نیروهای نیابتی ایران قدرتمند تر از هر زمان

آریانا طباطبایی و کالین کلارک

دیپلماسی ایرانی: دولت دونالد ترامپ از زمان به دست گرفتن سکان ریاست جمهوری آمریکا راهبرد فشار حداکثری را برای اصلاح مسیر سیاست های امنیتی و خارجی ایرانی ها در پیش گرفته است. این راهبرد عمدتا بر تحریم ها برای تغییر رفتار ایران با پیچیده کردن دسترسی اش به بازارها و زیرساخت های مالی بین المللی استوار بوده است.

نمی توان منکر این واقعیت شد که تحریم ها اقتصاد ایران را ویران کرده اند. با این حال، اگر سیاست فشار حداکثری در هدف دم دستی اش در تخریب اقتصاد ایران موفق بوده، اما در هدف بلندمدت تغییر سیاست خارجی ایران به موفقیتی نرسیده است.

ایران هنوز هم به تنهایی حزب الله لبنان را سالانه تا بیش از 700 میلیون دلار حمایت می کند. حتی اگر این رقم افزایش یابد – که پیش بینی ها از آن حکایت دارند – دیگر نباید تعجب کرد که چرا حزب الله تا این حد در برآوردن خواست های ایران تلاش می کند. دیگر وابستگان ایران نیز بدون هیچ مزاحمتی به فعالیت خود ادامه می دهند. حوثی ها را در نظر بگیرید که در طول یک سال گذشته برای رویارویی با سعودی ها و اماراتی ها به سلاح های پیشرفته تری دست پیدا کرده اند.

تحریم های مالی نمی تواند بسیاری از مهمترین جنبه های روابط نیروهای نیابتی ایران از جمله آموزش، انتقال اسلحه، و فناوری را پوشش دهد. تهران هیچ گاه علاقمند به وابسته سازی نیروهای نیابتی اش به ارسال سلاح و تجهیزات نبوده و در عوض ترجیح می دهد آنها در بافت سیاسی و اقتصادی کشورهای خودشان در ساخت صنایع دفاعی خودکفا شوند.

همزمان با تصمیم ترامپ و خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، تهران آرام آرام به هدفش در ساخت یک پل زمینی که در سرتاسر منطقه گسترده است، نزدیک می شود. اگر این آرزو به واقعیت تبدیل شود، ایرانی ها به راحتی می توانند تجهیزات و پرسنل نظامی خود را بین ایران و ارتشی از نیروهای نیابتی شان در هر جا که اراده کنند، جابه جا کرده و پایگاه ها و انبارهایی با مصونیت نسبی بسازند. حال آنکه تحریم های مالی این هدف راهبردی را متوقف نمی کنند.

دولت ترامپ باید رویکرد جامع تری به کار گیرد تا توانایی ایران برای استخدام، آموزش و اجرای عملیات را تضعیف کند. نقطه شروع برای ایالات متحده می توانست پرهیز از خروج از سوریه باشد. یکی از موثرترین موانع پیش روی گسترش نفوذ ایران در داخل خاک سوریه به ویژه در جبهه شمال شرقی حضور نیروهای دموکراتیک سوریه است. بدون این عامل بازدارنده، ایران به راحتی می تواند نیروهای نیابتی اش را تغذیه و امنیت منطقه را تامین کند. این موفقیت در نهایت به تقویت سپاه پاسداران منجر خواهد شد.

واشنگتن و متحدانش اگر چه هیچ علاقه ای به رسیدن تجهیزات نظامی به نیروهای نیابتی ایران ندارند، اما در چگونگی دستیابی به این هدف اختلاف نظر دارند. واشنگتن باید از مواضع حداکثری فعلی اش بر برنامه موشکی ایران صرف نظر کند و تغییرات دست یافتنی تری را دنبال کند. دولت ترامپ باید تنوع نیروهای نیابتی ایران را به خوبی بشناسد و متوجه این موضوع باشد که نمی توان با یک سیاست یکسان مثل تحریم های اقتصادی تمامی این نیروها را در هم شکست.

تهران دارای سطوح مختلف فرماندهی و کنترل است. در حالی که راهبرد پیشنهادی برای حوثی ها اتخاذ یک توافق سیاسی در یمن، و راهبرد مقابله با جریان استخدام نیروهای افغان خروج سریع ایالات متحده از افغانستان است.

منبع: فارن پالسی / تحریریه دیپلماسی ایرانی