چرا ایرانیان مشتاق زندگی در گرجستان شده‌اند؟
اگر چه ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و امارات همچنان در برنامه سفرهای دایمی ایرانیان جای دارند اما یک رقیب جدی هم به این فهرست اضافه شده است. میل سفر به گرجستان تنها به گذران روزهای تعطیلی یا عید نوروز خلاصه نمی شود و چندین هزار ایرانی حالا در شهرهای این کشور کوهستانی صاحبِ خانه و ساکن شهرهای این کشور هستند. موج سفر به گرجستان حالا از فضای مجازی و دفاتر مسافرتی و شبکه های ماهواره ای خارج شده و گروهی بی نیاز به این موسسات، خود اقدام به اخذ اقامت دایم در این کشور به روش های متفاوت می شوند.
به گزارش روزنامه شهروند نوشت: «من به شخصه ترجیح می دادم به کشور توسعه یافته تری مهاجرت کنم ولی خب با توجه به شرایط سخت آن کشورها و شرایط ساده گرجستان و احتمال پیوستنش به اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۰ این کشور را انتخاب کردم.» این جملات را یک جوان ایرانی که به تازگی و پس از خرید یک خانه در گرجستان، به ایران بازگشته می گوید. او هم مانند بسیاری از شهروندان ایرانی که با حساب و کتاب، این روزها گرجستان را مقصد مهاجرت خود کرده اند، به امید روزهای بهتر و زندگی آرام تر این کشور کوچک و خوش آب و هوا را انتخاب کرده است. حالا چندسالی است که اگر چه ترکیه، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و امارات همچنان در برنامه سفرهای دایمی ایرانیان جای دارند اما یک رقیب جدی هم به این فهرست اضافه شده است. میل سفر به گرجستان تنها به گذران روزهای تعطیلی یا عید نوروز خلاصه نمی شود و چندین هزار ایرانی حالا در شهرهای این کشور کوهستانی صاحبِ خانه و ساکن شهرهای این کشور هستند. موج سفر به گرجستان حالا از فضای مجازی و دفاتر مسافرتی و شبکه های ماهواره ای خارج شده و گروهی بی نیاز به این موسسات، خود اقدام به اخذ اقامت دایم در این کشور به روش های متفاوت می شوند.
به دنبال فضای رهاتر اجتماعی
دلایل برای انتخاب گرجستان به عنوان مقصد مهاجرت، متفاوت است اما فصل مشترک سخنان بسیاری از این افراد، زندگی در شرایطی با فضای باز اجتماعی است؛ هر چند که هزینه پایین زندگی در این کشور هم یکی دیگر از دلایل اصلی این انتخاب است. «حمید»، روزنامه نگاری است که در سفر اخیر خود به گرجستان با بسیاری از ایرانیان مهاجر، هم کلام شده است. او درباره سطح معیشت مردم گرجستان به «شهروند» می گوید: «گرجستان اساسا کشور فقیری است و بنابراین سطح زندگی اغلب مردم چندان لوکس نیست ولی اختلاف طبقاتی هم مثل همه جا، آن جا هم وجود دارد و در بعضی از محله ها، خانه ها و برج های لوکسی وجود دارد. با این همه غذا و نوشیدنی درگرجستان نسبت به ایران خیلی ارزان تر است. تقریبا می شود با یک حقوق متوسط در ایران، در شهری مثل تفلیس هم زندگی کرد، البته اگر مجبور به پرداخت اجاره خانه نباشید.»
حمید حدود یک ماه ساکن تفلیس بوده و معتقد است که وضع زندگی از نظر اقتصادی برای مردم این شهر چندان هم راحت نیست اما چون مردم راحت گیر و ساده زیستی هستند، با همین حداقل ها هم سر می کنند. او این ضعف اقتصادی را یکی از مهمترین دلایل گرجستان برای جذب توریست و مهاجر می داند: «به خاطر همین فقر و نبود درآمد اساسی در کشور به جذب توریست و سرمایه های خارجی روی آوردند که یکی از این موارد، همین اعطای اقامت برای کسانی است که ملکی با ارزش حداقل ۳۵هزار دلار خریداری می کنند.»
