مکرون باید به تهران سفر کند

اسفندیار باتمانقلیچ

دیپلماسی ایرانی: امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، در کنفرانس خبری مشترک با دونالد ترامپ در جریان سفر به واشنگتن، اعلام کرد که بر سر آینده توافق هسته ای ایران "مذاکرات بسیار صادقانه ای  داشته اند" و اینکه مایل است با رئیس جمهور آمریکا" بر سر "توافقی جدید با ایران" وارد عمل شوند.

ترامپ تا کنون به برجام متعهد نبوده و از آن به عنوان توافقی که از پای بست ویران است یاد کرده و به خبرنگاران گفته که باید منتظر 12 مه باشند که پایان مهلت تعیین شده برای تمدید لغو تحریم ها است. اما دخالت مکرون گویا تاثیراتی داشته تا جایی که ترامپ خوشبینانه گفته است که او و مکرون "همکاری خوبی برای توافقی شاید بزرگتر خواهند داشت."

هرگونه راهکاری که ترامپ را متقاعد کند تا راه دیپلماسی را ادامه دهد، با استقبال روبه رو خواهد شد. مخصوصا از زمان مطرح شدن شخصیت هایی مثل جان بولتون، مشاور امنیت ملی، و مایک پومپئو، نامزد وزارت امور خارجه، که برخورد نظامی با ایران را همیشه پیشنهاد داده اند.

گرچه ممکن است مکرون ترامپ را راضی کند اما پیشنهاد او برای یک توافق جدید، تهدیدی است علیه اجماع دیپلماتیکی که منجر به سرانجام رسیدن برجام شد.

پرزیدنت حسن روحانی، از تکبر ترامپ در اصرار به توافقی جدید، شکایت کرد و گفت که ترامپ به همراه رهبر یک کشور اروپایی از تصمیم گیری درباره ی توافقی صحبت می کنند که هفت کشور در آن دخیل هستند. "به چه دلیل؟ چه کسی به آنها این اجازه را داده؟"

فدریکا موگرینی، به منظور کاستن از اهمیت پیشنهاد مکرون گفته است: "کسی از آینده خبر ندارد اما در حال حاضر یک توافق وجود دارد، تا الآن جواب داده و نیاز به محافظت دارد."

روسیه نیز اعلام کرده: "از نظر ما هیچ گزینه جایگزینی وجود ندارد." و ایران می بایست در مذاکرات پیش رو به طور کامل حضور داشته باشد.

فرانسه به طور فزاینده ای در حال انحراف از آن چیزی است که کشورهای اروپایی، مسکو و پکن و از همه مهم تر تهران، از نظر سیاسی عملی می دانستند.

اختلاف در حال گسترش

ترامپ در ماه ژانویه، برای کشورهای اروپایی ضرب الاجلی تعیین کرد تا مشکل توافق هسته ای را برطرف کنند. ژانویه آغاز یک اختلاف شوم بود.

در همین حال، فشارهای سیاسی در ایران افزایش یافته و ناآرامی های اقتصادی و درگیری های سیاسی منجر به تظاهرات خیابانی شده است. برجام زمانی مترادف با دوره ای جدید از رونق بود اما با گسترش اعتراضات، رسانه ها لقب وعده های اقتصادی برآورده نشده را به آن داده اند.

در ماه مارس، ژان ایو لو دریان، وزیر امور خارجه فرانسه، برای مذاکره به تهران سفر کرد. مذاکرات نتیجه خوبی به همراه نداشت.

این سفر نافرجام لو دریان، باید هشداری برای فرانسه باشد تا بدانند که این استراتژی با بی ملاحظگی اتخاذ شده است.

حتی اگر ترامپ با رویکرد "توافق جدید" موافقت کند، نگاهی سریع به روزنامه های ایران نشان می دهد شیوه ای که واشنگتن برای حفظ توافق اتخاذ کرده ممکن است باعث از بین رفتن توافق در تهران شود.

ایران موضع خود را تغییر می دهد

عواقب این رویکرد ناپایدار در حال روشن شدن است، در اواخر فوریه، پرزیدنت روحانی اعلام کرد که حتی اگر آمریکا برجام را ترک کند، ایران پایبند به برجام خواهد ماند تا زمانی که منافع اقتصادی اصلی محفوظ بمانند.

سفر اخیر ظریف، وزیر امور خارجه ایران، به نیویورک فرصت خوبی برای اعلام تصمیم ایران برای از سرگیری غنی سازی اورانیوم در صورت خروج آمریکا از برجام بود. بحث سیاسی جدی موجود در ایران، بر سر ترک معاهده ی منع گسترش سلاح های اتمی است.

اگرچه ظریف و اعضای دولت روحانی بر این موضوع تاکید دارند که به دنبال سلاح هسته ای نیستند، اما افراد تندرو خواستار قراردادن خروج از ام.پی.تی. به عنوان بخشی از مذاکرات اصلی هستند.

در چنین شرایطی رویکرد فرانسه با انتقادهایی از سوی ایتالیا، استرالیا و سوئد همراه بوده. این پیشنهاد یا در واشنگتن به خاطر خودرایی ترامپ با شکست مواجه می شود و یا در ایران به علت کم اهمیت بودن واقعیت های سیاسی به شکست خواهد انجامید.

اگر مکرون می خواهد که اعتبار خود را به عنوان یک سیاستمدار حفظ کند، باید به تهران سفر کند. سفر مکرون به ایران این فرصت را به او می دهد تا به ایرانیان نشان دهد آنها نیز از فرصتی برابر در آینده توافق برخوردار هستند و مکرون تنها به دنبال جلب رضایت ترامپ نیست.

هیچ کس مکرون را به خاطر شکست در متقاعد کردن ترامپ سرزنش نمی کند، اما به خاطر تغییر دادن نظر دولت ایران، که توافقی تاریخی بر پایه گفت وگو و تعامل بسته بود، سزاوار سرزنشی جدی است.

منبع : لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33