چرا ترامپ بر تحقیر عربستان پافشاری می کند؟

ممکن است با دیدن توهین های گاه و بیگاه «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمربکا به عربستان این سوال پیش بیاید که «حکومت عربستان تا کی در مقابل اهانت های مکرر دونالد ترامپ سکوت خواهد کرد؟» «مضاوی الرشید» استاد مرکز خاورمیانه در «مدرسه اقتصاد لندن» در مقاله ای که در میدل ایست آی منتشر شده، به این پرسش پاسخ می دهد به عقیده او عربستان برای «مدتی طولانی» در برابر این توهین ها سکوت خواهد کرد.

وی در ادامه گفته «ترامپ از هیچ فرصتی برای یادآوری این مطلب به سعودی ها دریغ نمی کند که عربستان سعودی بدون حمایت ایالات متحده آمریکا در معرض آشوب های دردسرسازی در جبهه داخلی و محیط پیرامونش قرار خوهد گرفت.»

ترامپ اخیرا گفته «عجله نکنید، من به عربستان علاقه دارم، ملک سلمان تریلیون ها دلار پول دارد، اما بدون ما قادر به حفظ این هواپیماها نخواهد بود، بدون ما چه کسی میداند!»

الرشید با تأکید بر اینکه اهانت اخیر رئیس جمهور آمریکا متفاوت بود، گفت «رئیس جمهور کارکشته ای که به آداب دیپلوماتیک در سطح بالایی واقف است، این اظهارات را به هیچ عنوان به متحدین خود در منطقه که تعدادشان رو به کاهش است، نمی گوید اما ترامپ به خوبی می داند حتی اگر بدترین اهانت ها را بر زبان آورد، می تواند از تبعات آن شانه خالی کند.»

چرا عربستان سعودی در مقابل انتقادات ایالات متحده آمریکا سکوت اختیار می کند ولی در مقابل انتقاد کشورهای دیگر جنجال به پا می کند؟

از حمایت آمریکا از عربستان در جنگ یمن تا دستور واشنگتن به ریاض برای پایین نگه داشتن قیمت نفت، ترامپ در همه این موارد از هیچ فرصتی دریغ نمی کند تا ضعف عربستان را در صورت نبود حمایت آمریکا به رهبران این کشور گوشزد کند.

مضاوی الرشید بر این باور است که روابط عربستان و آمریکا در سایه دولت ترامب تبدیل به روابطی بی پرده شده است که در این روابط هیچ گونه زبان دیپلماتیک و یا هم پیمانی و شراکتی دیده نمی شود، بلکه تنها قراردادی است که در آن طرف نیرومند تلاش می کند تا طرف ضعیف را تحت فشار قرار دهد، از آنجایی که ترامپ به خوبی از شکنندگی حکومت عربستان آگاه است، پیوسته تاثیرپذیری عربستان را به رهبران این کشور گوشزد می کند تا آنها را همیشه در حالت اضطراب و ترس نگه دارد.

او می خواهد با این روش سعودی ها را وادار کند تا همیشه در مسیر راضی کردن آمریکا و اجرای خواسته های او قدم بردارند.

عربستان سعودی در آینده نیز  بهایی سنگین در مقابل وابستگی عمده خود به آمریکا پرداخت خواهد کرد. سعودی ها به خوبی بر پیامدهای عدم حمایت بی قید و شرط آمریکا از این کشور واقف هستند و این امر عربستان را در معرض خطرات پیش بینی نشده ای قرار خواهد داد.

به همین دلیل حکومت آل سعود به انتقادهای کشورهای غربی که اهمیت استراتژیک کمتری دارند در مورد بازداشت منقدین، فعالان حقوقی عربستانی و یا کشتار شهروندان یمنی سریع تر واکنش نشان می دهد.

کشورهای کانادا، سوئد، نروژ و دیگر کشورها به هنگام سرکوب داخلی و سیاست های منطقه ای اشتباه عربستان، جنجال به پا می کنند، اما در مقابل اینها، واکنش عربستان بسیار سریع است و بلافاصله این کشورها مورد بازخواست قرار می گیرند تا مبادا کشورهای دیگر که با عربستان دشمنی دارند یا کشورهایی هم چون بریتانیا که منتقد این کشور نیستند، به فکر انتقاد از این کشور بیفتند یا حتی کلمه انتقاد را بر زبان جاری کنند.

