: تا آزاد سازی کامل مناطق اشغالی (بلندی های جولان) مقابله با توسعه طلبی های صهیونیست ها ادامه می یابد.
واقعیت امر این است که سوریه، ایران را مطمئن ترین همکار و متحد امنیتی و سیاسی اش می بیند و از این جهت سفر المقداد به ایران گویای این است که دمشق تهران را بر هر متحد دیگرش ارجحیت می دهد. البته مقصد سفر بعدی المقداد، مسکو است که این امر هم نشان از اهمیت روسیه در سیاست خارجی و امنیتی سوریه دارد. توالی این سفر از تلاش دولت سوریه برای تقویت تعامل با دو قدرت ایران و روسیه برای رهایی کامل از تهدید تروریست های تکفیری و دست اندازی ها و مداخلات قدرت های بیرونی حکایت دارد. فعال شدن دوباره مذاکرات آستانه و گفت و گوهای داخلی در سوریه با محوریت ایران و روسیه می تواند فضایی جدید در بحران سوریه ایجاد کند و این کشور را از مدار خشونت و درگیری به سمت گفت و گو و مذاکره سوق دهد.

"ماریا زاخارووا" سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه روسیه پیشتراعلام کرد: وزیر امور خارجه و امور مهاجران سوریه ابراز تمایل کرده است که بلافاصله پس از تصدی مقام خود، در یک سفر کاری به روسیه سفر کند. این موضوع با توجه به ماهیت راهبردی و متحدانه روابط دو جانبه مسکو و دمشق، کاملاً طبیعی بود. ما بلافاصله توافق کردیم که سفر فیصل المقداد به روسیه را هرچه سریعتر در زمان مناسب برای هر دو طرف ترتیب دهیم. ولی بعد، به دلیل تغییر در برنامه کاری "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه، به ابتکار طرف روسی، این سفر به تاریخ دیگری موکول شد و اکنون در تاریخ ۱۶ دسامبر (چهارشنبه، ۲۶ آذرماه) منتظر وزیر خارجه جدید سوریه در مسکو هستیم.