اظهارات ضد و نقیض دولت ترامپ درباره ترور سردار سلیمانی

نویسندگان: نیکول گائوت، جنیفر هانسلر و جیمی کرافورد

دیپلماسی ایرانی: بیش از یک هفته از اقدام ایالات متحده به ترور سردار قاسم سلیمانی، دومین مقام قدرتمند ایران، که با تنش ها در منطقه و نگرانی از جنگ همراه بود، می گذرد و دولت دونالد ترامپ هنوز توضیح درستی درباره انگیزه خود از این اقدام ارائه نداده است و بیشتر توضیحات ارائه شده توسط مقامات، با یکدیگر تناقض دارد. مقامات امنیتی دولت ترامپ بارها و بارها در اشاره به تهدید فوریتی قاسم سلیمانی اظهارات ضد و نقیضی مطرح کرده اند و دیگر مقامات دولتی هم اختلاف نظرهای خود بر سر ایفای نقش مشاوران اصلی ترامپ و سردمداری وزارت های خزانه داری و خارجه در این اقدام را به نمایش گذاشته اند.

فارغ از توجیهات متناقض دولت، قانونگذاران هردو حزب اقدام آن را به دلیل عدم به اشتراک گذاری اطلاعات با کنگره، مورد انتقاد قرار داده اند. مقامات دولتی که مسئول اطلاع رسانی به قانونگذاران بودند مدعی هستند که چندین وجه تهدید را به آنها توضیح داده اند و به طرز عجیبی، اعضای کنگره می گویند که این مسائل هرگز با آنها مطرح نشده است. نتیجه این بوده که ترامپ در بیش از یک هفته گذشته منطقه را به آستانه درگیری سوق داده و در عین حال، مردم آمریکا و قانونگذاران این کشور را از دلایل خود برای این کار بی اطلاع گذاشته است.

آرون دیوید میلر، یکی از اعضای ارشد کارنگی اهدا برای صلح بین المللی، گفت: «از همان ابتدای امر، پیام های عمومی سوالات بسیاری را درباره انگیزه انجام حمله و استدلال های پشت ترور دومین مرد قدرتمند و مهم در ایران ایجاد کردند. توضیحات مبهم و در بسیاری سطوح متناقض بوده است. اظهارات مقامات مشکلات زیادی از نظر شفافیت و اعتبار ایجاد کرده اند و این در حالی است که این مساله در صورت ورود به دوره افزایش تنش ها یا حتی جنگ اهمیت زیادی دارد.»

تهدید چه بود؟

پنجشنبه گذشته توضیحات ترامپ در این زمینه به این بستگی داشت که چه ساعتی سوال از او پرسیده شود. او صبح به خبرنگاران در اتاق روزولت در کاخ سفید گفت: «این کار را کردیم چون آنها می خواستند سفارت را منفجر کنند. البته دلایل دیگری هم داشتیم. یکی از مردان ما جان خود را از دست داده بود.» اشاره ترامپ به پیمانکار آمریکایی کشته شده در حمله موشکی گروه شبه نظامی نزدیک به ایران بود. ساعاتی بعد، ترامپ توجیهات دیگری را نیز اضافه کرد و در اوهایو گفت: «سلیمانی برای سفارتخانه های ما و نه فقط سفارت در بغداد، برنامه داشت.» روز جمعه هم در مصاحبه با فاکس نیوز جزئیات بیشتری ارائه داد و گفت: «من معتقدم 4 سفارتخانه مد نظر او بودند.»

مقامات در توضیح اظهارات اولیه ترامپ درباره «منفجر کردن سفارت» گفتند که رئیس جمهور به حمله به سفارتخانه در بغداد اشاره داشته که پیشتر اتفاق افتاده است. بعدتر یک مقام ارشد وزارت دفاع به خبرنگاران گفت که در واقع برنامه حمله به سفارت با مواد منفجره مطرح بوده و یکی از نقشه های سلیمانی این بوده که سفارت از سوی تظاهرات کنندگان کوکتل مولوتف به دست هدف گرفته شود. اما قانونگذاران گفتند که مایک پومپئو و مارک اسپر، وزرای خارجه و دفاع که مسئولیت گزارش به کنگره را داشتند، هیچ صحبتی درباره این دلیل نکرده اند.

سناتور کریس مورفی (دموکرات از ایالت کنتیکت) در توئیتی نوشت: «بگذارید واضح صحبت کنم - اگر شواهدی دال بر حملات قریب الوقوع به چهار سفارتخانه وجود داشت، دولت در جلسه توجیهی چهارشنبه درباره آنها می گفت. آنها چیزی نگفتند. بنابراین، یا توضیحاتی که به فاکس نیوز داده شده از کنگره جامع تر بوده یا هیچ تهدید قریب الوقوعی وجود نداشته است.» سناتور برنی سندرز، نامزد دموکرات انتخابات ریاست جمهوری، هم به ان بی سی گفت که نه پومپئو و نه اسپر هیچ اشاره ای به توطئه علیه سفارت ها نکردند.» سناتور تیم کِین (جمهوری خواه از ایالت ویرجینیا) هم با اشاره به اینکه جلسه استماع درباره حمله بدترین جلسه در 9 سال فعالیتش در سنا بوده، گفت: «من در آن جلسه استماع حضور داشتم. با دقت گوش کردم. مطمئنم اگر کسی چیزی در این باره می گفت، متوجه می شدم.»

با این حال، پومپئو روز جمعه تاکید کرد که او و اسپر روز چهارشنبه در جلسه محرمانه سنا درباره تهدیدها علیه سفارتخانه ها به قانونگذاران گفته اند: «ما به آنها درباره تهدید قریب الوقوع گفتیم. همه اطلاعاتی که درباره آنها در ساختار غیرمحرمانه توضیحات داده ایم، در جلسه محرمانه نیز مطرح شده اند.»

قانونگذاران آمریکایی همچنین دولت ترامپ در رابطه با مساله «فوریت داشتن» عملیات به چالش کشیده اند. دولت ترامپ در پاسخ به اینکه تهدید چقدر قریب الوقوع بوده، اغلب به فعالیت های پیشین سلیمانی یا مساله کشته شدن پیمانکار آمریکایی در عراق اشاره کرده است. یک منبع جمهوری خواه آگاه در کنگره گفت که احتمالا کشته شدن پیمانکار در قیاس با تهدید احتمالی برای ترامپ قابل توجه تر بوده چرا که او می ترسیده با مورد مشابه محاصره سفارت در تهران در 1979 یا کشته شدن شهروندان آمریکایی در بنغازی، لیبی، در 2012 مواجه شود: «اطلاعات درباره برنامه های سلیمانی احتمالا تاثیری در تصمیم گیری نداشتند. فعالیت های او در منطقه غیرعادی و متفاوت از گذشته نبودند. اگر یک آمریکایی کشته نمی شد، احتمالا هیچ یک از این اتفاقات رخ نمی داد.»

منبع: سی ان ان / مترجم: طلا تسلیمی