اخذ اقامت با خرید ملک
یکی از شایع ترین راه های اخذ اقامت دایم در گرجستان برای ایرانیان، خرید ملک است و این موضوع آن قدر افزایش یافته که همین چند هفته پیش، سفیر ایران در گرجستان در این زمینه هشدار داد و گفت که «خرید ملک در گرجستان لزوما تضمینی برای اخذ اقامت طولانی مدت این کشور نیست.» اما روند پذیرش این اقامت به چه شکل است؟ حمید در این باره می گوید: «قیمت خانه از ۲۰هزار دلار تا چند میلیون دلار است که بر اساس متراژ و محل فرق می کنند ولی برای دریافت اقامت باید ارزش ملکی که خریده می شود، حداقل ۳۵هزار دلار باشد.»
روند کار هم به این صورت است که با خرید ملکی با این قیمت، یک سال اقامت موقت به خریدار اعطا می شود که پس از تکرار این اقامت موقت در ۶سال، اقامت دایم برای مهاجران فراهم می شود. آن طور که حمید می گوید، این روند دریافت اقامت، انگیزه زیادی برای ایرانیان علاقه مند به مهاجرت ایجاد کرده و البته امنیت گرجستان هم در افزایش این میل مهاجرت تأثیرگذار بوده است: «انگیزه اغلب ایرانی هایی که من با آنها صحبت کردم، هم همین پیدا کردن جایی امن و آرام با آزادی های اجتماعی است؛ جایی نزدیک به ایران و ارزان و داشتن جایی برای روزهای آینده.»
برای بار دوم به گرجستان رفتم تا تغییرات را ببینیم
«مرتضی» تابستان گذشته و عید امسال به گرجستان سفر کرد و اکنون قصد خرید خانه در این کشور دارد که بتواند در سال های آینده به اقامت دایم برسد. او ساکن سیستان وبلوچستان است و می گوید در فاصله این ۶ ماه، تغییرات زیادی را در گرجستان و در زمینه جذب توریست دیده است. این جوان ۲۸ساله که در زاهدان شغل آزاد دارد درباره دلیل اصلی سفر خود و نیت خرید خانه در گرجستان می گوید: «سه دلیل اصلی برای این سفرها داشتم: کم بودن هزینه - قیمت تورهای گرجستان که از ٨٠٠ تومان شروع می شود، نیاز نداشتن به ویزا و دیگر این که می دانستم گرجستان به دنبال عضویت در اتحادیه اروپاست و می خواستم ببینم یک کشور دقیقا چه تغییراتی را در خودش صورت می دهد تا به این موضوع برسد.»
او مانند بسیاری دیگر از توریست های ایرانی که به کشورهای دیگر سفر می کنند، بحث آزادی های اجتماعی را هم مطرح می کند: «البته مهمترین دلیل سفر به کشور خارجی به جای ایران، متفاوت بودن شرایط است. در واقع تجربه دخالت کمتر در زندگی خصوصی آدم ها برای من جذاب است.»
مرتضی می گوید هزینه زندگی در این کشور کمتر از درآمد افراد است و همین موضوع او را علاقه مند به مهاجرت کرده است: «در سال های اخیر ایرانی های زیادی ساکن گرجستان شدند. کلا هزینه های زندگی به نسبت درآمد کمتر است. ماشین اصلا تعرفه واردات ندارد و با هزینه کم زندگی اروپایی را تجربه می کنند اما موضوعی که برای من و در سفر دومم جالب بود این که طی ٦ ماه خیلی شرایط متفاوت شده بود و مشخص بود که این کشور شدیدا روی گردشگری کار می کند.»
