ایران از مذاکرات صلح یمن در سوئد جا ماند

نویسنده: جولین پکت
دیپلماسی ایرانی: ایران به دنبال آن بود که یک مقام بلندپایه را به مذاکرات صلح یمن در سوئد بفرستد، اما طبق آنچه المانیتور دریافته، دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مانع از حضور ایران در این گفت و گوها شده است.

وزارت امور خارجه ایران تمایل خود را برای اعزام یک مشاور ارشد محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به مذاکرات صلح یمن که تحت حمایت سازمان ملل متحد برگزار شد را به سوئد، میزبان این مذاکرات، اعلام کرده بود. این گفت و گوها با هدف حل و فصل مناقشه بین حوثی ها و دولت عبد الربه منصور هادی از طریق دیپلماسی در استکهلم برگزار شد. اما به گفته چندین منبع ایرانی، این درخواست ظاهرا در پی فشارهای اعمال شده از سوی ایالات متحده رد شد.

وزارت امور خارجه آمریکا از تایید هر گونه ایفای نقش در کوتاه کردن دست ایران از این مذاکرات خودداری کرده و گفته است جزئیات مباحثات دیپلماتیک خصوصی را علنی نمی کند. سفارت سوئد در واشنگتن و مارتین گریفیتس، نماینده سازمان ملل متحد در این مذاکرات هم از پاسخ به درخواست ها برای اظهارنظر در این زمینه خودداری کردند. اما وزارت امور خارجه آمریکا گفت معتقد است ایرانی ها نقش مفیدی در حل و فصل مشکلات ایفا نخواهند کرد.

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در ایمیلی به المانیتور نوشت: «اگر ایران می خواهد کمکی کند، اول از همه باید به همه تحریم های سازمان ملل متحد احترام بگذارد و از فراهم آوردن تسلیحات و دیگر ابزار مشابه و کمک های فنی، آموزش، کمک های مالی و یا سایر کمک های مرتبط با فعالیت های نظامی یا اقداماتی که به سود حوثی ها تمام شود، خودداری کند. اکنون زمان آن رسیده است که برای دستیابی به صلح، رفاه و امنیت در یمن، مصالحه جایگزین تعارض شود.»

مقامی که ایران قصد اعزام او به مذاکرات صلح را داشت، حسین جابری انصاری، سرپرست تعاملات ایرانی با سوریه بود که مسئولیت نظارت بر ایفای نقش در یمن را نیز بر عهده دارد. او پیشتر در مقام معاون وزارت امور خارجه برای امور عرب و آفریقایی فعالیت کرده بود، اما این سمت در تغییر جدید ساختار وزارت امور خارجه حذف شد. انصاری ماه گذشته میزبان رشید خالیکف، دستیار دبیرکل سازمان ملل در همکاری های بشردوستانه در خاورمیانه و آسیای مرکزی بود و دو مقام در تهران درباره بحران یمن گفت و گو کردند.

جرالد فییرشتاین، سفیر آمریکا در یمن در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، گفت که درباره رویدادهای این هفته به طور خاص، چیزی نشنیده اما به او گفته شده که دولت ترامپ به وضوح به سازمان ملل متحد اعلام کرده است که نمی خواهد ایران در گفت و گوهای صلح یمن مشارکت داشته باشد. فییرشتاین گفت که این مساله در آخرین سفر گریفیتس به واشنگتن اوایل سال جاری میلادی مطرح شده، اما فرستاده سازمان ملل متحد در آستانه مذاکرات صلح در سوئد به آمریکا سفر نکرده و تنها سفری به عربستان سعودی داشته است که متحد اصلی عبد ربه منصور هادی به شمار می رود. فییرشتاین گفت: «من شنیده ام که دولت ترامپ عملا از سازمان ملل متحد خواسته است تا ایرانی ها را درگیر این مساله نکند. اساسا دیدگاه مقامات دولت ترامپ این است که ایرانی ها کمکی به حل و فصل ماجرا نخواهند کرد. آنها حوثی ها را به انجام اقداماتی برای کاهش تنش ها تشویق خواهند کرد؟ یا اینکه می خواهند آنچه را که مارتین گریفیتس به دنبال انجام آن است، تضعیف کنند؟»

این دیپلمات بازنشسته که اکنون معاون ارشد رئیس موسسه خاورمیانه در واشنگتن است، هشدار داد که مذاکرات این هفته بیشتر به مثابه یک جلسات مشاوره بوده که مسیر را برای مذاکرات نهایی صلح از طریق تدابیر اعتمادسازی مانند بازگشایی فرودگاه صنعا و آزادی زندانیان هر دو طرف، هموار می سازد. او گفت اگر که ایران می خواهد در مذاکرات مورد استقبال قرار گیرد، باید حوثی ها را به پایان ناآرامی ها ترغیب کند.

فییرشتاین گفت: «اگر آنها می خواهند در مذاکرات مشارکت داشته باشند، باید به وضوح بیان کنند که از حل و فصل درگیری ها به شیوه ای دیپلماتیک حمایت می کنند. به عبارت دیگر، اگر می خواهید بخشی از راه حل باشید، باید بخشی از راه حل باشید.»

او گفت که در دوران دولت اوباما در سال 2014 نیز بحثی مشابه درباره همکاری یا عدم همکاری با ایران در رابطه با سوریه وجود داشت و در پایان، ایران برای مدتی بیش از یک سال از حضور در مذاکرات صلح منع شد.

منبع: المانیتور / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34