اگر آمریکا قایق های ایران را در خلیج فارس غرق کند، چه می شود؟

نویسنده: مایکل یانگ

دیپلماسی ایرانی: مایکل یانگ، کارشناس کارنگی مرکز خاورمیانه، یک نظرسنجی از کارشناسان درباره مسائل مربوط به امنیت و سیاست گذاری خاورمیانه و شمال آفریقا انجام داده است. موضوع اصلی این گفت و گوها این است که اگر نیروی دریایی ایالات متحده در خلیج فارس درصدد غرق کردن قایق های تندروی ایرانی بر آید، چه اتفاقی رخ خواهد داد و عاقبت آن چگونه خواهد بود؟

راندا اسلیم (عضو ارشد و رئیس برنامه حل درگیری ها و پیگیری گفتمان ها در موسسه خاورمیانه در واشنگتن)

هنوز مشخص نیست که توییت ۲۲ آوریل دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، مبنی بر اینکه به نیروی دریایی این کشور دستور داده قایق های تندروی مسلح ایرانی را هدف بگیرند و نابود کنند، به معنای تغییر در قوانین کنونی درگیری نیروهای ایالات متحد در خلیج فارس است یا خیر. قوانین کنونی مبتنی بر حق مسلم دفاع از خود و مقابله با هجوم خصمانه هستند. نیروی دریایی ایالات متحده تا به امروز به قایق های تندرو و مسلح سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران از طریق اقدامات تنش آفرین از جمله هشدار رادیویی و شلیک هوایی پاسخ داده است. تصمیم گیری درباره تشدید بیشتر تنش ها ورای هشدارهای اولیه از جمله غرق کردن این قایق ها عموما به فرماندهان کشتی ها سپرده می شود. حتی اگر تشدید تنش ها تا غرق کردن قایق های سپاه پاسداران نیز پیش برود، باز هم احتمال اینکه تحولات به یک جنگ تمام عیار بیانجامند، اندک است چراکه رهبران ایران و آمریکا جنگ نمی خواهند. یکسری مقامات ارشد در دولت ترامپ می‌ گویند جنگ با ایران می تواند به تغییر نظام در این کشور منجر شود. برخی از مقامات سپاه پاسداران نیز باور دارند که مواجهه نظامی برای ایالات متحده گران تمام خواهد شد و به حضور نظامی آن در خاورمیانه پایان خواهد داد. از آنجایی که سیاست اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ به پایان فعالیت های منطقه‌ ای ایران منجر نشده، تهران به منظور خودداری از اقداماتی که به جنگ می انجامند، اقدام علیه دارایی ها و شرکای واشنگتن را برگزیده است. پس از افزایش تنش ها در پی ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس ایران، دو کشور از جنگ تمام عیار عقب کشیدند و از این رو، بعید است که غرق شدن چند قایق در خلیج فارس به جنگ بیانجامد.

ریچارد اِی. بیتزینگر (عضو ارشد افتخاری دانشکده مطالعات بین الملل اس. راجاراتنام در سنگاپور)

اگر نیروی دریایی ایالات متحده چه در نتیجه تحریک های ایران و چه بدون این که تحریک شده باشد، تصمیم به حمله به قایق ‌های تندروی ایرانی بگیرد، این مساله می ‌تواند به تشدید دشمنی ‌ها منجر شود. در حال حاضر، ایرانی ها اقدامات خود را به گشت زدن در نزدیکی کشتی های نیروی دریایی ایالات متحده با قایق های کوچک و مسلح به اسلحه های سبک محدود کرده اند، اما اگر این قایق های تندرو از سوی آمریکایی ها هدف گرفته شوند، این احتمال وجود دارد که ایران با نیرویی بسیار قدرتمندتر و با استفاده از قایق های سریع السیر مسلح به موشک های ضد کشتی پاسخ دهد. ایران ممکن است تصمیم بگیرد همزمان به چند کشتی حمله کند. بدین ترتیب، شرایط برای نیروهای آمریکایی در دفاع از خودشان دشوارتر می شود. احتمال اینکه نیروهای ایرانی بتوانند یک رزمناو ایالات متحده را غرق کنند، اندک است؛ اما حملات قایق های تندرو و مسلح می تواند خسارت قابل توجهی به ناوگان ایالات متحده وارد آورد یا حتی کشته بر جا بگذارد. اگر نیروی دریایی ایالات متحده تصمیم بگیرد با هدف گرفتن بندرها و تاسیسات دریایی ایران واکنش نشان دهد، آنگاه تحولات خیلی زود به جنگی خونین تر تبدیل خواهند شد.

مارا کارلین (عضو ارشد غیرمقیم گروه امنیت و استراتژی در موسسه بروکینگز در واشنگتن و استادیار دانشکده مطالعات بین المللی پیشرفته جان هاپکینز)

توییت رئیس جمهوری دونالد ترامپ مبنی بر اینکه اگر قایق های تندروی ایرانی به کشتی های آمریکایی در دریا آسیب برسانند، آمریکایی ها آنها را هدف خواهند گرفت و تخریب خواهند کرد، امنیت دریایی در خلیج فارس را زیر ذره بین برده است. صرف نظر از سردرگمی ناگزیر ناشی از اعلام «سیاستگذاری از طریق توییت»، این پیام ترامپ را می توان تلاشی برای احیای بازدارندگی از طریق یادآوری توانایی های قابل توجه نیروی دریایی ایالات متحده به ایران قلمداد کرد. اگر به نیروی دریایی ایالات متحده درباره درگیری دستور آشکار داده شود و اگر نیروی دریایی ایران قدم های قابل توجهی برای آسیب رساندن به دارایی ها و نیروهای آمریکایی در دریا بردارد، آنگاه دارایی های هوایی نیروی دریایی می توانند به سادگی کشتی های ایرانی و سیستم های رادار مربوطه را هدف بگیرند. با این حال، برای ایران چنین اقدامی به مثابه کوته اندیشی است، چراکه نیروهای نظامی و متحدان این کشور به طور موثر و استادانه در منطقه خاکستری علیه آمریکا عملیات انجام داده اند بدون اینکه واکنش شدید نظامی آن را متحمل شوند.

منبع: کارنگی مرکز خاورمیانه / مترجم: طلا تسلیمی