تب داغ سفر و اقامت در گرجستان همچنان روبه افزایش است و به نظر نمی آید این موج در آینده هم متوقف شود و این در حالی است که مقامات داخلی مدام افزایش سفر و مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور را نگران کننده می دانند. دو روز پیش، رئیس بانک مرکزی گفته بود که «مسافرت به خارج از کشور در کشورمان بیش از حد معمول است و باید متعادل شود» و این وضع نگرانی کارشناسان اقتصادی و جامعه شناسان را به همراه داشته است اما به نظر می آید تا دلایل این مهاجرت ها دیده نشود، امید به کاهش یا متعادل شدن آنها در حد یک آرزو باقی بماند.
روایت یک هموطن ساکن در گرجستان
مردمی خونگرم با خوی ایرانی
هستی آتشکاری (مدیر یک آموزشگاه زبان در گرجستان):
کشور گرجستان تا سال های پیش یک کشور ناشناخته برای ایرانیان بود چون ترکیه محیط توریستی تر و ایرانی پسندتری داشت و ایرانیان از گرجستان بی خبر بودند و البته این کم کاری از طرف دولت گرجستان هم بود. این کشور چندین سال زیر نظر شوروی بوده و همچنان به حسب عادت منتظر این هستند تا کسی از بیرون بیاید و راه و چاه را نشان دهد و با وجود پارامتر های خوب در صنایع کشاورزی همچنان به خودکفایی نرسیده اند. به هر حال بعد از کودتا و مشکلات سیاسی ترکیه، کم کم حجم توریست کاهش پیدا کرد و تفلیس پررنگ تر شد؛ به طوری که در بهار سال گذشته حجم پروازها و مسافران ایرانی از تعداد اتاق های هتل ها هم بیشتر شد و در شهر با حجم زیاد توریست ایرانی هرگز احساس غربت نمی کردید و خیابان روستاولی تفلیس همچون ولیعصر تهران شلوغ بود. در ابتدا به دلیل قوانین اتحادیه اروپا و بالا بردن تعداد افراد ساکن تفلیس مهاجران زیادی از کشورهای ایران، هند، عراق و عربستان در خود جای داد ولی کم کم راه ها را محدود تر و فیلترگذاری کردند.
اما یک پرسش همیشه این است به چه دلیلی گرجستان را انتخاب کردید؟ متاسفانه یا خوشبختانه عده ای در ایران معتقدند همه جای دنیا بیشتر از ایران پیشرفت می کند و امکانات بهتری در انتظارشان است ولی بدون شک ایران امکانات رفاهی بیشتری برای شهروندان قایل است. ولی از مزایای انتخاب کشور گرجستان برای اقامت ایرانی ها می توان نزدیک بودن به ایران، بدون ویزا بودن، دریافت اقامت راحت، ورود به اتحادیه و شینگن، رشد سریع و قابل رویت، هوای سالم و مردمان خونگرم با خوی ایرانی، ذائقه غذایی مشترک، موا دغذایی ارزان قیمت و مدارس و دانشگاه های بین المللی معتبر را ذکر کرد.
به دلیل حجم زیاد ایرانی ها، این کشور در آینده نزدیک به یکی از قطب های مهم بیزینس تبدیل می شود چون سرمایه های کلانی وارد این کشور می شود و افراد کار و کاسبی خودشان را راه می اندازند و ما هم از این قافله مستثنا نبودیم. سال پیش آموزشگاه زبان های خارجی را تأسیس کردیم و در حال حاضر به این امر مشغول هستم.
شغل ایرانیان پس از مهاجرت
کار در بازار املاک و تورگردانی
آمارها نشان می دهد که نزدیک به ۱۰ هزار ایرانی حالا ساکن گرجستان هستند و به نظر می آید این عدد روز به روز درحال افزایش است. افرادی که قصد مهاجرت به این کشور دارند، همواره با این پرسش روبه رو هستند که پس از مهاجرت به چه کاری مشغول شوند و مهاجران کنونی به چه مشغول هستند. حمید در پاسخ به این پرسش می گوید: «ایرانی های گرجستان، اغلب به دلالی و کار فروش املاک مشغول هستند که در این بین دغل بازی های زیادی هم دیده می شود. کار در بازار املاک و تورگردانی اما شغل شایعی در بین جامعه ایرانیان ساکن در این کشور است.»
