پیدا و پنهان کابینه عبدالمهدی؛ از حضور یاران بارزانی تا تکنوکرات‌های کار آزموده

نویسنده: علی موسوی خلخالی، سردبیر دیپلماسی ایرانی

دیپلماسی ایرانی: کابینه عادل عبدالمهدی چهارشنبه شب بعد از کش مکشی طولانی در پارلمان عراق رسماً از مجلس این کشور رأی اعتماد گرفت.

اگرچه عبدالمهدی رسماً نخست‌وزیر شد، اما 14 وزیر از 22 وزیر پیشنهادی او توانستند از مجلس رأی اعتماد بگیرند. در این جا به کارنامه این وزرا نگاهی می‌اندازیم:

1- ثامر عباس غضبان الغضبان، وزیر نفت: متولد 1945. از سال 1973 در وزارت نفت کار می‌کند. در سال 1992 توسط حکومت صدام حسین به دلیل انتقاد از سیاست‌های نفتی دولت وقت به مدت سه ماه زندانی شد.

در دولت «ایاد علاوی» وزیر نفت شد و یکی از اعضای کمیته تدوین قانون اساسی عراق بعد از سقوط صدام حسین بود. وی در دوران حکومت انتقالی یکی از اعضای کمیته اقتصادی بود و در سال 2012 از سوی دولت عراق برای ریاست اوپک نامزد شد.

وی جوایز متعدد ملی و بین‌المللی را برای فعالیت‌های گوناگون تخصصی‌اش در حوزه نفت دریافت کرده و بارها از او به عنوان چهره‌ای برجسته و ماندگار تقدیر شده است.

غضبان همچنین کتاب‌های متعددی را در حوزه تخصصی نفت نوشته و در همین حوزه اختراعاتی را به نام خود ثبت کرده است. از او عموماً به عنوان یک چهره تکنوکرات یاد می‌شود. وی به زبان انگلیسی تسلط دارد.

2- فؤاد حسین، وزیر دارایی: متولد 1949. شیعه کُرد فیلی از شهر خانقین است. در سابق عضو حزب «کادحی» کردستان بوده است. از یاران نزدیک مسعود بارزانی است و دست راست او محسوب می‌شود. اما از لحاظ گرایش حزبی عضو هیچ حزبی محسوب نمی‌شود. او سال‌ها در بغداد ساکن بوده و در سال‌های بعد از سقوط صدام حسین به سلیمانیه منتقل شده است.

3- نعیم ثجیل یسر الربیعی، وزیر ارتباطات: متولد 1970. از وزرای جوان کابینه عبدالمهدی است. او مهندس کامپیوتر و ارتباطات است که در سال 2003 مدرک کارشناسی خود را دریافت کرده است.

الربیعی دیپلم زبان ترکی استانبولی را نیز دارد. او در سال 2007 تدریس در دانشگاه النهرین را آغاز کرد اما همزمان مشاور رئیس هیئت آمار و اطلاعات عراق نیز بوده است.

وی نماینده وزارت آموزش عالی و پژوهش‌های علمی در دولت الکترونیک بوده است. او گرایش سیاسی خاصی ندارد.

4- بنکین ریکانی، وزیر بازسازی و مسکن:متولد 1966 در دهوک است. او از چهره‌های نزدیک به مسعود بارزانی است که اتهاماتی مالی متوجه اوست. نزدیک به چهار ماه پیش پرونده علیه او تشکیل شد که در آن متهم به رشوه و عقد قراردادهای غیرقانونی مالی، اکثراً به سود حزب دموکراتیک کردستان، شده بود که با دخالت شخص مسعود بارزانی و گفت‌وگوهای مستقیم او با حیدر العبادی، نخست‌وزیر سابق رسیدگی به این پرونده معلق شد.

وی مسلط به زبان‌های کردی، عربی و انگلیسی است و از چهره‌های مطرح در صنعت حمل و نقل محسوب می‌شود. او نماینده عراق در سازمان‌های مختلف حمل و نقل بوده است.

5- محمد هاشم، وزیر بازرگانی: او متولد 1966 در بغداد است که مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای خود را در رشته مهندسی عمران از دانشگاه بغداد دریافت کرده است. چهره‌ای تکنوکرات محسوب می‌شود که به جریان خاص سیاسی‌ای گرایش ندارد.

6- محمدعلی الحکیم، وزیر امور خارجه: متولد 1952 در شهر نجف اشرف است.

او از خاندان برجسته حکیم در عراق است اما از لحاظ منش سیاسی و اعتقادی سکولار است و ارتباطی با شاخه سیاسی خانواده حکیم ندارد.

الحکیم در دولت ایاد علاوی وزیر ارتباطات بود. وی مدرک کارشناسی در رشته آمار از دانشگاه بغداد، در علوم کامپیوتر از دانشگاه بیرمنگام در انگلیس و دکترای مدیریت اطلاعات از کالیفورنیای جنوبی دارد.

وی قبل از تصدی وزارت امور خارجه، معاون آنتونیو گوترش، دبیرکل فعلی سازمان ملل در امور اقتصادی و اجتماعی غرب آسیا بوده و پیش از آن نیز نماینده عراق در سازمان ملل بوده است. او از چهره‌های سکولار و افراد نزدیک به ایاد علاوی محسوب می‌شود.

7- صالح حسین جبر الحسنی، وزیر کشاورزی: وی مقاطع کارشناسی تا دکترای خود را در رشته کشاورزی از دانشگاه بغداد دریافت کرده است.

