سفر سه ساعته ترامپ بیشتر برای توهین به عراقی ها بود

علی موسوی خلخالی، سردبیر دیپلماسی ایرانی

دیپلماسی ایرانی: سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا به عراق قابل پیش بینی بود. بعد از سال 2003 روسای جمهور امریکا از آن جا که اقدام به اشغال کرده بودند و این کشور به واسطه حضور نیروهای امریکایی، به یکی از مهمترین کشورها برای امریکایی ها تبدیل شده بود، سفرهای منظمی به عراق داشتند. البته با خروج نیروهای امریکایی از عراق در سال 2010 در زمان باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق، توجه امریکایی ها به عراق کم شده بود، تا آن جا که از سال 2008، یعنی زمان آغاز به کار دولت اوباما تا پایان دوران ریاست جمهوری او، وی تنها یک بار در سال 2009 به عراق سفر کرده بود. این سفر هم بیش از آن که برای توجه به خود عراق باشد، زمینه سازی برای خروج نیروهای امریکایی از عراق بود که چند ماه بعد از سفر او عملا انجام شد. 

در دوره دونالد ترامپ، از آن جا که او یک جمهوریخواه است و جنگ عراق در زمان جمهوریخواهان (جورج بوش پسر) انجام شد، پیش بینی می شد که توجه امریکا به عراق افزایش یابد. به خصوص که امریکا در عراق پایگاه نظامی دایر کرده است. در عین حال خصومت ورزی امریکا با ایران سبب شده تا بسیاری انتظار داشته باشند توجه امریکایی ها به عراق که این روزها به یکی از متحدان بلامنازع تهران تبدیل شده است، بیش از گذشته شود. 

در عین حال، امریکا و عراق، دو کشور مستقل که دارای رابطه مستقیم با هم هستند، طبیعی است که مقامات ارشدشان به پایتخت های هم سفر کنند. در این چارچوب هم انتظار می رفت عراق، به عنوان یکی از کشورهای مهم خاورمیانه که به دلایل مختلف از اهمیت بالایی برای امریکایی ها برخوردار است، شاهد سفر رئیس جمهوری امریکا باشد. 

آن چه انتقادبرانگیز است نفس سفر رئیس جمهوری امریکا نیست، بلکه شیوه توهین آمیز و خارج از عرف دیپلماتیک سفر اوست. او چهارشنبه شب، بدون اطلاع قبلی، وارد پایگاه امریکایی ها در عین الاسد در استان الانبار شد، در آن جا به همراه همسرش و جان بولتون، مشاور امنیت ملی اش در میان سربازان امریکایی حاضر شد، عکس یادگاری گرفت و سه ساعت بعد آن جا را ترک کرد. دولت عراق در بیانیه خود که متعاقب سفر ترامپ منتشر کرد، یادآور شد که در جریان سفر رئیس جمهوری امریکا بوده اما دو طرف نتوانسته اند درباره چگونگی ملاقات با یکدیگر به توافق برسند. برای همین ترامپ از عادل عبدالمهدی دعوت کرده است در اولین فرصت میزبان او در کاخ سفید باشد. 
به عبارت دیگر دونالد ترامپ از نخست وزیر، رئیس جمهور و رئیس مجلس عراق دعوت کرده بوده به جای بغداد، پایتخت عراق، در پایگاه امریکایی ها در عین الاسد با او ملاقات کنند اما طرف های عراقی این تقاضا را رد کردند و از او خواستند همانند همه مقامات عالی رتبه کشورهای جهان برای دیدار به بغداد بیاید که او نپذیرفته و گفته است در فرصت دیگری با آنها ملاقات می کند. سپس بلافاصله خاک عراق را ترک کرده و سرزده وارد آلمان شده است.

شیوه برخورد از بالا به پایین دونالد ترامپ با مقام های جهان همواره باعث خشم دولت های مختلف شده است. این بار گویا نوبت به عراق رسیده بود که با مقامات این کشور به شیوه نامتعارف برخورد کند. او با عراق به شیوه ای برخورد کرد گویی آن بخشی که نیروهای امریکایی در آن جا حضور دارند را تنها به رسمیت می شناسد و توجهی به باقی کشور ندارد. حضور سه ساعته و ترک فوری عراق بعد از مخالفت مقامات عراقی برای دیدار با او در پایگاه امریکایی ها شاهدی بر این ادعاست. 

یک منبع نزدیک به دفتر نخست وزیری عراق به رسانه قطری العربی جدید گفت که لحن ترامپ با عبدالمهدی برای دیدار با او به گونه ای توهین آمیز بود که برای نخست وزیر چاره ای نگذاشت که با قاطعیت تقاضای دیدار با او را رد کند. به گفته این منبع، روسای جمهور و مجلس در جریان سفر ترامپ نبودند و فقط نخست وزیر به عنوان فرمانده کل قوا از این سفر خبر داشته است.  ظاهرا رفتار ترامپ به قدری توهین آمیز بوده که نخست وزیر ترجیح داده از قبل رئیس جمهور و رئیس مجلس را در جریان سفر ترامپ نگذارد. 
این شیوه دیدار خشم عراقی ها را، به حق، برانگیخته است. ائتلاف اصلاح و سازندگی با صدور بیانیه ای رسمی، دقایقی بعد از ترک عراق توسط دونالد ترامپ، از نخست وزیر و وزیر امور خارجه عراق خواست در اولین فرصت به پارلمان بیایند تا درباره شیوه توهین آمیز سفر رئیس جمهوری امریکا با آنها رایزنی کنند و تدابیری در خور توجه در واکنش به این توهین اتخاذ شود. عصائب اهل حق، فراکسیون سازندگی به رهبری هادی عامری و جریان صدر نیز هر کدام جداگانه بیانیه هایی صادر کردند و سفر توهین آمیز ترامپ را تقبیح کردند. حتی اهل تسنن نیز نسبت به این شیوه سفر رئیس جمهوری امریکا معترض بودند. استاندار الانبار، محل استقرار نیروهای امریکایی، با صدور بیانیه ای شیوه سفر رئیس جمهوری امریکا به عراق را توهین آمیز خواند و از او انتقاد کرد. 

حالا عراقی ها انتظار دارند که دولتشان جواب توهین آمیز ترامپ را با قاطعیت پاسخ دهد که غرور ملیشان بیش از این خدشه دار نشود. برخی پیشنهاد داده اند که نخست وزیر عراق در اعتراض به سفر توهین آمیز رئیس جمهوری امریکا سفر خود به واشنگتن در ماه آینده را لغو کند. برخی چهره های عراقی نزدیک به ایران نیز پیشنهاد داده اند، نخست وزیر عراق در واکنش به این اقدام توهین آمیز به جای سفر به واشنگتن به تهران برود. 

تحقیر رفتاری است که هیچ ملت بر نمی تابد. حتی اروپایی ها که متحد بلافصل امریکایی ها محسوب می شوند از توهین ها و تحقیرهای مکرر ترامپ به ستوه آمده اند. ملت عراق در طول سال های اشغال به شیوه های مختلف پاسخ سوء رفتارهای امریکایی ها را داده اند، این بار نیز پیش بینی می شود پاسخ قاطعی به این رفتار توهین آمیز عالی ترین مقام امریکا بدهند و در این رابطه دولتمردان خود را تحت فشار بگذارند که از این مساله به سادگی نگذرد. / وطن امروز