دلیل اصرار روس‌ها به خروج ایران از سوریه چیست؟

فرارو- حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو می گوید: ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در ملاقاتی که با بشار اسد رئیس جمهور سوریه در بندر سوچی داشت در یک حرف کلی اعلام کرد که همه نیرو های خارجی باید از سوریه خارج شوند. از این سخن این گونه برداشت شد که پوتین حتی معتقد است روسیه نیز باید سوریه را ترک کند. اما الکساندر لاورنتیف، نماینده ویژه پوتین در امور سوریه گفت که منظور روسیه این است که نیرو های خارجی به جز روسیه باید از سوریه خارج شوند. روسیه دو پایگاه نظامی در سوریه دارد. یکی پایگاه دریایی در بندر طرطوس است و دیگری پایگاه هوایی «حمیمیم» در استان «لاذقیه». لاورنتیف گفت: روسیه در این دو پایگاه حضور خواهد داشت و سایر نیرو ها از جمله آمریکا، ترکیه، ایران، حزب الله باید خاک سوریه را ترک کنند.

بهشتی پور ادامه می دهد: اما نماینده دولت سوریه اعلام کرده است که کشور هایی که سوریه از آن ها می خواهد می توانند در خاک سوریه بمانند و نیرو هایی که باید این کشور را ترک کنند آن هایی هستند که علی رغم میل دولت سوریه وارد خاک این کشور شده اند؛ بنابراین اگر بخواهیم در این مورد بدبینانه قضاوت کنیم، می شود گفت که روسیه رندانه بر بقای خود در سوریه و خروج همه کشور ها از جمله ایران از سوریه تاکید دارد. ایران هم بلافاصله در این مورد پاسخ داده است. هم سخنگوی وزارت خارجه و هم خود آقای ظریف اعلام کردند که ایران تا زمانی که خود دولت سوریه درخواست داشته باشد در خاک سوریه می ماند و هرگاه سوریه نخواهد ایران این کشور را ترک می کند.

این تحلیل گر مسائل بین الملل می گوید: این موضع منطقی و درست است. تا زمانی هم که دولت سوریه نخواهد، بعید است که روسیه بتواند به ایران فشار بیاورد. همانطور که ایران به درخواست روسیه وارد سوریه نشد و قبل تر از این کشور در سوریه حضور مستشاری دارد، حالا هم هم نیازی به اجازه روسیه ندارد.

بهشتی پور در تحلیل بازی روسیه از کارت ایران می گوید: احتمالا روسیه در مذاکرات آتی ژنو که قرار است در ارتباط با قانون اساسی آینده سوریه برگزار شود دیدگاه خود را به غربی ها نزدیک کند. او احتمالا به عنوان ما به ازای خروج آمریکا و ترکیه از سوریه می خواهد خروج ایران و حزب الله را بدهد. به طور کلی روسیه عادت دارد که از جیب دیگران خرج کند. با این وجود خیلی بعید به نظر می رسد که ترکیه و آمریکا بپذیرند از سوریه خارج شوند. حتی اگر آمریکا حاضر به خروج از سوریه شود، از طریق اسرائیل اهداف خود در سوریه را تعقیب می کند.

بهشتی پور در ارتباط با نقش کنونی روسیه در ارتباط با توافق هسته ای ایران نیز می گوید: موضع پوتین حمایت از برجام است. روس ها می دانند که نظارت و کنترل ها در چارچوب برجام نسبت به قبل از آن خیلی بیشتر است. یکی از دلایلی که روسیه و چین موضع خود را به آمریکا نزدیک کرده اند، پرونده سازی هسته ای علیه ایران بود. برجام عملا به آن پرونده سازی پایان داده است و روسیه هم این را پذیرفته است و این نظارت ها را کافی می داند. این کشور چند بار هم موضع گرفته است که لزومی به کنترل پایگاه های نظامی ایران نیست بلکه مراکزی باید کنترل شوند که در آن ها فعالیت نظامی صورت می گیرد. پس در بحث مربوط به برجام آن چیزی که قرائن و شواهد نشان می دهد سیاست اعلامی و اعمالی مسکو حمایت از برجام است. از این جهت کاملا به چین و اتحادیه اروپا نزدیک است.