او درباره امکان انجام کارهای دیگر هم می گوید: «اگر کسی تخصص خاصی داشته باشد و به زبان گرجی یا روسی، البته علاوه بر انگلیسی تسلط داشته باشد، با توجه به جمعیت کم گرجستان و نیاز این کشور به متخصص در رشته های مختلف امکان پیداکردن کار مناسب وجود دارد.»
حمید مانند تعداد دیگری از ایرانیان که با «شهروند» درباره تجربه خود از سفر و زندگی در گرجستان سخن گفته اند، به امکان کلاهبرداری یا سوء استفاده برخی افراد و شرکت ها هم اشاره می کند: «کل فرآیند درخواست اقامت بعد از خرید خانه و ارزیابی ملک به وسیله کارشناسان چیزی در حدود ۲۰دقیقه زمان است که حدود ۹۰ تا ۱۵۰دلار هزینه دارد ولی برخی شرکت های ایرانی حتی تا ۵۰۰دلار از مردم برای انجام این کار می گیرند، در حالی که هر فردی به راحتی و با آشنایی ابتدایی با زبان انگلیسی می تواند خودش این کار را انجام بدهد، چون اپراتورهای این بخش همه به زبان انگلیسی مسلط هستند.»
رژیم لغو روادید مجددا بین ایران و گرجستان چه تاثیری داشت
افزایش ۴۶۰ درصدی بازدید ایرانی ها از گرجستان در ۲۰۱۷ نسبت به سال قبل
مسعود یارمحمدی (کارشناس مهاجرت به گرجستان):
از سال ۲۰۱۶ که رژیم لغو روادید مجددا بین ایران و گرجستان برقرار شد و همچنین پذیرش گرجستان به عنوان عضو ناظر اتحادیه اروپا و چشم انداز روشن پیوستن به اتحادیه و حوزه شینگن در سال ۲۰۲۰ امید ایرانیان به مهاجرت به گرجستان را افزایش داده است.
مهمترین دلایل مهاجرت ایرانیان به گرجستان را به صورت خلاصه می توان در این موارد خلاصه کرد: نزدیکی ایران به گرجستان، سهولت در راه اندازی کسب وکار و راحتی قوانین، حاشیه امن سرمایه گذاری و فساد حداقلی، هم سطح بودن یا حتی کمتر بودن هزینه زندگی در گرجستان در مقایسه با کلانشهرهای ایران مثل تهران، وجود روابط فرهنگی و تاریخی با گرجستان، فرصت های جدید در سهولت دسترسی به بازارهای اروپا، وجود شرایط اقلیمی مناسب که همان آب و خاک است و امنیت بیشتر در میان کشورهای همسایه نظیر ارمنستان، جمهوری آذربایجان و حتی ترکیه.
عموما ایرانیان پس از مهاجرت در سه زمینه وارد می شوند؛ بحث اول تجارت است، بخش دوم مربوط به سرمایه گذاری در زمینه املاک است که عموما جذابیت دارد و مورد سوم سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و دامپروری است؛ مثلا احداث گلخانه یا استخرهای پرورش ماهی یا پرورش دام و طیور.
آمار سال ۲۰۱۷ نسبت به سال قبل، افزایش ۴۶۰ درصدی بازدید توریست های ایرانی از گرجستان را نشان می دهد. در زمینه تجارت هم چنین روندی را شاهد هستیم؛ به طوری که امروز تعداد ایرانیان ساکن گرجستان به حدود ۱۰ هزار نفر رسیده است.»
نظر شما :