جامعه اقتصادی اروپا، ۶۷ سال پس از تأسیس

نویسنده: ابوالقاسم دلفی، سفیر پیشین ایران در فرانسه

دیپلماسی ایرانی: ۲۵ مارس ۱۹۵۷ و تنها ۱۲ سال پس از پایان جنگ جهانی دوم، "پیمان رم" موجد جامعه اقتصادی اروپا با عضویت فرانسه، آلمان، ایتالیا و بنه لوکس ( بلژیک، لوگزامبورگ و هلند) در پایتخت ایتالیا شد و نطفه روند اروپای واحد با حضور ۶ کشور بسته شد.

سلسله مراحلی در این مسیر ادامه یافت تا در ماستریخت و در ۱۹۹۲ پیمان ماستریخت به عنوان سند مبنایی و اساس پایه ریزی اتحادیه اروپائی تدوین شد. بر پایه این پیمان پیش بینی شده بود:
- حذف حقوق گمرگی 
- بر داشته شدن محدویت های قرنطینه ای
- آزادی ورود و خروج کالا
- آزادی تردد افراد، خدمات و سرمایه 
- برقراری رژیم تضمین کننده رقابت بین اعضاء جامعه اقتصادی اروپا (CEE)، بدون هیچ گونه تبعیض بین آنها.

همچنین در ادامه این مسیر: سیاست های مشترک کشاورزی و حمل و نقل برقرار وبا ایجاد صندوق های اجتماعی برای ایجاد و توسعه اشتغال و بانک اروپائی سرمایه‌گذاری به منظور ایجاد منابع جدید در نظر گرفته شد...

ساختمان جامعه اقتصادی اروپا با اضافه شدن نهادهای  پارلمان، شورای اروپائی و کمیسیون اروپائی و نیز دیوان عدالت اروپائی تکمیلتر شد.

البته باید در نظر داشت که پیمان رم از اول ژانویه ۱۹۵۸ اجرائی شد و در سال ۱۹۷۳ با اضافه شدن کشورهای دانمارک، ایرلند و بریتانیا به اروپای ۹ کشوری تبدیل شد.

ژنرال دوگل، رئیس جمهوری وقت فرانسه در خصوص پیوستن لندن به جامعه اقتصادی اروپا مدت زمان مدیدی مخالف بود.

لازم به یادآوری است که پیمان رم در تکمیل مراحلی بود که در سال ۱۹۵۱ با تاسیس جامعه اقتصادی اروپائی ذغال سنگ و فولاد (CECA) میان فرانسه، آلمان، ایتالیا و بنه لوکس شکل گرفته بود.

روبرت شومان، وزیر امور خارجه وقت فرانسه، قصدش از پیگیری روند وحدت را این گونه ابراز کرده بود که" جنگ جدید بین فرانسه و آلمان، نه تنها غیرممکن بلکه از نظر تحقق تجهیزاتی نیز ناممکن باشد." 

در سال ۱۹۵۴ تلاش برای ایجاد جامعه دفاعی اروپائی به دلیل امتناع فرانسه ناکام ماند همان گونه که امروزه نیر تشکیل ارتش اروپائی در حالت تعلیق است. 
نتیجه:
شصت وهفت سال پس از شکل گیری روند وحدت اروپا، و عبور از فراز و نشیب های فراوان مسیر پر پیج وخم وحدت، امروزه با پدیده ای در حال گذر روبه رو هستیم، که با خروج بریتانیا (UK) و برگزیت به زیربنای فکری ژنرال دوگل در مخالفت با پیوستن اولیه بریتانیا (UK) به اروپا بیشتر پی می بریم. همچنین شیوع کرونا به عنوان بحران جهانی شروع دهه سوم هزاره سوم، نه تنها سلامتی بین المللی را به مخاطره انداخته، بلکه روند وحدت اروپا را نیز بیش از پیش با مشکل روبه رو کرده و با بسته شدن مرزهای دوجانبه وچند جانبه و تعلیق اجرای پیمان شنگن در مورد آزادی تردد، یکی از مهمترین دست آوردها و آرزوهای طرفداران وحدت اروپا را با ناکامی مواجه کرده است.

"آیا COVID - 19 آمال و طراحی های ملی گراها و مخالفین وحدت اروپا را تسریع خواهد کرد؟"