حاکمیت خیالی؛چرا عربستان به کانادا تاخت؟

هنگامی که این انتقاد از سوی ایالات متحده آمریکا مطرح می شود، مساله شکل دیگری به خود می گیرد و عربستان سعودی این اهانت ها را تحمل کرده و برای نمایش پیش بینی شده خود طبق نظر قدرتی که حامی این پادشاهی است، حرکت می کند و روزنامه های داخلی این کشور عبارت های نیش دار و سنگین ترامپ را نادیده می گیرند.

این استاد دانشگاه می گوید «در صورتی که کشوری غیر آمریکا عربستان را مورد انتقاد قرار دهد، حکومت این کشور در واکنش خود زیاده روی به خرج می دهد و روادید شهروندان این کشور را به حالت تعلیق در میاورد و قراردادهای تجاری را لغو کرده و سفرای خود را از این کشورها فرا می خواند حتی اقدام به سیاه نمایی علیه این کشورها در رسانه های تحت اختیار خود می کند.»

به عنوان مثال بعد از بحران در روابط دیپلماتیک کانادا و عربستان، «عادل الجبیر» وزیر خارجه این کشور در اقدامی پیش بینی نشده کانادا را به جدایی ایالت کبک از این کشور تهدید کرد.

رسانه های عربستان در مقابل انظار مردم، در خصوص رنج و عذاب سرخ پوستان بومی کانادا می گویند و اظهار نظرهایی علیه نظام سیاسی کشوری مطرح می کنند که بسیاری از سعودی ها و دیگر عرب ها برای آن کشور احترام قائل هستند و حتی به دنبال به زندگی در آن کشور هستند.

الرشید نوشته «سعودی ها فراموش می کنند که کانادا، ایران نیست و آل سعود، اقلیت عرب سنی اهواز را به عنوان سلاحی علیه حکومت ایران استفاده می کند و حتی از مجاهدین خلق حمایت می کند.»

الرشید خاطر نشان کرد: حکومت عربستان از این گونه حوادث با کانادا یا دیگر کشورها را به عنوان فرصتی برای نشان دادن حاکمیت خیالی خود،استفاده می کند و در حالی که این اقدامات، گمراه کننده، توجیه ناپذیر و بی ارزش است، تلاش می کند تا تا مردم خود را از فخرفروشی سران کشور راضی نگاه دارد.»

از طرفی ترامپ با نمایش دادن نمودار هزینه های نظامی عربستان در مقابل محمد بن سلمان ولیعهد این کشور و جلوی دوربین خبرنگاران و اشاره به ضعف عربستان سعودی بدون حمایت آمریکا از این کشور، به خوبی بر این امر واقف است که می تواند به اهانت های خود در قبال عربستان بدون بروز هیچ گونه واکنشی از جانب این کشور ادامه دهد.

چرا ترامپ بر تحقیر عربستان اصرار دارد؟

متاسفانه، سعودی ها از این امتیاز که رهبران خود را در انتخابات آینده کنار بزنند و یا به دلیل غارت اموال و رشوه دادن به آمریکا، مورد محاکمه قرار دهند بی بهره هستند. از همین رو ترامپ به فشارهای خود علیه این کشور ادامه خواهد داد.

اگر ضعف حکومت آل سعود بدون حمایت آمریکا، واقعیتی بی نیاز به بحث و بررسی باشد، اهانت های دراماتیک و نمایش گونه ترامپ بیشتر به این دلیل است که وی می خواهد طرفداران خود در آمریکا را که از خوار شدن شیوخ نفتی لذت می برند، با این اهانت ها راضی کند.

این استاد دانشگاه در ادامه می نویسد «کسانی که ترامب را برای تحقیر شدید هم پیمانانش مورد تشویق قرار می دهند، گروهی از آمریکایی های منحرف وگمراه هستند و ترامپ این چنین با رفتارهای قلدرمآبانه، نژادپرستانه و میهن دوستانه آنها را به سوی خود جذب می کند. کسانی که فراموش کردند چگونه کشوری در خارج از مرزهای خود دارای نفوذ و قدرت می شود، باید بدانند آمریکای قدرتمند و پرنفوذ از طریق دورساختن متحدان و ارعاب هم پیمانان و تحقیر دوستان محقق نمی شود.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11