وی قبل از تصدی این سمت مدیرکل باغداری‌های وزارت کشاورزی به مدت سه سال بوده است.

8- احمد ریاض العبیدی، وزیر ورزش و جوانان:متولد 1969 و پدر پنج فرزند است. دکترای فیزیک از دانشگاه بغداد دارد و ورزشکار است. در دهه هشتاد در لیگ داخلی عراق فوتبالیست بوده و تا دهه نود از چهره‌های فعال ورزشی در رشته فوتبال بوده است. گرایش سیاسی چندان مطرحی ندارد.

9- علاءالدین عبدالصاحب العلوانی، وزیر بهداشت:متولد 1949 و فارغ التحصیل رشته پزشکی از دانشگاه اسکندریه است اما دوره‌های تکمیلی خود را در این رشته در انگلستان گذرانده است.

او در گذشته، قبل از سقوط حکومت صدام حسین در اسکاتلند پزشک بوده و از چهره‌های مطرح پزشکی در عراق محسوب می‌شود.

العلوانی همچنین رئیس دانشکده پزشکی دانشگاه مستنصریه در بغداد بوده است. در سال 2005 از عراق خارج شد و به عضویت سازمان بهداشت جهانی در ژنو سوئیس درآمد.

وی در این سازمان معاون مدیرکل این سازمان بود. در سال 2011 از سوی اعضای این سازمان به سمت مدیر منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی در شرق دریای مدیترانه انتخاب شد که کشورهای عربی، افغانستان، ایران و پاکستان را پوشش می‌داد. وی گرایش سیاسی خاصی ندارد.

10- صالح عبدالله الجبوری، وزیر صنعت و معدن:فارغ التحصیل رشته شیمی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا از دانشگاه موصل است.

وی از سال 2014 تا 2018 رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه تکریت بوده است. مدیریت بخش نظارت، پژوهش و توسعه شرکت ملی کود عراق نیز از دیگر سوابق اوست. او از چهره‌های سیاسی اهل تسنن و از افراد نزدیک به صالح المطلک است.

11- باسم عبدالزمان مجید الربیعی، وزیر کار و امور اجتماعی: متولد 1971 است که دکترای قانون جنائی از دانشگاه بغداد دارد.

وی معاون مدیرکل بخش توافقات بین‌المللی در هیئت امنای دفتر نخست‌وزیری بوده است.

الربیعی از سال 2001 تا 2002 در دانشگاه یرموک اصول دادگاه‌های جزائی را تدریس می‌کرد. از سال 2005 تا 2010 مدیر اداره حقوقی در شورای امنیت ملی بوده است.

وی همچنین عضو کمیته استراتژیک امنیت ملی نیز بوده است. عضویت در کمیته تدوین‌کنندگان استراتژی مبارزه با فساد، کمیته بین‌المللی گروه‌های همسو و کمیته بین‌المللی حقوق بشر از دیگر فعالیت‌های او بوده است.

12- لوی حمید جواب خطیب، وزیر برق:متولد 1968 است که فوق لیسانس خود را در رشته مهندسی تکنولوژی از دانشگاه کنسجتون از انگلیس دریافت کرده است.

وی همچنین پژوهشگر مطالعات عالی در سیاست‌های عامه در دانشگاه سالفورد در انگلستان بوده و دکترای علوم سیاسی و اقتصاد سیاسی خود را از دانشگاه اکزتر در انگلیس دریافت کرده است.

خطیب سابقه کار در کسوت مهندسی در شرکت‌های مهمی چون گاز بریتانیا، شل هلند و شرکت ملی نفت اندونزی را دارد.

وی مشاور افتخاری مجلس نمایندگان عراق در امور انرژی و اقتصاد از سال 2007 بوده و مؤسس گروه بین‌المللی انرژی در بغداد است.

وزیر برق عراق، سابقه فعالیت در دانشگاه‌های کلمبیا و نیویورک در آمریکا و عضو گروه سیاست خارجی مؤسسه بروکینگز در آمریکا بوده است.   

13- جمال عباس محسن العادلی، وزیر منابع آبی:ویکل دوران تحصیلات دانشگاهی خود را در فرانسه گذرانده و دکترای مهندسی مکانیک از دانشگاه لیموژ فرانسه دارد.

از اساتید وزارت علوم عراق است و از سال 2014 تا 2015 معاون رایزنی فرهنگی در پاریس و از سال 2012 تا 2014 معان رایزن فرهنگی در کی‌یف و همزمان در آنکارا بوده است.

در سال‌های 1985 تا 1988 نیز استاد دانشگاه تکنولوژی بغداد بوده و از سال 1992 تا 1995 در هیئت صنایع نظامی عراق فعالیت کرده است.

14- عبدالله اللعیبی، وزیر حمل و نقل:اوفارغ التحصیل رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشگاه تکنولوژی بغداد است.

وی قبل از تصدی وزارت، معاون فنی وزیر حمل و نقل عراق بوده است. سرپرستی شرکت خدمات ناوبری هوایی و شرکت عام حمل و نقل مسافرین از دیگر مسئولیت‌های وی در وزارت حمل و نقل عراق است.

اللعیبی همچنین مدیرکل اداره قراردادها و ترخیص کاران در سال 2016 و مدیر کل شرکت حمل و نقل بخش خصوصی از سال 2009 تا 2016 نیز بوده است./تسنیم