در هم شکستگی غرب

دیپلماسی ایرانی : پس از نشست اخیر گروه جی 7 در کبک، دیگر تردیدی نیست که غرب دچار بحران شده است. بله، کشورهای غربی معمولا سیاست های خارجی متفاوت داشته اند (همانطور که در جنگ عراق دیدم)، اما غرب بر پایه ی یک سری ستون های ایدئولوژیک بنا شده بود که اکنون تحت فشار شعار ترامپ، "آمریکا در الویت است"، در حال فرو ریخن است.

اتهام مدام ترامپ و همراهانش به متحدان – "ما نمی توانیم بگذاریم دوستانمان از ما سوء استفاده کنند" – تاثیری مهم و طولانی مدت خواهد گذاشت. جدا از حمایت بی قید و شرط ترامپ از عربستان سعودی و اسرائیل، به نظر می رسد او می خواهد درک استراتژیک ضروری که مدت ها است بین آمریکا و متحدانش وجود داشته را از بین ببرد.

همین چند سال پیش، آمریکا اصلا فکرش را هم نمی کرد که روزی بخواهد بیانیه ی مشترک گروه جی 7 را امضاء نکند. همچنین هیچ کس هم فکرش را نمی کرد که دولت آمریکا بخواهد به رهبر کانادا، جاستین ترودو، آن هم با این لحن ترامپ و مشاور تجاری اش، پیتر ناوارو، حمله کند.

بعد از نشستش با دیکتاتور کره شمالی، کیم جونگ اون در سنگاپور، ترامپ تاکید کرد که "رابطه ی خوبی" با ترودو دارد. او همچنین گفت: "هم اکنون رابطه ی بسیار خوبی با رئیس کیم" دارد. مقایسه رابطه ی آمریکا با این دو رهبر، نه تنها ناشیانه است بلکه کاملا احمقانه است و نشان می دهد که ترامپ چشم اندازی برای آینده ندارد.

اگر رفتار های اشتباه، تنها ایراد دولت ترامپ بود، اینقدر نگران نبودیم، اما این دولت، سیاست های مشخصی را دنبال می کند که مهم ترین اتحاد های آمریکا را تضعیف می کند.

تعرفه های آمریکا بر استیل و آلومینیوم وارداتی از کانادا، نه تنها به صادر کنندگان خارجی بلکه به کارگران و شرکت های آمریکایی که وابسته به استیل و آلومینیوم وارداتی هستند، آسیب می زند. هرچند که حقایق و منطق اقتصادی بر ترامپ تاثیری ندارد. برای توجیه سیاست های محکوم به شکستش، ترامپ مواردی مانند تعرفه ی بالای کانادا بر محصولات لبنی، را انتخاب کرده است اما از این واقعیت چشم پوشی می کند که میانگین موزون نرخ تعرفه ی آمریکا، در واقع بالاتر از نرخ اتحادیه ی اروپا، ژاپن و کانادا است.

همزمان با نشست گروه جی 7، در آن سوی دنیا جلسه ی مهم دیگری در حال برگزاری بود. در شهر کینگ دائو چین، سازمان همکاری شانگهای - شامل چین، هند، قزاقستان، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان – در حال برگزاری نشست سالانه خود بود. به نقل از روزنامه ی رسمی حزب کمونیست چین، دیدار بین رئیس جمهور چین، شی جین پینگ، با رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر پوتین، بسیار صمیمانه تر از دیدار های ترامپ با سایر اعضاء گروه جی 7 بود.

درخواست ترامپ برای پذیرش مجدد روسیه، که به خاطر حمله به جزیره ی کریمه در سال 2014 از گروه اخراج شده بود، آتشی در نشست گروه جی 7 شعله ور کرد. تکه تکه شدن حکومت جهانی، اصلا به نفع منافع غرب نیست. رهبران کشورهای غربی باید دامنه و مقیاس همکاری هایشان را در جستجوی راه حل مشکلات جهانی، گسترش دهند. و باید از طریق گروه هایی – مانند جی 20 – قدرت های بزرگ دور هم جمع شوند.

اما رویکرد با ملایمت ترامپ در قبال روسیه با موانع زیادی روبرو شده است. سیاست خارجی پوتین بر ضد تدابیر امنیتی غرب است و رابطه ی ترامپ با کرملین، موجب بروز نگرانی های جدی در داخل و در سطح بین الملل شده است.

در طول کمپین انتخاباتی ریاست جمهوری در سال 2016، ترامپ از تصمیم پادشاهی بریتانیا برای خروج از اتحادیه ی اروپا حمایت کرد. از زمانی که ترامپ قدرت را در دست گرفته است، دولتش از تمام توان برای تضعیف اتحادیه ی اروپا استفاده کرده است. چند روز پیش، ریچارد گرنل، سفیر آمریکا در آلمان، گفت که در تلاش است تا "به سایر محافظه کاران در اروپا را قدرت ببخشد" – که به معنای خروج از پروتکل دیپلماتیک است. هدف از این کار، از بین بردن پیشرفتی است که ما اروپایی ها در پیشبرد اهداف مشترکمان به دست آورده ایم.

کاملا مشخص است که ترامپ از روابط دو جانبه بیشتر استقبال می کند. به همین خاطر است که ترامپ از اتحادیه ی اروپا – سازه ای که بر پایه ی چند جانبه گرایی بنا شده است – خوشش نمی آید. اما هر زمان که آمریکا و اروپا از یکدیگر حمایت کرده اند و در چهارچوب نهادهایی بر مبنای قواعد مشترک، عمل کرده اند، بسیار موفق بوده اند. اما تمایل ترامپ به استراتژی اختلاف بیفکن و حکومت کن، بازی را به وجود می آورد که فقط بازنده ها در آن جای خواهند داشت و از غرب شروع خواهد شد و نهایتا کل دنیا را خواهد گرفت.

منبع: پراجکت سیندیکیت / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی /33